14 intrygujących ciekawostek o Władysławie Jagielle

Jagiełło był najdłużej panującym monarchą polskim. Rządził od 4 marca 1386 r. do swojej śmierci 1 czerwca 1434 r., czyli ponad 48 lat. Znany jest przede wszystkim ze słynnej zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem, która miała miejsce 15 lipca 1410 r. i stała się przyczyną upadku państwa krzyżackiego.

Co jeszcze warto o nim wiedzieć ?

1. Urodził się ok. 1352 r. lub 1362 r. jako Jogaila z dynastii Giedyminowiczów. Jego ojcem był Wielki Książę Litewski, Olgierd. Matką była druga żona Olgierda, Julianna, córka księcia twerskiego Aleksandra. Jagiełło miał 15 rodzeństwa, nie licząc przyrodniego rodzeństwa z pierwszego małżeństwa ojca.

2. Po śmierci ojca w 1377 r. jako młody chłopak został Wielkim Księciem Litewskim. Funkcję tę pełnił, z około roczną przerwą z powodu obalenia przez stryja Kiejstuta, do 1401 r., kiedy to przekazał stolec książęcy synowi Kiejstuta, Witoldowi. Sam tytułował się od tego czasu Najwyższym Księciem Litewskim.

3. W związku ze ślubem w 1386 r. z królową polski Jadwigą Andegaweńską, przyjął chrzest, na którym obrał imię Władysław. Po ślubie został koronowany na króla Polski. W związku z zwartą unią personalną między Polską i Litwą w 1835 r. w Krewie, doszło do chrystianizacji Litwy i Żmudzi.

4. W trakcie swojego życia był czterokrotnie żonaty. Z Jadwigą Andegaweńską miał córkę Elżbietę Bonifację, która żyła niecały miesiąc. Z Anną Cylejską miał córkę Jadwigę Jagiellonkę. Z Elżbietą Granowską nie miał dzieci, natomiast z małżeństwa z Zofią Holszańską pochodzili synowie Władysław III Warneńczyk, Kazimierz, który zmarł rok po narodzinach i Kazimierz IV Jagiellończyk.

5. W 1419 r. królowi przydarzył się wypadek. Podczas powrotu z Wielkopolski do Krakowa rozpętała się burza, a piorun trafił w orszak królewski. Zginęło dwóch ludzi i jedenaście koni, a sam król stracił przytomność. Przez kolejne dni dokuczał mu ból w prawej ręce.

6. W 1432 r. król Cypru zaproponował Jagielle, że w zamian za pożyczkę odda w zastaw swoje państwo. Musiał bowiem zapłacić ogromny okup egipskiemu sułtanowi. Król Cypru chciał pożyczyć 200 tys. florenów, a transakcję przypieczętować małżeństwem swojego syna z córką Jagiełły, Jadwigą. Król polski jednak odmówił.

7. Według Jana Długosza przyczyną śmierci króla było przeziębienie jakiego nabawił się w drodze na Ruś. Miał się ponoć zasłuchać w śpiew słowików. Zmarł 1 czerwca 1434 r. w Gródku, na terenie dzisiejszej Ukrainy. Został pochowany na Wawelu, a jego serce złożono w kościele franciszkanów w Gródku.

8. Król ponoć w ogóle nie spożywał alkoholu. Dużo podróżował i chętnie uczestniczył w polowaniach. Co drugi dzień kąpał się w miedzianej wannie, która miała kształt konia. Przywiózł ją ze sobą z Litwy do Krakowa. Zabierał ją także w podróże.

9. W 1417 r. Jagiełło wprowadził zakaz wycinania cisów w Polsce. W 1420 r. za jego przyczyną weszła w życie ustawa wprowadzająca od 23 kwietnia do końca żniw okres ochronny na zwierzynę łowną.

10. Władysław Jagiełło został umieszczony na banknotach o nominale 100 zł. W 1990 r. do obiegu została wprowadzona okolicznościowa moneta o nominale 500 zł z popiersiem Władysława II Jagiełły na rewersie. Została wycofana z obiegu 1 stycznia 1995r., wraz z denominacją.

11. Podobiznę Jagiełły można go również odnaleźć na znaczkach pocztowych, jak choćby na wyemitowanym w 2022 r. znaczku z serii „Symbole WKL.Władcy Litwy” o nominale 0,10 euro.

12. Jagiełło stał się przyczyną sporu w 1938 r., kiedy z okazji 20-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości postanowiono wypuścić serię znaczków pocztowych, w tym Jagiełłę na koniu nad pokonanym Krzyżakiem. Protest natychmiast zgłosiła ambasada niemiecka. Ostatecznie na znaczku pojawił się Jagiełło w towarzystwie Jadwigi.

13. Wśród najsłynniejszych powieści, w których pojawia się Władysław Jagiełło, znajdują się „Semko” oraz „Matka królów” Józefa Ignacego Kraszewskiego, „Krzyżacy” Henryka Sienkiewicza oraz „Gdy Jagiełło szedł na Niemce. Powieść historyczna z XV wieku” Włodzimierza Trąmpczyńskiego.

14. W filmie postać Jagiełły pojawia się w produkcji „Krzyżacy” z 1960 r. w reżyserii Aleksandra Forda. W króla polskiego wcielił się Emil Karewicz. W 1989 r. wyemitowany został serial „Królewskie sny”, gdzie Jagiełłę kreował Gustaw Holoubek. W latach 2018-2020 można było oglądać telenowelę historyczną „Korona królów” z Wasylem Wasyłykiem jako Jagiełłą.