10 interesujących ciekawostek o zębach
Zęby są kluczowym elementem naszego ciała. Nie mógłbyś się uśmiechać, jeść pokarmów, które lubisz, ani wchodzić w interakcje z innymi, gdybyś nie miał zębów. Chociaż wszyscy są świadomi, że częste wizyty u dentysty i dokładne szczotkowanie zębów pozwolą zachować zdrowe zęby, czy znałeś te interesujące fakty?
1. U dorosłego człowieka występują najczęściej 32 zęby, w tym 4 ósemki, tzw. zęby mądrości. Ósemki jednak nie u każdego wyrastają. Co ciekawsze, zdarzają się ludzie, u których pojawiają się nadprogramowe zęby w postaci dziewiątek, a nawet dziesiątek.
2. Siekacze gryzoni rosną przez całe życie, dlatego zwierzęta te muszą je nieustannie ścierać. Wykorzystują do tego twarde pokarmy, naturalne przeszkody, a w domach nawet karton, tkaniny czy kable.
3. Wiewiórki mają specjalne mięśnie, które umożliwiają im zmienianie położenia dolnych siekaczy. Z ułożenia równoległego mogą przejść do ustawienia zbliżonego do litery V. Pozwala im to lepiej chwytać pokarm.
4. Zęby rekina ułożone są w rzędy. Na co dzień wykorzystuje on pierwsze dwa rzędy, a pozostałe tworzą rzędy zapasowe. Z czasem zęby przesuwają się do przodu, zastępując dotychczasowe. Sprawia to, że w ciągu życia rekin może mieć nawet 3 tysiące zębów.
5. Ślimaki mają miniaturowe zęby zebrane w postaci tzw. tarki. Służy ona do odrywania kawałków pokarmu i jego rozdrabniania. Tarkę tworzy średnio od 1 tysiąca do 14 tysięcy zębów. U morskiego ślimaka Perotrochusmaureri występuje ich aż 34 tysięcy.
6. Wśród ssaków lądowych największą ilość zębów ma australijski torbacz, mrówkożer workowaty. W jego paszczy znajdują się aż 52 zęby. Żywi się jednak mrówkami i termitami, które połyka w całości.
7. Dwa górne siekacze słoni przekształciły się w ciosy. Nieprawidłowo nazywane są one kłami. U samców długość pojedynczego ciosa dochodzi do 3,5 m, a jego waga osiąga nawet ponad 100 kg.
8. Koty mogą poruszać szczęką tylko góra-dół. Nie ruszają nią na boki, więc nie potrafią przeżuwać pokarmu. Dodatkowo wykorzystują swoje przednie zęby do pielęgnacji sierści.
9. Ok. 47 r. n.e. zostało opublikowane dzieło „De Medicina” Aulusa Corneliusa Celsusa. Zawierało ono m.in. instrukcje, jak należy leczyć i usuwać zęby. Opis nastawienia zwichniętej szczęki jest aktualny do dziś. Od wypełniania ubytków przez Celsusa ołowiem (łac. plumbum) wzięło się dzisiejsze słowo plomba.
10. Starożytni Rzymianie czyścili swoje zęby miękkimi gałązkami. Jako środek czyszczący najczęściej wykorzystywali zmiażdżone ośle kości lub muszle ostryg. Stosowali także płukanki z moczu ludzkiego.