Ciekawostki

15 Ciekawostek o Władysławie Reymoncie

Portret Władysława Reymonta
źródło: Jacek Malczewski / National Museum Warsaw / Wikipedia

1. Władysław Stanisław Reymont tak naprawdę nazywał się Rejment, a jego matka wywodziła się ze zubożałej szlachty. Ojciec zaś był parafialnym organistą i takiej samej przyszłości pragnął dla swojego syna. Władysław oddał się jednak podróżom po kraju i kontynencie, a później uczył się krawiectwa w Warszawie i został czeladnikiem.

2. Jako osiemnastolatek Władysław Reymont dołączył do wędrownej trupy teatralnej, z którą współpracował przez cztery lata, ale zajęcie to nie odpowiadało ambicjom jego rodziców. Postanowili więc załatwić mu pracę niższego funkcjonariusza na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.

3. Tak jak wielu w czasach belle epoque, Reymont uległ czarowi seansów spirytystycznych i głęboko wierzył w możliwość komunikacji między żywymi a umarłymi. Wyjechał nawet do Niemiec, by szerzyć spirytyzm i występować podczas seansów w charakterze medium.

4. Pod koniec XIX wieku Reymont wrócił do Warszawy i postanowił utrzymywać się wyłącznie z pisania, którym zajmował się od kilku lat. Jego sytuacja materialna diametralnie się poprawiła, dzięki czemu mógł podróżować. Odwiedził wiele europejskich stolic, a w Paryżu zaprzyjaźnił się ze Stefanem Żeromskim, Stanisławem Przybyszewskim, a także Zenonem „Miriam” Przesmyckim, który miał wielkie wpływy w świecie prozy i poezji epoki.

5. W 1900 roku pisarz uległ poważnemu wypadkowi kolejowemu. Nie był on jednak aż tak poważny, jak to opisano w sfałszowanym raporcie, z którego wynikało, że kilkanaście połamanych żeber i inne urazy pozbawią pisarza możliwości prowadzenia dotychczasowego życia. Reymont otrzymał gigantyczne odszkodowanie, które zapewniło mu komfort psychiczny i absolutną niezależność finansową. Mógł bez wyrzutów sumienia i innych zmartwień poświęcić się twórczości pisarskiej.

6. Podczas rekonwalescencji po wypadku kolejowym pisarzem opiekowała się niejaka Aurelia Szabłowska. Kobieta rozwiodła się ze swoim mężem, by poślubić Reymonta, co nastąpiło dwa lata po wypadku.

7. Pierwszą wojnę światową Reymont przeżył w Warszawie, a zaraz po jej zakończeniu zaangażował się w działalność społeczną oraz pracę na rzecz odrodzenia się Polski. Podróżował nawet do Stanów Zjednoczonych, gdzie pośród Polaków w USA szukał środków finansowych, które pomogłyby w odbudowie gospodarki kraju.

8. Chłopomania udzieliła się wielu artystom epoki Młodej Polski, a powieść Reymonta, ukazująca się w odcinkach w Tygodniku Ilustrowanym przez cztery lata od 1902 roku, stała się zwieńczeniem ówczesnej mody i fascynacji. Powieść opowiada o życiu wiejskim na terenach łowickich, a w 1924 roku autor otrzymał za nią Nagrodę Nobla, pokonując w kategorii literatury Maksyma Gorkiego i Tomasza Manna.

9. Na podstawie powieści Reymonta pt. „Ziemia obiecana” Andrzej Wajda nakręcił w 1974 roku film, który był nominowany do Oscara. W filmie zagrali między innymi Daniel Olbrychski oraz Wojciech Pszoniak i należy on do kanonu polskiej kinematografii.

10. Władysław Reymont został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego przez obecnego prezydenta, Andrzeja Dudę. Przyznanie orderu miało miejsce jedenastego listopada 2018 roku z okazji obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Pisarzowi złożono wyraz najwyższego szacunku za zasługi dla chwały i dobra Rzeczypospolitej Polskiej.

11. Od roku 1991 do 1996 wizerunek Władysława Reymonta znajdował się na polskim banknocie o nominale 1000000zł, a od lat sześćdziesiątych pojawiły się również trzy znaczki pocztowe z podobizną Reymonta, wydane przez Pocztę Polską. Dwa z nich ukazały się w związku z rocznicą urodzin pisarza, a jeden w ramach serii „Polscy laureaci Nagrody Nobla”.

12. Od 1994 roku przyznawana jest Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta. Została ustanowiona przez Związek Rzemiosła Polskiego i przyznawano się ją w dwóch kategoriach: za książkę wydaną w roku poprzedzającym oraz za dorobek całego życia. W 2019 wprowadzono trzecia kategorię, czyli działalność okołoliteracką. Jej laureatami są na przykład reporterka, Hanna Krall, a także ostatnia polska noblistka, Olga Tokarczuk.

13. Władysław Reymont miał bardzo poważną wadę wzroku i bez okularów był niemal ślepy. W czasach młodości, kiedy grywał na deskach teatrów, zdarzyło mu się pomylić drzwi na scenie z szafą, do której wszedł. Kompromitacja ta mogła mieć wpływ na rezygnację z aktorskich planów.

14. W Kołaczkowie znajduje się do dziś klasycystyczny pałac Władysława Reymonta, który powstał na początku XIX wieku, a który pisarz kupił w 1920 roku. Obecnie pałac jest siedzibą Gminnego Ośrodka Kultury, gdzie znajduje się również Izba Pamięci poświęcona pisarzowi.

15. Władysław Reymont miał tik nerwowy, który polegał na ciągłym przeczesywaniu włosów, poprawianiu binokli na nosie i obciąganiu kamizelki. Miał też lekkiego zeza i opinię człowieka, który nie grzeszy urodą, ani nazbyt wytworną aparycją. Był za to człowiekiem niezwykle rodzinnym, kochającym żonę i wspierający całą swoją rodzinę na wszelkie możliwy sposoby.