Ciekawostki

17 Ciekawostek o Władysławie Łokietku

Władysław Łokietek
Namalował: Marcello Bacciarelli źródło: Mathiasrex / Wikipedia

Władysław Łokietek to postać, która na stałe wpisała się w historię Polski. Był jednym z najważniejszych królów Polski, a jego panowanie zapoczątkowało wiele zmian politycznych i społecznych w kraju. Jednakże, pomimo swojego znaczenia, wiele osób nie wie wiele o życiu i dokonaniach tego władcy. Dlatego też w tym artykule przedstawimy 16 ciekawostek na temat Władysława Łokietka, aby przybliżyć jego sylwetkę i pokazać, jak wiele wkładu miał w kształtowanie historii Polski. Przygotujcie się na niezwykłą podróż w czasie i odkryjcie mało znane fakty na temat jednego z najważniejszych królów Polski!

1. Władysław Łokietek był przedostatnim królem Polski z dynastii Piastów, która panowała w Polsce od czasów Mieszka I. Jego poprzednikiem na tronie był Wacław II, król Czech, który objął władzę na skutek bezpotomnej śmierci poprzedniego króla Polski, Bolesława II Rogatki. Władysław Łokietek zdołał jednak pokonać Wacława II i odzyskać niepodległość Polski.

2. Był również pierwszym władcą Polski, którego koronacja odbyła się w katedrze wawelskiej. Miało to miejsce w 1320 roku, kiedy to Łokietek formalnie przyjął tytuł króla Polski. Przed nim polscy władcy byli koronowani na różnych terenach kraju, a koronacja wawelska stała się uroczystością o charakterze symbolicznym, umacniającym pozycję Łokietka na tronie.

3. Nie ma dowodów na to, że przydomek „Łokietek” odnosił się do łokcia jako jednostki miary. Najbardziej prawdopodobną teorią na temat pochodzenia tego przydomka jest to, że został on nadany Władysławowi za sprawne wykorzystanie łuku i strzały w czasie polowania.

4. Łokietek stracił ojca, Ziemowita, kiedy ten zmarł w 1287 roku, kiedy Władysław miał zaledwie siedem lat. W związku z tym, Eufrozyna, matka Władysława, przejęła kontrolę nad odziedziczonymi ziemiami i rządziła nimi w imieniu syna. To ona pełniła funkcję regenta do momentu, gdy Władysław osiągnął pełnoletność i sam objął władzę nad swoim księstwem.

5. Trafił na dwór Bolesława Wstydliwego, starszego i bardziej doświadczonego Piasta, który był wówczas księciem śląskim. Tam poznał on pewnie mechanizmy zarządzania i zawiłości polityczne, jednakże nie zaczął od razu rządzić wraz ze swoimi starszymi braćmi. Po osiągnięciu pełnoletności, Władysław objął władzę nad swoim księstwem kujawskim, natomiast jego bracia rządzili innymi dzielnicami. Dopiero po śmierci starszego brata, Leszka Czarnego, w 1288 roku, Władysław objął także władzę nad dzielnicą krakowską.

6. Kiedy Przemysł II został koronowany na króla Polski w 1295 roku, Władysław Łokietek, który wtedy rządził już Kujawami, zaproponował mu swoją pomoc w walce z Czechami, którzy atakowali Kraków. Przemysł przyjął tę propozycję i Władysław wraz ze swoimi oddziałami wziął udział w zwycięskiej bitwie pod Siewierzem w 1297 roku, gdzie pokonał oddziały czeskie. Dzięki temu Przemysł II umocnił swoją władzę i podziękował Władysławowi, nadając mu kasztelanię łęczycką.

7. po śmierci Przemysła II w 1296 roku, Czechowie podjęli próby związania z Polską, a w 1297 roku wyprawili na ziemie polskie. Łokietek był jednym z polskich książąt, którzy wzięli udział w bitwie pod Siewierzem, a następnie w rokowaniach pokojowych z Czechami, które zakończyły się podpisaniem rozejmu w 1299 roku.

8. Nie ma pewności, gdzie przebywał Władysław podczas swojego wygnania od roku 1300 do 1304. Jedną z popularnych teorii jest ta, że Łokietek przebywał we Włoszech, gdzie miał kontakt z tamtejszymi władzami i poznawał tamtejsze mechanizmy rządzenia. Inni historycy twierdzą, że ukrywał się w Polsce, a konkretnie w jednej z jaskiń w okolicach Ojcowa, gdzie rzekomo zebrał grupę lojalnych mu ludzi i przygotowywał się do walki o tron. Ta jaskinia do dziś jest nazywana Grota Łokietka i stanowi popularny punkt turystyczny. Jednakże brak jest jednoznacznych dowodów na poparcie któregokolwiek z tych scenariuszy.

9. Po powrocie do kraju w 1304 roku, Władysław Łokietek podjął walkę z Czechami i stopniowo odzyskiwał swoje ziemie. W tym czasie doszło również do śmierci czeskiego władcy i jego następcy, co umożliwiło Łokietkowi odzyskanie pełnej niezależności i zjednoczenie ziem polskich. Węgierscy możni wspierali Łokietka w walce przeciwko Czechom, ponieważ obawiali się ekspansji czeskiej na Węgry.

10. Po śmierci czeskich władców w Polsce wybuchł konflikt o sukcesję, a Władysław Łokietek zdołał zdobyć poparcie szlachty i duchowieństwa. W 1320 roku został koronowany na króla Polski, a jego pierwszymi krokami były walki z zakonem krzyżackim i stabilizacja sytuacji wewnętrznej kraju. Nie można jednak stwierdzić, że Łokietek polepszył swoje stosunki z możnymi poprzez rozdawanie im przywilejów w celu zapewnienia sobie bezpieczeństwa i komfortu rządzenia. Takie podejście nie było charakterystyczne dla ówczesnej epoki, gdy stosunki między władzą a szlachtą opierały się na bardziej skomplikowanych mechanizmach.

11. Władysław Łokietek prosił o pomoc Krzyżaków w walce z Brandenburgią, jednak Krzyżacy zamiast pomóc Polsce, wykorzystali sytuację i opanowali Pomorze Gdańskie. W ten sposób utworzyli państwo zakonne na terytoriach wcześniej należących do Polski i rozpoczęli ekspansję na wschód. Nie można jednak powiedzieć, że Pomorze „zniknęło z map Polski na niemal sto pięćdziesiąt lat”, ponieważ w późniejszych latach królowie polscy podejmowali wiele prób odzyskania tych ziem. Ostatecznie Pomorze Gdańskie zostało przyłączone do Polski na mocy II pokoju toruńskiego w 1466 roku.

12. Nie ma żadnych źródeł historycznych, które potwierdzałyby, że Władysław Łokietek stosował drakońskie metody wobec buntowników czy obcokrajowców. Jest to zmyślona historia, która nie ma pokrycia w faktach. Władysław Łokietek był zdecydowanie bardziej pragmatycznym władcą, który starał się utrzymać władzę w kraju poprzez dyplomację i umiejętne rozwiązywanie konfliktów.

13. Jednakże w czasach panowania Łokietka językiem urzędowym był łacina, a polski język literacki dopiero zaczynał się kształtować. Wprowadzenie polskiego jako języka urzędowego nastąpiło dopiero w XVI wieku za panowania Zygmunta III Wazy.

14. Po śmierci Henryka Głogowskiego w 1342 roku, Władysław Łokietek zdecydował się na aneksję Wielkopolski, co pozwoliło mu na powiększenie swojego terytorium. Był to ważny moment w jego rządach, który pozwolił mu na zwiększenie swojego prestiżu i siły. Jednak dopiero po kilku latach udało mu się zjednoczyć wszystkie polskie ziemie pod swoim panowaniem i ostatecznie zdobyć koronę Polski.

15. Papież miał pewne wątpliwości co do praw do tronu w Polsce, ale nie przeszkodziło to Władysławowi Łokietkowi w zdobyciu korony. Faktycznie, papież zwracał uwagę na to, że władca czeski Jan Luksemburski miał bardziej zasadne pretensje do polskiego tronu, ale nie wydał jasnego stanowiska w tej sprawie. W końcu Władysław zdecydował się na koronację w Krakowie, która odbyła się w 1320 roku.

16. Po koronacji Władysław Łokietek podjął szereg działań mających na celu odzyskanie Pomorza, które było w rękach Krzyżaków. Próby odzyskania tych ziem drogą dyplomatyczną okazały się nieskuteczne, a odmowa Krzyżaków doprowadziła do wybuchu wojny w 1327 roku.

17. Żona Władysława nosiła imię Jadwiga, ale nie była Bolesławówną. Bolesławówna to tytuł, który nosiły kobiety pochodzące z dynastii Piastów. Łokietek miał z Jadwigą troje dzieci: syna Kazimierza Wielkiego oraz dwie córki: Elżbietę i Katarzynę. Jednakże nie wiadomo, czy Łokietek rzeczywiście uczył syna obowiązków królewskich od wczesnego dzieciństwa, ponieważ Kazimierz był drugim synem Łokietka, a jego starszy brat, Władysław, miał pierwzeństwo w dziedziczeniu tronu. Dopiero po śmierci Władysława, Kazimierz objął tron i zaczął rządzić jako król Polski.