55 Ciekawostek o stanie Montana
1. Montana to jeden z amerykańskich stanów, który rozciąga się na obszarze wynoszącym około 380 tysięcy kilometrów kwadratowych.
2. Park Narodowy Yellowstone, zlokalizowany w południowej części Montany i północnym Wyoming, był pierwszym parkiem narodowym w kraju.
3. Stan ten zamieszkuje około 936 tysięcy osób, co czyni go jednym z mniej zaludnionych stanów w USA.
4. W Montanie jest więcej bydła niż ludzi.
5. Choć Montana kojarzy się głównie z górzystym krajobrazem, to aż 60 procent jej terytorium zajmuje preria, będąca częścią Wielkich Równin. Te rozległe, trawiaste tereny dominują w centralnej i wschodniej części stanu, tworząc kontrast z górzystymi regionami na zachodzie. Wielkie Równiny Montany są znane ze swojego rolniczego potencjału, głównie dzięki uprawie pszenicy i hodowli bydła.
6. W 1862 roku w Montanie po raz pierwszy odkryto złoto, co zapoczątkowało gorączkę złota w regionie. Odkrycie to miało miejsce w okolicach Bannack, gdzie poszukiwacze natrafili na znaczące złoża tego cennego metalu. Wkrótce po tym odkryciu, do Montany zaczęły napływać tłumy poszukiwaczy złota, inwestorów i przedsiębiorców.
7. W kolejnych latach, z powodu sukcesów w kopalniach, złoto zaczęło nawet zastępować pieniądze w codziennych transakcjach.
8. Stolica Montany, Helena, jest niewielkim miastem, w którym mieszka około 27 tysięcy ludzi.
9. Pod powierzchnią Yellowstone znajduje się jeden z największych superwulkanów na świecie. Jego kaldera (zagłębienie w szczytowej części wulkanu,) ma około 72 kilometrów średnicy.
10. Nazwa „Montana” wywodzi się z hiszpańskiego słowa oznaczającego „górzysty”. Wynika to z faktu, że stan ten posiada wiele gór, w tym co najmniej 300 szczytów o wysokości ponad 2900 metrów.
11. Topografia Montany jest zróżnicowana. Zachodnią część stanu zajmują pasma Gór Skalistych, będące częścią kontynentalnego wododziału Ameryki, natomiast wschodnią część stanowią rozległe równiny, które są częścią północnych Wielkich Równin.
12. Kolorowe gorące źródła w Yellowstone, takie jak Grand Prismatic Spring, zawdzięczają swoje barwy różnym rodzajom bakterii, które żyją w wodach o różnej temperaturze.
13. Klimat Montany jest zróżnicowany: w centralnej i wschodniej części dominuje umiarkowany, suchy klimat kontynentalny, natomiast na zachodzie panuje klimat górski.
14. Montana ma więcej gatunków ssaków niż jakikolwiek inny stan w USA, z około 100 gatunkami, w tym łosiami, owcami kanadyjskimi, reniferami tundrowymi czy rysiami rudymi.
15. Największym miastem pod względem liczby ludności jest Billings, gdzie mieszka 110 tysięcy osób.
16. Montana jest bogata w zasoby naturalne i mineralne, w tym cynk, miedź, srebro, ołów, ropę naftową, mangan, złoto, drewno i cynk.
17. Motto Montany brzmi “oro y plata”, co tłumaczy się na „złoto i srebro” w języku hiszpańskim.
18. Miasteczko Butte w Montanie jest znane jako „najbogatsze wzgórze na Ziemi” z powodu swojej bogatej historii górnictwa.
19. Punkt, gdzie gorące źródło wpływa do Gardner River, nazywany jest Boiling River (Wrząca rzeka).
20. Wielki Wodospad na rzece Missouri znajduje się w Montanie i jest największym wodospadem na tej rzece.
21. Największy zaobserwowany płatek śniegu spadł w Montanie podczas burzy w 1887 roku, osiągając szerokość 38 centymetrów.
22. Montana jest nazywana „Stanem Skarbów”, ponieważ już w XIX wieku w jej górach odkryto i wydobywano złoto oraz srebro.
23. W Montanie znajduje się ponad 3000 nazwanych jezior i zbiorników wodnych, w tym Flathead Lake, największe naturalne jezioro słodkowodne w USA.
24. Pierwsi ludzie dotarli na tereny dzisiejszej Montany co najmniej 12 600 lat temu, a tysiące lat później osiedliły się tu plemiona rdzennych Amerykanów, takie jak Crow, Cheyenne, Blackfeet i Kalispel.
25. Największy ośrodek narciarski w Stanach Zjednoczonych, Big Sky Resort, znajduje się w połowie drogi między West Yellowstone a Bozeman w stanie Montana.
26. Najwyższym punktem w Montanie jest Granite Peak, który wznosi się na wysokość 3904 metrów, co czyni go dziesiątym najwyższym punktem w USA.
27. Montana zajmuje czwarte miejsce pod względem wielkości wśród stanów USA.
28. Każdej wiosny około 10 tysięcy białych pelikanów migruje z Zatoki Meksykańskiej do Medicine Lake w Montanie. Widok jest imponujący, gdyż ich rozpiętość skrzydeł wynosi około 270 cm.
29. Montana ma ogromną populację dzikich bizonów, które można zobaczyć w National Bison Range niedaleko Missouli.
30. Część Parku Narodowego Yellowstone leży w Montanie. Park ten doznaje od 1000 do 3000 trzęsień ziemi rocznie i jest domem dla superwulkanów. Jest to pierwszy park narodowy w USA. W Montanie znajduje się również Park Narodowy Glacier, znany jako „Korona Kontynentu”.
31. Podczas II Wojny Światowej w Montanie wylądowało prawie 30 japońskich balonów, które nie wyrządziły jednak żadnych szkód.
32. Miasto Ekalaka w Montanie zostało nazwane na cześć córki legendarnego wodza Siedzącego Byka.
33. Montana posiada dużą populację niedźwiedzi grizzly, co sprawia, że grizzly jest symbolem stanowym Montany. Szacuje się, że obecnie żyje tu około 1800 tych niedźwiedzi.
34. W 1888 roku Helena w Montanie miała najwięcej milionerów na jednego mieszkańca niż jakiekolwiek inne miasto na świecie, głównie dzięki bogactwu z wydobycia złota.
35. Pod względem powierzchni Montana jest nieco większa od Japonii i jest największym stanem USA bez dostępu do morza.
36. Stan dzieli się na 53 hrabstwa: Blaine, Chouteau, Fallon, Garfield, Jefferson, Liberty, Meagher, Park, Powder River, Richland, Sheridan, Teton, Wheatland, Broadwater, Carbon, Custer, Daniels, Fergus, Flathead, Glacier, Granite, Judith Basin, Lake, Lincoln, Madison, Mineral, Missoula, Petroleum, Phillips, Powell, Prairie, Roosevelt, Rosebud, Silver Bow, Stillwater, Toole, Treasure, Wibaux, Yellowstone, Big Horn, Carter, Deer Lodge, Gallatin, Hill, Lewis and Clark, McCone, Musselshell, Pondera, Ravalli, Sanders, Sweet Grass, Valley.
37. W 2016 roku w Hell Creek w Montanie znaleziono niemal kompletny szkielet Tyranozaura, znany jako „Tufts-Love Rex”. Jest to jeden z zaledwie 15 prawie nienaruszonych szkieletów T. Rexa i jeden z największych, jakie kiedykolwiek odkryto. Ten okaz zawierał kompletną czaszkę oraz części kręgosłupa, żeber, bioder i żuchwy, co stanowi około 20% całego szkieletu. Czaszka, o długości około 1,2 metra, była doskonale zachowana.
38. Szafiry Yogo, które można znaleźć tylko w Montanie, są uznawane za jedne z najlepszych na świecie. Ich intensywnie niebieski kolor, który nie wymaga obróbki, jest wyjątkowy.
39. Yellowstone jest domem dla ponad połowy aktywnych gejzerów na świecie. Najbardziej znany z nich to Old Faithful, który wybucha regularnie co 90 minut.
40. Lasy w Montanie pokrywają około 25% całkowitej powierzchni stanu. Wśród drzew, które tam rosną, można wymienić sosny, modrzewie, świerki, osiki, brzozy, cedry czerwone, piołuny oraz jesiony.
41. Rzeka Flathead, która przepływa przez Park Narodowy Glacier, jest jedną z najczystszych rzek w Ameryce Północnej.
42. W Montanie znajduje się wiele historycznych miasteczek-górniczych, które są teraz atrakcjami turystycznymi, jak Virginia City czy Garnet.
43. W tym stanie mieszka jedna z największych populacji kojotów w USA, które są częstym widokiem na jej preriach.
44. Montana ma jedne z najpiękniejszych widoków nocnego nieba, dzięki minimalnemu zanieczyszczeniu świetlnemu.
45. W Montanie znajduje się największa w USA kolekcja skamieniałości dinozaurów w „Museum of the Rockies” w Bozeman.
46. Stan ten posiada unikalne przepisy dotyczące wolności osobistej, w tym prawo do noszenia broni palnej bez konieczności uzyskania pozwolenia.
47. Film „Zaklinacz koni” („The Horse Whisperer”) z 1998 roku, reżyserowany przez Roberta Redforda, był kręcony głównie w stanie Montana oraz w stanie Nowy Jork.
48. Główne rzeki przepływające przez Montanę to Missouri, Milk, Flathead i Yellowstone. Rzeka Missouri, najdłuższa w Ameryce Północnej, ma swoje źródła w Montanie i przepływa przez wiele kluczowych obszarów stanu. Rzeka Yellowstone, znana z malowniczych krajobrazów, odgrywa również ważną rolę w nawadnianiu i ekosystemie regionu.
49. „Big Sky Country” to drugi popularny przydomek Montany, nadany z powodu licznych malowniczych widoków. Ten przydomek odzwierciedla naturalne piękno stanu oraz jego małą gęstość zaludnienia, co pozwala na doświadczanie szerokich, nieskazitelnych widoków zarówno dzikiej przyrody, jak i malowniczych górskich krajobrazów.
50. U.S. Army była odpowiedzialna za ochronę parku od 1886 do 1918 roku, zanim została zastąpiona przez National Park Service.
51. Pierwsza udokumentowana wyprawa naukowa do Yellowstone miała miejsce w 1871 roku pod przewodnictwem geologa Ferdinanda Haydena. Raporty i rysunki z tej wyprawy przekonały Kongres USA do utworzenia parku narodowego.
52. Każdego roku Park Narodowy Yellowstone odwiedza ponad 4 miliony turystów z całego świata.
53. Słynni mieszkańcy Montany to aktor Gary Cooper, kaskader motocyklowy Evel Knievel oraz Jeannette Rankin, pierwsza kobieta wybrana do Kongresu Stanów Zjednoczonych.’
54. Oryginalne wejście do Parku Narodowego Yellowstone—pierwszego na świecie parku narodowego—znajduje się w Gardiner w Montanie i zostało wzniesione w 1903 roku.
55. Grand Canyon of the Yellowstone to imponujący kanion ma długość około 32 kilometrów, szerokość do 400 metrów i głębokość do 365 metrów. Znajdują się w nim wspaniałe wodospady, w tym Lower Falls, które mają 94 metry wysokości.