11 interesujących ciekawostek o Helenie Marusarzównie

Historia pokazała, jak wiele osób w obliczu wojny jest w stanie wybrać walkę za ojczyznę, co widoczne jest także w dziejach Polski, a zwłaszcza w okresie II wojny światowej. W tym czasie żołnierzem była między innymi mistrzyni sportów narciarskich, Helena Marusarzówna. Ale to nie wszystkie warte poznania ciekawostki — Helena Marusarzówna była bowiem osobą utalentowaną i odważną, o której wiedzieć powinien każdy.

1. Urodziła się 17 stycznia 1918 r. w Zakopanem w góralskiej chałupie Marusarzów, którą do dziś można oglądać przy Drodze do Daniela. Zmarła 12 września 1941 w Pogórskiej Woli, spoczęła na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku. Zginęła poprzez rozstrzelanie. Miała pięcioro rodzeństwa.

2. Jako dziecko startowała w zawodach narciarskich organizowanych z pomysłu Kornela Makuszyńskiego (obecnie Memoriał Koziołka Matołka). Kilkukrotna zwyciężczyni, jako nagrodę otrzymała książkę z dedykacją pisarza.

3. Na początku stycznia 1935 roku została przyjęta do Sekcji Narciarskiej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (SN PTT), a już w lutym była wicemistrzynią kraju w kombinacji alpejskiej. W kolejnych latach zwyciężała także w slalomie i zjeździe.

4. W styczniu 1939 roku z powodu kontuzji Helena Marusarzówna nie wzięła udziału w międzynarodowych zawodach narciarskich FIS w Zakopanem. Jednak już w marcu w niemieckim Feldbergu zajęła drugie miejsce w slalomie.

5. Zagrała jako dublerka w filmowej wersji “Halki”. W 1939 roku zaproponowano jej występ na pokazie mody w Warszawie. Zdobyła wtedy pierwszą nagrodę.

6. Po wybuchu II wojny światowej Helena Marusarzówna wstąpiła w szeregi sekcji AK-ZWZ „Zagroda” i wraz z rodzeństwem rozpoczęła działalność kurierską, przenosząc m.in. przez Tatry na Słowację, a potem dalej na Węgry wiele cennych materiałów konspiracyjnych. Przeprowadziła też przez góry co najmniej kilkadziesiąt zagrożonych niemieckimi aresztowaniami osób.

7. 25 marca 1940 roku wraz z kilkoma innymi kurierami została schwytana przez współpracujących z Niemcami słowackich żandarmów. Po kilku dniach przekazano ją gestapowcom w Muszynie. Mimo wielokrotnych przesłuchań i tortur nie wyjawiła swoim oprawcom niczego na temat działalności podziemnej i kurierskiej na Podhalu.

8. Z Muszyny Marusarzównę przewieziono do więzienia w Nowym Sączu, a następnie do celi śmierci w Tarnowie. 12 września 1941 roku wraz z innymi współwięźniami została rozstrzelana w lesie w położonej około 12 km od Tarnowa Woli Pogórskiej.

9. Po ekshumacji szczątki narciarki przewieziono do Zakopanego, gdzie 27 listopada 1958 roku na cmentarzu zasłużonych na „Pęksowym Brzyzku” odbył się uroczysty pogrzeb. Pośmiertnie nadano jej Krzyż Walecznych oraz Order Virtuti Militari.

10. Po aktywowaniu w styczniu 1945 roku działania SN PTT postanowiono uczcić Marusarzównę oraz zmarłego w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu Bronisława Czecha. Na jego cześć powstał konkurs skoków, Helena została upamiętniona memoriałowym zjazdem kobiet. Oba te zawody stanowią część odbywającego się co roku w Zakopanem Memoriału Bronka Czecha i Heleny Marusarzówny.

11. Wszelkie wspomnienia o Helenie zostały ujęte i opisane w książce “Na skoczniach Polski i świata” autorstwa jej starszego brata, Stanisława Marusarza, sportowca olimpijskiego. To on skonstruował dla niej jej pierwsze narty.