10 Fascynujących Ciekawostek o Tolkienie

John Ronald Reuel Tolkien (1892-1973) był brytyjskim pisarzem, poetykiem i filologiem. Jest znany przede wszystkim jako autor „Władcy Pierścieni”, „Hobbita” i „Silmarillionu”, które stanowią podstawę światowej literatury fantasy. Tolkien był również profesorem języka staro- i średnioangielskiego oraz walijskiego na Uniwersytecie w Oksfordzie. Jego zainteresowania filologiczne wpłynęły na stworzenie własnych języków, kultur i mitologii dla swojego stworzonego świata Śródziemia. Tolkien był także weteranem I wojny światowej oraz katolikiem, co wpłynęło na niektóre z jego prac.

1. Wysoka sprzedaż „Władcy pierścieni”

Dzieła J.R.R. Tolkiena, takie jak „Władca Pierścieni„, „Hobbit” czy „Silmarillion”, zostały sprzedane w nakładzie przekraczającym 250 milionów egzemplarzy na całym świecie.

„Władca Pierścieni” to epicka powieść fantasy, która przenosi czytelnika do świata zwanego Śródziemiem, gdzie walka dobra i zła toczy się na skalę globalną. Historia opowiada o hobbitach, krasnoludach, elfach, ludziach, magii i mrocznych siłach, które próbują przejąć kontrolę nad światem.

Powieść składa się z trzech tomów: „Drużyna Pierścienia”, „Dwie Wieże” i „Powrót Króla”. Akcja rozpoczyna się od momentu, kiedy hobbit Frodo Baggins otrzymuje od swojego wuja Bilba magiczny pierścień, którym rządzi zły czarodziej Sauron. Frodo wraz ze swymi przyjaciółmi, Samem, Merrym i Pippinem, wyrusza w niebezpieczną podróż, by zniszczyć pierścień w Górze Przeznaczenia i powstrzymać Saurona przed odzyskaniem pełnej mocy.

Podczas swojej wyprawy drużyna napotyka na niezwykłe postacie i krajobrazy, takie jak tajemniczy las Lothlórien, mroczne podziemia Morii, olbrzymie pola bitewne na Pelennorze, czy niebezpieczne stoki Góry Przeznaczenia. Tolkien po mistrzowsku kreuje świat pełen detali, opisów, historii i kultury, co sprawia, że czytelnik przenosi się do niego jakby za pomocą magicznej bramy.

„Władca Pierścieni” to powieść, która łączy w sobie elementy mitologii, historii, języka i literatury, a jej uniwersalne przesłanie o walce dobra ze złem przemawia do czytelników na całym świecie. To epicka opowieść o odwadze, przyjaźni, poświęceniu i sile, która potrafi przemóc największe zło.

2. Dzieciństwo

John Ronald Reuel Tolkien urodził się 3 stycznia 1892 roku w Bloemfontein, w dzisiejszej Republice Południowej Afryki, gdzie jego ojciec pracował jako kierownik banku. Gdy Tolkien miał trzy lata, jego ojciec zmarł na zapalenie opon mózgowych, a jego matka wróciła z dziećmi do Anglii.

W Wielkiej Brytanii Tolkien dorastał w Birmingham, gdzie uczęszczał do szkoły King Edward’s School. W wieku 16 lat stracił również matkę, co w znaczący sposób wpłynęło na jego życie. W latach młodości zaczął interesować się językami, zwłaszcza staroangielskim i staronordyjskim, a także fantastyką i mitologią.

W 1911 roku Tolkien zapisał się na studia na Uniwersytecie w Oksfordzie, gdzie studiował język i literaturę angielską. Po ukończeniu studiów, przez krótki czas pracował jako wykładowca na uniwersytecie. W 1916 roku został powołany do wojska, gdzie służył w I wojnie światowej. Doświadczenia z wojny miały wpływ na jego późniejszą twórczość.

Po wojnie Tolkien powrócił na Uniwersytet w Oksfordzie, gdzie wykładał język staro- i średnioangielski. W 1920 roku poślubił Edith Bratt, z którą miał czworo dzieci. Tolkien często opowiadał swoim dzieciom fantastyczne historie, które później stały się inspiracją dla jego książek.

Dzieciństwo Tolkiena i jego doświadczenia wojenne miały wpływ na jego późniejszą twórczość, zwłaszcza na „Władcę Pierścieni”, którego akcja osadzona jest w świecie pełnym walki dobra ze złem i poświęceń w imię wyższych wartości.

Był znany ze swojego zamiłowania do zwierząt, w tym do pająków i owadów, które często pojawiały się w jego dziełach.

3. Tolkien, jako osoba dorosła

Tolkien walczył w I wojnie światowej, ale nie należał do grupy żołnierzy walczących na froncie. W 1915 roku otrzymał stypendium i rozpoczął szkolenie oficerskie w Anglii, a następnie został przeniesiony do Lancashire Fusiliers. Po ukończeniu szkolenia w Wielkiej Brytanii, w 1916 roku został wysłany do Francji. Tam pracował w oddziale sygnałowym, zajmującym się łącznością wojskową. Jego praca polegała na ustawianiu i naprawie linii telegraficznych, co było zadaniem niebezpiecznym, ale nie wymagającym bezpośredniego udziału w walkach.

W czasie wojny Tolkien został ranny i zachorował na zapalenie płuc, co spowodowało, że był zmuszony do powrotu do Anglii i dalszej rekonwalescencji. Jego służba wojskowa i doświadczenia wojenne miały wpływ na jego późniejszą twórczość, ale nie można powiedzieć, że był on „silnym żołnierzem” w sensie bojowym. Jako filolog i specjalista od języka angielskiego, przede wszystkim zajmował się tłumaczeniem dokumentów i utrzymaniem łączności pomiędzy oddziałami, co było zadaniem niezwykle ważnym, ale niewymagającym bezpośredniego uczestnictwa w walkach.

4. Książka w trzech częściach

„Władca Pierścieni” pierwotnie miał być wydany jako jedna książka, jednak ze względu na ograniczenia drukarskie w czasie II wojny światowej, wydawca podzielił książkę na trzy części: „Drużyna Pierścienia”, „Dwie wieże” i „Powrót króla”. Tolkien był początkowo przeciwny temu podziałowi, ale ostatecznie zgodził się na propozycję wydawcy, ponieważ chciał, aby jego dzieło zostało opublikowane.

Tolkien nie był doświadczonym autorem, gdyż „Władca Pierścieni” był jego pierwszą dłuższą powieścią. Dlatego też musiał polegać na radach wydawcy, w tym na kwestiach związanych z podziałem książki i sposobem prezentacji jej treści. Pomimo początkowych wątpliwości co do podziału, ostatecznie Tolkien zaakceptował sugestie wydawcy i dzięki temu „Władca Pierścieni” stał się jednym z największych bestsellerów w historii literatury.

5. Wiersze

J.R.R. Tolkien był również znanym poetą, którego prace często łączyły w sobie elementy mitologii, fantasy i języka. Już jako student na Uniwersytecie w Oksfordzie zainteresował się staroangielskim i staronordyjskim poezją, co miało wpływ na jego własne twórcze inspiracje.

Tolkien zaczął publikować swoje wiersze już w młodym wieku, a jego pierwszy wiersz ukazał się w szkolnym czasopiśmie w 1911 roku, gdy miał 19 lat. Po ukończeniu studiów zaczął publikować swoje prace w czasopismach, a w 1920 roku ukazał się jego pierwszy zbiór wierszy, zatytułowany „The Oxford Book of Modern Verse 1892-1935”.

W późniejszych latach Tolkien kontynuował pisanie poezji, ale jego twórczość w tej dziedzinie nie była tak szeroko znana jak jego powieści fantastyczne. Niemniej jednak, jego wiersze często odzwierciedlały jego fascynację językiem, historią i mitologią, co stanowiło ważny element jego stylu pisarskiego.

6. Mistrz pióra

Tolkien miał bardzo dobrą znajomość języka angielskiego, ale nie można powiedzieć, że opanował go do perfekcji. Jako profesor filologii angielskiej na Uniwersytecie w Oksfordzie, Tolkien był ekspertem w dziedzinie języka angielskiego, a jego badania i prace naukowe na temat języka staro- i średnioangielskiego są cenione po dziś dzień.

Język celtycki (w tym język walijski, gaelicki, bretoński) również interesował Tolkiena i miał wpływ na jego twórczość, ale nie można powiedzieć, że gramatyka celtycka była dla niego „trudnym orzechem do zgryzienia”. Tolkien był bowiem znawcą języków celtyckich i swoją wiedzą na ten temat wzbogacał swoje dzieła, takie jak „Silmarillion”.

Jego znajomość języka angielskiego i innych języków była bardzo ważna dla jego pisarstwa, ale nie była jedynym czynnikiem wpływającym na jego twórczość. Tolkien był również znanym fantastą, badaczem mitologii i historii, a jego wielka wyobraźnia oraz zamiłowanie do piękna i estetyki stanowiły kluczowe elementy jego stylu pisarskiego.

7. Książka o przyjaźni dwóch pisarzy

Twórczość Tolkiena miała ogromny wpływ na literaturę fantastyczną i wprowadziła wiele nowych koncepcji i innowacji w gatunek. Jego książki, takie jak „Władca Pierścieni” i „Hobbit”, stały się klasykami literatury fantasy i inspirowały wielu innych pisarzy.

Tolkien był również związany z grupą literacką „The Inklings”, do której należeli m.in. C.S. Lewis i Charles Williams. Członkowie tej grupy spotykali się regularnie, aby omawiać swoje prace i dyskutować o literaturze, filozofii i teologii. Takie spotkania umożliwiły Tolkienowi poznanie innych pisarzy i ciekawych koncepcji, co mogło wpłynąć na jego własną twórczość.

Nie można jednak powiedzieć, że Tolkien tworzył tylko po to, aby uczyć się od innych pisarzy. Jego twórczość była wynikiem jego własnej wyobraźni i zainteresowań, a jego dzieła inspirowały innych pisarzy i czytelników na całym świecie.

8. Jako żołnierz i poliglota

Tolkien był filologiem i językoznawcą, a jego zainteresowania językowe były jednym z głównych elementów jego pisarstwa. Tolkien miał znaczącą wiedzę na temat języków, w tym języka staro- i średnioangielskiego, staronordyjskiego i innych języków germańskich, ale także języków celtyckich i fińskiego.

Mając takie szerokie horyzonty językowe, Tolkien miał większe pole do popisu w swojej twórczości, co pozwalało mu na tworzenie bardziej złożonych światów i bohaterów, a także na konstruowanie własnych języków fikcyjnych dla swoich postaci.

Nie można jednak powiedzieć, że znajomość wielu języków czyni z kogoś automatycznie „zdolniejszą osobę” czy daje lepszy pogląd na świat. Znajomość języków może być z pewnością przydatna w wielu sytuacjach, ale nie jest to jedyny czynnik decydujący o inteligencji, kreatywności czy umiejętności rozwiązywania problemów.

9. Żona Tolkiena

J.R.R. Tolkien był zwykłym człowiekiem i miał swoje życie prywatne, w którym towarzyszyła mu żona Edith Bratt. Poznali się oni jako młodzi ludzie w Birmingham, gdzie Tolkien studiował, a Edith była nauczycielką muzyki. Tolkien był wtedy jeszcze niepełnoletni, a Edith była kilka lat starsza od niego. Tolkien i Edith zakochali się w sobie, ale ich związek był na początku nieakceptowany przez rodzinę Tolkiena, która uważała, że Tolkien powinien skupić się na nauce i karierze.

Jednak młodzi kochankowie przetrwali te trudności i w 1916 roku wzięli ślub. Tolkien i Edith mieli razem czworo dzieci i ich związek trwał aż do śmierci Edith w 1971 roku. Edith była bardzo muzykalna i lubiła grać na pianinie, a ta pasja znalazła swoje odzwierciedlenie w literaturze Tolkiena, w której pojawiają się postacie grające na instrumentach muzycznych.

Tolkien był znanym pisarzem, ale jednocześnie był również zwykłym człowiekiem, który miał swoje problemy i radości życiowe. Jego związek z Edith był ważnym elementem jego życia, a ich miłość i oddanie sobie nawzajem przetrwały przez wiele lat.

10. Potomkowie

Tolkien założył rodzinę z Edith Bratt, którą poślubił w 1916 roku. Mieli razem czworo dzieci, a jeden z ich synów, Christopher Tolkien, również stał się filologiem.

Christopher Tolkien urodził się w 1924 roku i był jednym z trzech synów Tolkienów. Podobnie jak jego ojciec, zainteresował się językiem i literaturą, a jego badania naukowe skupiały się głównie na literaturze starofrancuskiej. Christopher Tolkien był również znany jako edytor i wydawca dzieł swojego ojca, w tym „Silmarillion” i innych tekstów związanych z legendami Śródziemia.

Jako syn znanego pisarza, Christopher Tolkien był niewątpliwie zainspirowany twórczością swojego ojca, ale jednocześnie udało mu się wypracować własne osiągnięcia w dziedzinie filologii i literatury. Zmarł 16 stycznia 2020 roku.