18 Interesujących Ciekawostek o Romanie Dmowskim
Roman Dmowski to człowiek, który przeszedł do historii, jako wielki polityk, publicysta, ideolog i mąż stanu, który jest jedną z najważniejszych postaci okresu odzyskiwania niepodległości.
Jego kontrowersyjne poglądy i działania, do dnia dzisiejszego inspirują wielu. Jaki był Roman Dmowski i co sprawiło, że na zawsze zapisał się w annałach polskiej historii? Zbiór tych ciekawostek, trochę to przybliży.
1. Roman Dmowski miał korzenie szlacheckie. Szlacheckie wychowanie, było łączone ze myślą przedsiębiorczą, ponieważ ojciec Romana był przedsiębiorcą. Dmowski dorastał otoczony duchem wolności gospodarczej, a także patriotyzmu, rozumianego, jako narodowe więzi które łączą społeczeństwo etnicznie jednolite.
2. Dmowski, szczególną niechęcią pałał do ideologii socjalistycznej, a w szczególności do coraz bardziej popularnego marksizmu. Stąd też późniejsze konflikty z Józefem Piłsudskim, który był zagorzałym socjalistą.
3. Roman, uczęszczał na studia biologiczne, na Uniwersytecie Warszawskim. Później, jego nauczanie przeniosło się do Paryża.
4. Dzięki inspiracjom Romana Dmowskiego, Liga Polska przekształciła się w 1893 roku w Ligę Narodową. Ruch ten swoim programem starał się zakrzewić w ludności prawdziwy patriotyzm, kultywowanie cnót, przekazywanych z pokolenia na pokolenie, oraz przede wszystkim, oddaną wierność katolicyzmowi.
5. Dmowski żarliwie zwalczał Polską Partię Socjalistyczną. To wtedy pojawiły się pierwsze zgrzyty na linii Piłsudski-Dmowski. Roman Dmowski widział szanse u boku Rosji, a Piłsudski u boku Niemiec. Dzisiaj wiemy, że i jeden i drugi, mocno by się rozczarowali biegiem wydarzeń w roku 1939.
6. Kiedy Piłsudski udał się w podróż do Japonii w celu zasięgnięcia pomocy w odzyskiwaniu niepodległości, Dmowski udał się w tą samą podróż i rozmawiał z tymi samymi oficjałami. Chodziło o uzyskanie pomocy, w świetle konfliktu japońsko-rosyjskiego.
7. Roman Dmowski miał miejsce w rosyjskiej Dumie, jak przewodniczący Koła Polskiego w okresie od 1907 do 1909. Kiedy wybuchła Wielka Wojna, nazywana dziś I Wojną Światową, Dmowski założył Komitet Narodowy Polski, którego orientacja, była dość mocno prorosyjska.
8. Rok 1918 przyniósł ciężko wypracowany kompromis, pomiędzy Piłsudskim, a Dmowskim. Na mocy tego porozumienia utworzony został rząd Ignacego Paderewskiego. Był to kompromis, który pozwolił na utworzenie scentralizowanej władzy, po 123 latach niewoli. Porozumienie między politykami, było wtedy potrzebne bardziej, niż kiedykolwiek.
9. Dmowski, pomimo, że w sprawach Polski starał się trzymać nerwy na wodzy dla dobra kraju, to personalnie ciągle miał dość specyficzny i zadziorny charakter. Ponoć kiedy został zapytany, co należałoby zrobić, by poprawić stosunki między Ignacym Paderewskim, a Dmowskim, to odpowiedział,, trzeba udusić panią Paderewski.’’
10. Dmowski miał żelazną zasadę, która kazała mu nie składać podpisów w języku rosyjskim, przez co w dokumentach państwowych, figuruje jako osoba niepiśmienna.
11. Roman Dmowski po latach nauki, zdobył znamienity tytuł doktora nauk przyrodniczych Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego.
12. Był sygnatariuszem Traktatu Wersalskiego. Traktatu, który zakończył I Wojnę Światową i poniekąd przyczynił się do zaognienia sytuacji, która poskutkowała po 20 latach kolejnym światowym konfliktem.
13. Dmowski nigdy się nie ożenił. Swoje starokawalerstwo tłumaczył poświęceniem, na rzecz narodu polskiego. Prawda wydaje się zgoła inna. Powodem takiego stanu rzeczy, mogła być nieodwzajemniona miłość do Marii Juszkiewiczowej, która później stała się żoną Józefa Piłsudskiego. Ponoć we dwóch rywalizowali o serce tej samej kobiety i to właśnie wtedy narodziły się pierwsze antypatie tych dwóch mężów stanu.
14. Jego wykształcenie był bardzo imponujące. Był człowiekiem światłym, oczytanym i inteligentnym. Nie miał problemów z przyswajaniem nowych języków, co uczyniło z niego poliglotę. Biegle władał angielskim, francuskim, portugalskim, rosyjskim, dość dobrze rozumiał także język niemiecki.
15. Bardzo cenił to, w jaki sposób władza sprawowana jest w Imperium Brytyjskim. Wielokrotnie stawiał ten model rządzenia, jako wzór do naśladowania. Forma organizacyjna Niemiec, także bardzo mu imponowała.
16. Dmowski, był dość zagorzałym antysemitą. Jego awersja do Żydów, podszyta była aspektem ekonomicznym, ponieważ widział w Żydach zagrożenie wynikające z prymatu ekonomicznego. Był on także homofonem, a swoje poglądy tłumaczył względami narodowymi. Według niego, tylko jednolity i spójny naród, jest wstanie przeciwstawiać się niebezpieczeństwom, które przecież czyhają zaraz za granicami państwa.
17. Linia rodziny Dmowskich wygasła całkowicie, ponieważ ani Roman, ani jego sześcioro rodzeństwa nigdy nie posiadało dzieci. Całkiem możliwe, że gdyby Maria Juszkiewicz odwzajemniła zaloty Dmowskiego, to jego ród przetrwałby do dziś dzień, a rzeczywistość powojennej Polski, wyglądała by całkiem inaczej.
18. Roman Dmowski umarł w 2 stycznia 1939 roku. Zaledwie pół roku później wybuchła II Wojna Światowa, która tak bardzo burzyła światopogląd zarówno Dmowskiego, jak i jego życiowego rywala Józefa Piłsudskiego, który nie żył już od kilku lat.