Ciekawostki

10 Ciekawostek o Morzu Białym

białe klify

Należy mieć świadomość, że Morze Białe jest morzem śródlądowym. Ponadto stanowi część Oceanu Arktycznego. Jest zlokalizowane w granicach Rosji. Z kolei powierzchnia Morza Białego wynosi około 90-95 tysięcy km2. Co dokładnie warto o nim wiedzieć?

1. Wizyta rosyjskiego cara Piotra Wielkiego

W 1693 roku Morze Białe odwiedził rosyjski car Piotr Wielki. Według źródeł historycznych właśnie wtedy po raz pierwszy w swoim życiu zobaczył morze i zrobiło ono na nim ogromne wrażenie. Koniecznie trzeba zdawać sobie sprawę, że rezultatem jego dwumiesięcznej wizyty była decyzja o wybudowaniu na wyspie Sołombała pierwszej rosyjskiej stoczni.

2. Morze Białe jest znane już od XI wieku

Warto zaznaczyć, że omawiane morze było znane przynajmniej od XI wieku. Osiedlali się bowiem nad nim mieszkańcy Nowogrodu. Godny uwagi jest również fakt, że w 1553 roku dotarł do Morza Białego angielski statek, którym dowodził kapitan Richard Chancellor. Celem żeglarzy było znalezienie nowej drogi morskiej do Indii.

3. Rzeki uchodzące do Morza Białego

Do licznych rzek, które uchodzą do Morza Białego należy zaliczyć: Onegę, Ponoj, Mezeń, Kiem, Dwinę, Warzugę, Wyg. Ponadto przy ujściu wspomnianej Dwiny jest usytuowany Archangielsk.

4. Głębokość

Należy mieć świadomość, że średnia głębokość Morza Białego oscyluje od 60 do 90 metrów. Z kolei maksymalna głębokość, w północnej części Zatoki Kandałaksza wynosi od 340 do 350 metrów.

5. Temperatura wody

Warto wiedzieć, że temperatura wód powierzchniowych Morza Białego oscyluje od 5 do 15 stopni Celsjusza w trakcie lata, a także do około – 1,6 stopnia Celsjusza podczas zimy.

6. Morze Białe połączone jest z Morzem Bałtyckim

Nie można zapomnieć, że Morze Białe jest połączone z Morzem Bałtyckim Kanałem Białomorsko-Bałtyckim. Potocznie jest on nazywany Biełomorkanałem. Warto wiedzieć, że został on wybudowany w latach 1930-1933 przez więźniów Gułagu. Należy zaznaczyć, że jego długość wynosi aż 227 metrów. Koniecznie trzeba zdawać sobie sprawę, że 19 śluz umożliwia pokonać wysokość 103 metrów w górę i 95 metrów w dół na trasie wspomnianego kanału.

7. Główny port

Archangielsk jest głównym portem położonym nad Morzem Białym. Warto wiedzieć, że był to główny port północnej Rosji, aż do momentu założenia Murmańska w 1916 roku. Godny uwagi jest fakt, że przebiegał tędy istotny szlak handlowy łączący Rosję z Europą Zachodnią.

8. Wyspy

Koniecznie trzeba zdawać sobie sprawę, że na omawianym Morzu Białym znajdują się liczne wyspy. Oczywiście znaczna większość z nich ma stosunkowo małe rozmiary. Zdecydowanie największym archipelagiem tego akwenu są Wyspy Sołowieckie, a największą wyspą jest Wyspa Sołowiecka. Jej powierzchnia wynosi 246 km2.

9. Zatoki

Należy mieć świadomość, że w granicach Morza Białego zlokalizowane są cztery duże zatoki. Są to Zatoka Oneska na południu, Zatoka Dwińska na południowym-wschodzie, Zatoka Kandałaksza na zachodzie, Zatoka Mezeńska we wschodniej części. Znajduje się także bardzo dużo mniejszych zatok położonych  przy lejkowatych ujściach rzek.

10. Zasolenie

Zasolenie Morza Białego jest na poziomie 24-36 ‰. (promili). Oznacza to, że w każdej kilogramie wody morskiej zawiera się od 24 do 36 gramów soli. Porównując to z innymi morzami, jest to stosunkowo niskie zasolenie – np. Morze Śródziemne ma zasolenie około 38-41 ‰, a Morze Czarne około 18 ‰. Wysokie zasolenie w Morzu Śródziemnym wynika z braku większych dopływów rzek słodkowodnych, podczas gdy niskie zasolenie w Morzu Czarnym wynika z dużej ilości wód słodkich wpływających z rzek, a także z ograniczonego połączenia z innymi morzami.