65 Zaskakujących Ciekawostek o Wężach
Wąż to gad pochodzący z rzędu łuskonośnych. Posiada on wiele cech charakterystycznych, między innymi wygląd czy też przyzwyczajenia. Oto najbardziej interesujące ciekawostki odnośnie tego zwierzęcia.
1. W Polsce występuje około 14 gatunków węży. Niektóre z nich to gniewosz plamisty, wąż Eskulapa, zaskroniec zwyczajny, zaskroniec rybołów oraz żmija zygzakowata.
2. Żmija zygzakowata jest jednym z kilku gatunków jadowitego węża z rodziny żmijowatych.
3. Skóra węża jest pokryta twardymi i ochronnymi łuskami, które mogą mieć kształt romboidalny lub owalny. Skóra jest gładka i śliska dzięki wydzielinie, która ułatwia poruszanie się węża. Jest ona również bardzo elastyczna, umożliwiając wężowi poruszanie się i dostosowywanie do różnych kształtów.
4. Niektóre węże posiadają przezroczyste płatki nazywane „łuskami brzeżnymi” lub „płatkami ocznymi”. Te łuski pokrywają przednią część oka i pełnią funkcję ochronną. Są one nieruchome i nie spełniają funkcji zamknięcia oka, jak to jest w przypadku powiek u ssaków.
5. Jeżeli chodzi o menu węży, jedzą one jajka oraz małe zwierzęta. Jedzą one wszystko co mogą połknąć w całości.
6. Dzięki temu, że wąż ma rozszczepiony język, posiada on kierunkowe, oraz jednoczesne poczucie smaku oraz węchu.
7. Ugryzienie przez niejadowitego węża może być bolesne i może powodować infekcję, choć zazwyczaj nie jest ono śmiertelne. Warto pamiętać, że istnieje wiele gatunków niejadowitych węży, które mają różne mechanizmy obronne, takie jak ugryzienie, gryzienie lub duszenie, które mogą spowodować obrażenia.
8. W przypadku ukąszenia przez jadowitego węża nie należy przyjmować surowicy na własną rękę. Surowica jest specjalnym medycznym preparatem, który zawiera przeciwciała skierowane przeciwko jadowi konkretnego gatunku węża. Jest to skomplikowany proces, który powinien być przeprowadzany przez wykwalifikowany personel medyczny w odpowiednich warunkach.
9. Węże żyją w zależności od gatunku. Te żyjące na wolności przeżyć mogą od dziesięciu do trzydziestu lat, natomiast węże posiadające dobre warunki hodowlane, przeżyć mogą nawet do czterdziestu lat.
10. Najdłuższe węże na świecie mogą przekraczać nawet sześć metrów długości. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest pyton tygrysi (Python molurus), który może osiągać długość nawet powyżej 6 metrów. Innym przykładem jest wąż siatkowy (Eunectes murinus), zwany również anakondą zieloną, który może przekroczyć 6 metrów długości.
11. Najkrótsze węże natomiast posiadają jedynie około piętnastu centymetrów.
12. Średnia długość węży może różnić się w zależności od gatunku, ale około jednego metra jest rozsądnym przybliżeniem. Wielu gatunków węży osiąga długość między 60 centymetrów a 1,5 metra.
13. Węży w zimnym klimacie przechodzi przez okres hibernacji, znany również jako sen zimowy. Podczas hibernacji ich metabolizm spowalnia, a temperatura ciała obniża się, co pozwala im oszczędzać energię i przetrwać trudne warunki zimowe.
14. Węże nie przepadają za długimi wyprawami, są natomiast dobrymi pływakami.
15. Węże to zwierzęta mięsożerne, które połykają swoje ofiary w całości.
16. Węże nie posiadają błony bębenkowej ani ucha środkowego.
17. Liczba kręgów u węża zależy od gatunku, rozmiaru ciała i jego anatomii. Ogólnie rzecz biorąc, większe węże mają więcej kręgów niż mniejsze gatunki. Na przykład, typowy wąż z rodziny Colubridae może mieć od 100 do 400 kręgów.
18. Niektóre gatunki potrafią zmieniać kolor swojej skóry. Węże, takie jak wąż zielony drzewny (Ahaetulla nasuta) czy wąż drzewny zmieniający barwy (Boiga irregularis), posiadają zdolność do adaptacji swojego ubarwienia, aby lepiej ukryć się w otoczeniu lub odstraszyć potencjalnych drapieżników. Mogą zmieniać intensywność koloru, przejść z jasnych na ciemniejsze odcienie lub nawet przyjąć wzory, które imitują otoczenie, takie jak liście lub gałęzie.
19. Szacuje się, że węże jadowite stanowią około 10-15% wszystkich gatunków węży.
20. Węże morskie występują w różnych częściach świata, szczególnie wzdłuż wybrzeży oceanicznych. Przykładami takich gatunków są wąż morski żółtodzioby (Pelamis platura) i wąż morski błękitny (Hydrophis cyanocinctus), które zamieszkują wody Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku. Węże morskie posiadają specjalne adaptacje umożliwiające im przystosowanie do życia w wodzie. Mają wiosłowate ogony, które pomagają w poruszaniu się w wodzie
21. Bardzo dużą ciekawostką jest, że węże nie boją się wysokości, ponieważ w Himalajach spotkać je można na wysokości dochodzącej do pięciu tysięcy metrów nad poziomem morza.
22. Niektóre gatunki węży mają zdolność do autotomii, czyli umiejętność odrzucania swojego ogona w celu uniknięcia zagrożenia lub odwrócenia uwagi drapieżnika.
23. Węże zrzucają skórę. Robią to od jednego do czterech razy w ciągu roku. Interesujące jest to, że im wąż jest starszy, tym mniej razy zrzuca skórę.
24. Dział zoologii, który zajmuje się wężami to ofiologia.
25. Fobia oznaczająca strach przed wężami nosi nazwę ofidiofobia.
26. Antarktyda jest jedynym kontynentem, na którym nie można spotkać węży.
27. Podczas oddychania węże rozciągają swoje ciała, co powoduje zmianę objętości jamy klatki piersiowej. Przepony odgrywają kluczową rolę w tym procesie. Skurcze przepon powodują zmianę objętości płuc, co umożliwia wężowi wymianę powietrza.
28. Węże nie posiadają typowych węzłów chłonnych, jakie występują u ssaków, gdzie chłonka jest zbierana w węzłach chłonnych na drodze do układu krążenia. Zamiast tego, u węży występują tzw. węzły chłonne szczelinowe lub węzły chłonne interkostalne. Są to niewielkie grupy limfatyczne umiejscowione wzdłuż przestrzeni międzyżebrowych wokół kręgosłupa węża.
29. Węża często utożsamiano z mądrością, wiedzą, tajemniczością i transformacją. W starożytnej Grecji, węża związano z Asklepiosem, bogiem medycyny, co wpłynęło na obecność węża w symbolach medycyny. Węża zwiniętego wokół kija, znany jako kaduceusz, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli medycyny.
30. Węże często stawały się obiektem boskiej czci. Przykładem jest starożytny Egipt, gdzie wąż był symbolem bogini Uadyżet, którą uważano za opiekunkę królewskiego rodu i bóstwo ochronne. Wąż był również związany z bóstwami solarznymi, takimi jak Ra i Apep, które miały dualistyczne aspekty dobra i zła. W hinduizmie, wąż jest utożsamiany z bogiem Wisznu, który jest często przedstawiany spoczywający na wężu Adiszesze. Węża Shesha jest również obiektem czci jako jedno z ucieleśnień boga Siwy.
31. odnotowano około 600-700 gatunków jadowitych węży na świecie. Spośród tych gatunków, nie wszystkie są zdolne do zabicia człowieka tylko jednym ukąszeniem.
32. Anakonda jest największym wężem świata. Przykładowo zarejestrowany został osobnik tego gatunku posiadający dziewięć metrów długości oraz wagę wynoszącą dwieście siedemdziesiąt kilogramów.
33. Termygenetyka oznacza zdolność węża do wykorzystywania zewnętrznych źródeł ciepła do regulacji swojej temperatury ciała. Wąż królewski może korzystać z ciepła otoczenia, takiego jak słońce lub podgrzewane skały, aby zwiększyć swoją temperaturę ciała i przyspieszyć metabolizm.
34. Węże mają słaby słuch i nie mają zewnętrznych uszu, jak ludzie czy ssaki. Nie posiadają błony bębenkowej ani struktur, które umożliwiają im odbieranie dźwięków w takim samym zakresie jak ssaki. Niektóre węże jednak mogą wykazywać pewną czułość na niskie częstotliwości dźwięków, takie jak wibracje powodowane przez ruchy zwierząt czy drgania wody.
35. Co do wzroku, węże mają ograniczoną ostrość widzenia i niektóre gatunki mają słaby rozwój narządu wzroku. Niektóre węże, zwłaszcza te o nocnym trybie życia, mogą mieć lepszą adaptację do widzenia w słabym oświetleniu. Jednak ich wzrok jest zazwyczaj najlepiej przystosowany do postrzegania ruchu i obiektów blisko nich.
36. Łącznie istnieje około dwóch tysięcy sześciuset gatunków węży.
37. Na ziemi istnieją miejsca, w których krew węży używana jest jako dodatek do alkoholu.
38. Linienie jest naturalnym procesem wzrostu węży, w którym stare, zniszczone lub zbyt ciasne skóry są zastępowane nowymi warstwami skóry.
39. Węże absolutnie nie przeżuwają swoich pokarmów.
40. Wąż jest w stanie połknąć zwierzę nawet cztery razy większe od jego głowy.
41. Obie połowy szczęk węża, nie są ze sobą sztywni połączone.
42. Trawienie pokarmu przez węże zazwyczaj trwa od kilku dni do kilku tygodni.
43. Co ciekawe, anakondy są w stanie połknąć w całości nawet krowy lub jaguary. Trawią je wtedy nawet do kilku tygodni.
44. Jeśli chodzi o religie chrześcijańską wąż jest uosobieniem zła.
45. W Religi chrześcijańskiej wąż jest znany bardzo dobrze, ponieważ był kusicielem przez którego Ewa podarowała Adamowi zakazany owoc.
46. Jad kobry jest wstrzykiwany przez jej zęby jadowe, gdy wąż atakuje lub się broni. Kobra musi zetknąć swoje zęby z celem, aby wstrzyknąć jad. Nie jest w stanie „płukać” jadem na odległość.
47. Kiedy zobaczymy kobrę ważne jest, aby uważać by kobra nie trafiła nam jadem w otwartą ranę bądź też w oczy.
48. Żararaki to węże posiadające termoreceptory w jamkach pod oczami.
49. Węże jadowite, takie jak żmije, mamby czy kraitowate, posiadają specjalne zęby jadowe w przedniej części pyska. Liczba zębów jadowych u tych węży zwykle wynosi od kilku do kilkunastu. Zęby te służą do wstrzykiwania jadu do ofiary podczas ukąszenia.
50. Natomiast większość węży niejadowitych ma zęby bezgrzebieniowe, które służą do chwytania, utrzymywania i rozrywania pokarmu. Liczba tych zębów również zależy od gatunku, ale zazwyczaj wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu.
51. Czarna mamba (Dendroaspis polylepis) to gatunek węża występujący w Afryce, znany ze swojej szybkości, agresywności i jadowitości. Nazwa „czarna mamba” odnosi się do koloru zewnętrznego ubarwienia węża
52. Lęk przed wężem jest prawdopodobnie najczęściej występującą fobią na świecie.
53. Węże są zwierzętami zmiennocieplnymi, co oznacza, że nie posiadają zdolności do samoregulacji temperatury ciała w takim stopniu jak ssaki czy ptaki. Zamiast tego, temperatura ciała węża zależy głównie od temperatury otoczenia.
54. Wszystkie węże są absolutnie mięsożerne. Nie istnieją węże będące wegetarianami. Wszystkie węże żywią się tylko i wyłącznie innymi żywymi istotami.
55. Węże są niezwykle zwinne i elastyczne, co pozwala im na zadziwiające manewry. Jedną z najbardziej fascynujących cech węży jest zdolność do poruszania się bez kończyn. Nie mają nóg ani skrzydeł, ale wciąż potrafią być niezwykle zwrotne i szybkie.
56. W Nowej Zelandii nie występuje ani jeden gatunek węża. Natomiast jeśli jakiś się tam pojawi zostaje on natychmiast usunięty. Istnieje tam coś takiego, jak narodowy program walki z wężami.
57. W herbie i na fladze Martyniki widnieje żararaka lancetowata. Ciekawostką jest, ze wąż ten został introdukowany na wyspie poprzez plantatorów.
58. Jad węża zawiera różne substancje, takie jak enzymy, toksyny i inne związki chemiczne, które mają różne efekty na organizm ofiary. Te substancje mogą działać na układ nerwowy, mięśnie, krążenie krwi itp
59. Mieszanina białek składa się na jad. Może ona zaatakować układ nerwowy lub układ krążenia ofiary. Hialuronidaza zapewnia jego szybkie rozprzestrzenianie.
60. Największym jadowitym wężem na świecie pod względem długości jest wąż królewski (Ophiophagus hannah). Długość tego węża może dochodzić do 5,5 metra, choć większość osobników jest znacznie mniejsza. Wąż królewski zamieszkuje różnorodne środowiska w Azji Południowo-Wschodniej i jest znany ze swojego bardzo silnego jadu, który może być śmiertelny dla ludzi, jeśli nie zostanie podjęta natychmiastowa interwencja medyczna. Jad węża królewskiego jest tak potężny, że może zabić słonia lub kilkanaście osób w krótkim czasie. Są one jednak generalnie ostrożne i zwykle starają się unikać kontaktu z ludźmi
61. Żmija zygzakowata to jedyny jadowity gatunek węża występujący w Polsce. Można ją spotkać przede wszystkim w górach.
62. Najdłuższy znany wąż na świecie to pyton siatkowany (Python reticulatus). Jeden z odłowionych okazów mierzył aż 10 metrów długości! To imponujące stworzenie zamieszkujące lasy deszczowe Azji Południowo-Wschodniej.
63. Jad żmii zygzakowatej jest w stanie spowodować zlepienie się drobnych naczyń krwionośnych. Przy okazji zaburza on krzepnięcia krwi. W przypadku każdego ukąszenia należy niezwłocznie opatrzyć ranę oraz szybko udać się do lekarza. Należy także pamiętać, by po ukąszenia nie przyjmować alkoholu, ani leków przeciwbólowych.
64. Najbardziej jadowitymi wężami w Europie są żmija zygzakowata (Vipera berus) i żmija stepowa (Vipera renardi). Oba gatunki są odpowiedzialne za większość przypadków ukąszeń wężowych w Europie.
65. Japońska żmija nosorożcowa (Bitis cornuta) posiada najdłuższe jadowite zęby spośród wszystkich węży na świecie. Mogą mieć one długość nawet 5 cm! Jednak mimo swojej groźnej broni, te żmije rzadko atakują człowieka i wolą unikać konfrontacji.
Czytaj dalej: Ciekawostki o wężach dla dzieci