CiekawostkiPolska

30 Ciekawostek o Starym Mieście w Warszawie

stare miasto w Warszawie

Warszawa, stolica Polski, to miejsce o bogatej historii i kulturowej różnorodności, a jej serce – Stare Miasto – jest tego doskonałym przykładem. Znane na całym świecie dzięki swoim malowniczym kamienicom, wąskim uliczkom i imponującym placom, skrywa w sobie mnóstwo sekretów i nieodkrytych opowieści. Często mijamy je nieświadomie, skupiając się na najbardziej oczywistych atrakcjach. Jednak Warszawskie Stare Miasto to nie tylko Królewski Zamek czy Syrenka. Każdy zakamarek, kamień na brukowanej ulicy czy cichy dziedziniec mają swoją historię, która zasługuje na uwagę. Oto zaskakujące ciekawostki o Starym Mieście w Warszawie, które pozwolą spojrzeć na to miejsce w zupełnie nowym świetle.

Zobacz też -> Ciekawostki o Warszawie

1. Wizytówką Warszawy jest niewątpliwie Stare Miasto, przepięknie odbudowane po licznych zniszczeniach z okresu drugiej wojny światowej. Zrekonstruowano je według dawnych planów, wzniesiono niemal od zera z pozostałych po wojnie gruzów.

2. Pierwsza osada przypominająca strukturę miejską, zlokalizowana na terenach dzisiejszej Warszawy, zaistniała w XIII wieku. Tam, gdzie obecnie stoi Zamek Królewski, w XIII wieku prawdopodobnie znajdował się gród, służący jako siedziba dla księcia Bolesława II. Ten wczesny ośrodek miał ziemne umocnienia, które z biegiem lat zostały zastąpione murami obronnymi.

3. Nie czekano z odbudową zniszczonych obszarów Starego Miasta w Warszawie. Już od września 1939 roku tworzono wizje jego odnowy. Proces odbudowy rozpoczął się po klęsce Powstania Warszawskiego, jeszcze przed wyzwoleniem miasta w styczniu 1945.

4. Czy wiesz, że w Warszawie znajduje się więcej niż jeden pomnik syrenki? Jeden z pomników warszawskiej Syrenki – opiekunki i symbolu stolicy, znajduje się na Rynku Starego Miasta. Drugi natomiast ustawiono w pobliżu mostu Świętokrzyskiego. Inne wizerunki pół kobiety, pół ryby można spotkać na terenie całego miasta. Według jednej z legend Syrenka broni miasta w podzięce za uratowanie jej z rąk kupca, który ją porwał. Postać Syrenki trafiła do warszawskiego herbu w I. połowie XIV w.

5. Warszawa rozwijała się przy istotnym trakcie handlowym łączącym Morze Czarne z Bałtykiem, co przyciągało licznych kupców do osiedlenia się tutaj. Dzisiejsza ulica Świętojańska, Rynek oraz Nowomiejska są uznawane za ślady tego średniowiecznego szlaku kupieckiego.

6. W obrębie Starego Miasta warszawskiego stoją liczne zabytki, starannie odrestaurowane lub odbudowane po wojennych dewastacjach. Należą do nich m.in. Zamek Królewski, Katedra św. Jana, kościół jezuitów, kompleks murów obronnych z Barbakanem oraz wiele przedwojennych kamienic z XV-XIX wieku.

7.  Spacerując wąskimi uliczkami mamy wrażenie, że czas się tu zatrzymał, ale pamiętać należy, że większość kolorowych, pięknych kamienic oraz rozmaitych zdobiących je dekoracji została zrekonstruowana ponad pół wieku temu. To właśnie tutaj znajdziemy takie najciekawsze, najbardziej charakterystyczne, uwieczniane na pocztówkach dla turystów miejsca jak Plac Zamkowy z monumentalnym Zamkiem, Rynek Starego Miasta, Staromiejską Syrenkę, Górkę Gnojną, Kamienne Schodki oraz Barbakan.

8. W trakcie II wojny światowej, szczególnie podczas Powstania Warszawskiego, Stare Miasto zostało prawie całkowicie zrujnowane w wyniku walk. Następnie, razem z resztą miasta, zostało zdemolowane przez Niemców.

9. Warszawska Starówka jest jedynym założeniem urbanistycznym, które zostało w całości odbudowane po zniszczeniach wojennych i wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodnicznego Ludzkości UNESCO.

10. Choć 2 lipca 1949 roku postanowiono o odbudowie Zamku Królewskiego, prace ukończono 30 sierpnia 1984 roku. Środki na te cele pochodziły niemal wyłącznie ze składek społeczności. Pełne prace rekonstrukcyjne i wykończeniowe w Zamku Królewskim ukończono w 2009 roku, kiedy to otwarto odbudowane Arkady Kubickiego.

11. W procesie rozbudowy miasta powstał również Dwór Wielki, przeznaczony dla księcia. Dziś stanowi on najstarszy fragment Zamku Królewskiego.

12. Serce dawnej Warszawy stanowił prostokątny plac, na którym osiedliło się 40 najzamożniejszych mieszkańców. Otrzymali oni niewielkie działki o wymiarach 9 x 35 metrów, co skutkowało zbiorową zabudową i kształtowało oblicze rozwijającego się miasta.

13. W 1569 roku, wskutek unii lubelskiej łączącej Polskę z Litwą, Warszawa – czyli ówczesne Stare Miasto – stała się miejscem obrad sejmów Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Miało to swoje przełożenie w przenoszeniu do Warszawy kluczowych urzędów państwowych z Krakowa od 1596 roku, czyniąc z niej nową stolicę Polski.

14. Będąc na warszawskiej starówce warto wybrać się na malowniczą ulicę Kozią. Znajdziemy tu charakterystyczny „most westchnień”, łączący kamieniczki po obu stronach ulicy, Jest tu również jedno z najciekawszych warszawskich muzeów: założone z inicjatywy rysownika Eryka Lipińskiego Muzeum Karykatury, prezentujące zbiory grafik, malarstwa i fotografii satyrycznych. Miejsce w 2015 roku docenił brytyjski dziennik „The Guardian”, umieszczając je na liście dziesięciu najbardziej unikatowych muzeów w Europie.

15. Nad Placem Zamkowym góruje monumentalna kolumna Zygmunta. Wzniesiona została w XVII wieku i wysoka jest na około 22 metry. Jest to najstarszy i zarazem najwyższy pomnik stolicy. Upamiętnia on naszego władcę, króla Zygmunta III Wazę, który w 1596 roku przeniósł stolicę z Krakowa do Warszawy. Pomnik w czasie działań drugiej wojny światowej legł w gruzach – jego obecny trzon ustawiono w 1949 roku. Kolumna jest zawsze bardzo chętnie oblegana – to pod nią umawiają się wszyscy chcący spotkać się na Starówce.

16. Król Zygmunt III Waza, postanawiając o przeniesieniu stolicy, rozpoczął rozbudowę dawnej siedziby książęcej, przekształcając ją w Zamek Królewski.

17. Pierwotnie obszar, który dzisiaj nazywamy Starym Miastem, rozciągał się na około 10 hektarach, na którym znajdowało się 12 ulic, około 170 domów i dwa place targowe. Na obrzeżach miasta funkcjonowało wysypisko, które z biegiem czasu przekształciło się w wyniosłe wzniesienie, obecnie znane jako Gnojna Góra.

18. Za czasów rządów księcia Janusza I Starszego Stare Miasto w Warszawie przeżywało intensywny rozwój. W 1413 roku książę uczynił Warszawę swoją główną siedzibą, otaczając ją podwójnym murem z basztami i fosą. Wtedy też powstały dwie główne bramy wjazdowe: Krakowska i Nowomiejska. Natomiast od strony Wisły powstały przejścia dla pieszych.

19. Ciekawym miejscem na Starym Mieście jest Kościół Świętej Anny, jeden z najstarszych zabytków Warszawy. Zbudowany w XV wieku, przetrwał liczne pożary, wojny i przebudowy. Do dzisiaj zachwyca swoją gotycką architekturą oraz bogatym wnętrzem, w którym można podziwiać wiele cennych obrazów i rzeźb.

20. Starówka w Warszawie nie była jedynie centrum administracyjnym czy kulturalnym. To również miejsce, gdzie kwitł handel. Podziemne piwnice kamienic pełniły funkcje magazynowe dla kupców, a sam Rynek Starego Miasta stanowił ważne centrum handlowe. Na środku rynku stała drewniana hala targowa, gdzie sprzedawano różne produkty, od żywności po przedmioty codziennego użytku. Choć hala nie przetrwała do dzisiejszych czasów, jej duch wciąż żyje w licznych kawiarniach, restauracjach i sklepikach, które otaczają Rynek.

21. Jednym z najbardziej charakterystycznych budynków na Starym Mieście jest Dom Literata. Przez wiele lat służył jako miejsce spotkań warszawskich intelektualistów, pisarzy i artystów. W jego wnętrzach odbywały się liczne dyskusje, które miały wpływ na kierunek polskiej kultury i literatury.

22. Cmentarz Powązkowski w Warszawie jest jednym z najstarszych zachowanych cmentarzy w Polsce. Założony w 1790 roku, stał się ostatnim miejscem spoczynku dla wielu znanych postaci z historii Polski, m.in. pisarzy, artystów, naukowców czy polityków.

23. Wielu turystów nie wie, że na warszawskiej Starówce znajduje się także skarbiec historyczny – Muzeum Warszawy. W swoich zbiorach przechowuje pamiątki z różnych okresów historycznych miasta, od jego założenia aż po współczesność.

24. Na Starym Mieście, tuż obok Katedry św. Jana, znajduje się mała, urokliwa uliczka o nazwie Kanonia. Jej nazwa pochodzi od katedralnej kapituły, czyli zgromadzenia kanoników. To właśnie tutaj, w dawnych czasach, rezydowali księża związani z katedrą.

25. W XVI wieku, w czasie panowania Zygmunta II Augusta, Warszawa zaczęła przyciągać artystów z całej Europy. Wielu z nich osiedliło się na Starym Mieście, tworząc tam swoje pracownie. Ich obrazy, rzeźby i freski zdobią do dziś kościoły i pałace warszawskiej Starówki.

26. Jednym z najstarszych drzew na terenie Starego Miasta jest dąb szypułkowy, rosnący w pobliżu Zamku Królewskiego. Według legendy pod tym drzewem król Zygmunt III Waza podejmował ważne decyzje dotyczące państwa.

27. Kiedy spacerujemy po warszawskiej Starówce, często możemy usłyszeć dźwięk dzwonów. Pochodzą one z wieży Zygmuntowskiej, która jest częścią katedry św. Jana. Dzwony te od wieków ogłaszają ważne wydarzenia w historii miasta.

28. W jednej z kamienic na Starym Mieście, pod numerem 15 na ulicy Piwnej, mieszkał słynny polski malarz Jan Matejko. To właśnie tutaj tworzył niektóre ze swoich najważniejszych dzieł.

29. Kamieniczki na Starym Mieście skrywają wiele tajemnic. W jednej z nich, pod numerem 20 na ulicy Brzozowej, podczas prac renowacyjnych odkryto średniowieczne freski przedstawiające sceny z życia świętych.

30. Na Starym Mieście, przy ulicy Bednarskiej, znajduje się jedna z najstarszych aptek w Warszawie. Założona w XVII wieku, do dziś działa i oferuje leki według tradycyjnych receptur.

Czytaj dalej: Ciekawostki dla Dzieci o Warszawie