15 Ciekawostek o Wielkim Zderzaczu Hadronów
Wielki Zderzacz Hadronów to największy na świecie akcelerator cząsteczek, o którym było głośno jest głośno nie tylko w świecie nauki, ale również w literaturze beletrystycznej czy filmach. Co warto o nim wiedzieć? Poniżej znajdują się wybrane informacje na jego temat.
1. Wielki Zderzacz Hadronów znajduje się w Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych CERN w pobliżu Genewy. Znajduje się na terenie Szwajcarii oraz Francji.
2. Jest to największa maszyna na świecie, a jej najważniejsze elementy znajdują się w tunelu mającym długość 27 kilometrów, który znajduje się na głębokości od 50 do 175 metrów pod ziemią.
3. Wielki Zderzacz Hadronów ma kształt torusa, a więc przypomina w pewnym sensie pączka z dziurką w środku.
4. Głównym celem eksperymentów prowadzonych za pomocą Wielkiego Zderzacza Hadronów jest lepsze poznanie cząsteczek elementarnych. Dzięki niemu fizycy mogą prowadzić badania w zakresie bozonu Higgsa, cząstki ciemnej materii, superpartnerów czy też wyższych wymiarów.
5. W 1994 roku powstał plan stworzenia maszyny, ale jego budowa miała ruszyć dopiero po zakończeniu pracy akceleratora LEP. Nastąpiło to w 2000 roku, a osiem lat później uruchomiono Wielki Zderzacz Hadronów.
6. We wrześniu 2008 roku doszło do wypadku. Zwarcie na wadliwie wykonanym połączeniu elektrycznym doprowadziło do potężnej implozji, a ogromna energia zniszczyła około 60 22-tonowych magnesów. Do tunelu wyciekło wówczas kilka ton ciekłego helu, a usterkę naprawiano 14 miesięcy.
7. Dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów naukowcom udało się odkryć kilkadziesiąt nowych cząstek, które mogą znaleźć zastosowanie w najróżniejszych dziedzinach.
8. Budowa Wielkiego Zderzacza Hadronów kosztowała 4,6 miliardów franków szwajcarskich. Jest to jednak maszyna, która może ludzkości przynieść znacznie większe zyski i odkrycia.
9. Proton rozpędzony w Wielkim Zderzaczu Hadronów osiąga prędkość tylko 11 kilometrów na godzinę mniejszą niż prędkość światła. Jedno okrążenie niecałych 27 kilometrów zajmuje mu więc mikrosekund, co oznacza, że wykonuje 11245 obrotów na sekundę.
10. W każdej sekundzie w Wielkim Zderzaczu Hadronów dochodzi do aż czterdziestu milionów zderzeń wiązek ciężkich jonów. Zderzenie takie generuje temperaturę, która jest sto tysięcy razy wyższa od temperatury panującej wewnątrz Słońca.
11. Eksperymenty przeprowadzane w Wielkim Zderzaczu Hadronów są bardzo dokładnie udokumentowane. Szacuje się, że dane zebrane w ciągu roku eksperymentów zajmują około pięćdziesięciu dysków o pojemności 1 TB.
12. Firmową maskotką pracowników CERN jest Shiva, czyli hinduskie bóstwo będące ucieleśnieniem zniszczenia. Na dziedzińcu CERN znajduje się nawet posąg Shivy w postaci króla tańca. Jego taniec nazywany jest tandawą i stanowi kontynuację procesu destrukcji oraz odrodzenie świata. Zatrzymanie tego tańca ma oznaczać koniec wszechświata.
13. Aby eksperymenty przeprowadzane w Wielkim Zderzaczu Hadronów przebiegały pomyślnie, konieczne jest, aby w środku panowała próżnia, której ciśnienie jest dziesięć razy niższe niż to panujące na Księżycu.
14. Wielki Zderzacz Hadronów jest wykorzystywany do eksperymentu ALICE, który polega na zderzeniach jonów ołowiu, aby odtworzyć warunki panujące zaraz po Wielkim Wybuchu.
15. Stephen Hawking ostrzegał, że tak zwana „boska cząsteczka”, nad którą pracowano w CERN ma potencjał, aby zniszczyć zarówno przestrzeń, jak i czas.