Ciekawostki

100 Interesujących Ciekawostek o Walii

Podczas podróży do Walii, czy to osobiście, czy tylko patrząc na mapę, uderzy Cię bogactwo i piękno nazw miejsc w tym kraju: dwa tysiące lat historii wpisane jest w krajobraz.

Walia słynie ze swojego surowego wybrzeża czy górskich parków narodowych. To całkiem ciekawy kraj w którym warto żyć lub go odwiedzić.

Po pierwsze, nie tylko posiada jedne z najładniejszych plaż w Europie, ale także Walijczycy są znani jako jedni z najbardziej przyjaznych. Przedstawiamy interesujące ciekawostki o Walii:

1. Walia jest częścią Zjednoczonego Królestwa.

2. Mount Everest nosi imię Walijczyka Sir George’a Everesta. Był geodetą, który początkowo mapował Mount Everest i nazwał górę po sobie.

3. Stolicą Walii jest miasto Cardiff.

4. Liczba ludności Walii wynosi 3,1 mln osób.

5. Snowdon to najwyższy szczyt w Walii, mierzący 1085 metrów nad poziomem morza. Jest wyższy niż najwyższy szczyt Anglii, Scafell Pike. Jest sześć tras pieszych na szczyt Snowdon.

6. Numer kierunkowy do tego kraju to: +44

7. W Cardiff znajduje się najstarszy sklep muzyczny na świecie, który działa nieprzerwanie od 1894 roku. Nazywa się on Spillers Records.

8. Walutą Walii jest funt szterling.

9. W Walii jest ponad 10 milionów owiec, czyli więcej niż ludzi.

10. Kraj ten ma powierzchnie 20 779 km².

jezioro

11. Walia posiada więcej zamków na kilometr kwadratowy niż jakikolwiek inny kraj europejski. Jest ich w sumie ponad 600.

12. Hymn narodowy Walii nosi nazwę Land of My Fathers (Hen Wlad fy Nhadau).

13. Rugby jest narodowym sportem Walii. Pierwszy międzynarodowy mecz odbył się między Walią a Anglią w 1881 roku.

14. Walia jest jedyną częścią Wielkiej Brytanii, która nie jest reprezentowana na fladze Union Jack.

15. Patronem Walii jest św. Dawid, a jej święto narodowe przypada na 1 marca. Święty Dawid (w Walii „Dewi Sant”) był walijskim biskupem w VI wieku, później uznany za świętego.

16. Walia jest krajem dwujęzycznym, ludzie mówią tutaj zarówno po walijsku jak i po angielsku.

17. Walia ma najdłuższą nazwę miejscowości w Wielkiej Brytanii, liczącą w sumie 58 liter; Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllllantysiliogogogoch, choć często skracana jest do Llanfairpwllgwyngyll. Jego znaczenie to „kościół św. Marii w zagłębieniu białej leszczyny w pobliżu szybkiego wiru św. Tysilio z czerwonej jaskini”.

18. Catherine Zeta-Jones, Richard Burton, Christian Bale, Tom Jones i Anthony Hopkins są Walijczykami.

19. Tereny obecnej Walii, zamieszkiwane były przez przodków ludzi już 29 tysięcy lat temu. Za początki stałego zamieszkania uznaje się końcówkę epoki lodowcowej między 12 a 10 tysiącami lat temu.

20. Wraz z Bhutanem i Maltą, Walia jest jednym z zaledwie trzech krajów na świecie, które mają smoka na swojej fladze narodowej.

Zamek - Conwy

21. Walia znajduje się w zachodniej części kontynentalnej części Wielkiej Brytanii i leży obok Anglii.

22. Znak równości (=) pochodzi z Walii. Wymyślił go walijski matematyk Robert Recorde (ok. 1512-1558). Wprowadził o również do Wielkiej Brytanii znaki plus (+) i minus (-) oraz algebrę.

23. Flaga Walii to czerwony smok na zielono-białym tle, znany jako: Y Ddraig Goch.

24. Na terenie wioski Portmeirion w Walii znaleziono pień drzewa, w którym powtykane jest wiele monet. Prawdopodobnie takie miejsce służyło jako drzewo życzeń.

25. 97% osób wypełniło Spis Powszechny w 2021 roku.

26. Felinfoel Brewery, najstarszy browar w Południowej Walii, był pierwszym miejscem poza USA, które sprzedawało piwo w puszkach w 1931 roku.

27. Roald Dahl został ochrzczony w norweskim kościele w Cardiff Bay. Mieszkał w domu Tudorów naprzeciwko Llandaff Cathedral School i czytał tam dzieciom swoje opowiadania.

28. Północna Walia ma kilka bardzo imponujących zamków, takich jak Conwy i Caernarfon, które warto odwiedzić w ciągu dnia.

29. Pierwszy na świecie czek na 1 milion funtów został wypisany w Cardiff Coal Exchange.

30. Brytyjska rodzina królewska zawsze używa walijskiego złota do swoich obrączek ślubnych. Ta tradycja była kontynuowana na królewskim ślubie Harry’ego i Meghan w 2018 roku.

Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch

31. Jest jedna rzecz, którą musisz wiedzieć, zanim odwiedzisz ten kraj – w Walii często pada deszcz. Pamiętaj więc, aby spakować parasol i kalosze.

32. Most Menai w Anglesey był pierwszym mostem wiszącym na świecie zbudowanym w celu przyjęcia ciężkiego ruchu. Zaprojektowany przez Thomasa Telforda, most został otwarty 30 stycznia 1826 roku. W tym czasie był to również najdłuższy most na świecie mierzący 386 metrów.

33. Symbolami narodowymi Walii są por i żonkil. Narodowym godłem Walii był skromny por (Cenhinen) do XIX wieku, kiedy to został zastąpiony kwiatem żonkila.

34. Nazwa Cardiff wywodzi się od średniowiecznego walijskiego Caerdyf. Pierwsza część nazwy to wspólny walijski rzeczownik caer, 'fort’. Druga część jest formą nazwy rzeki Taf. Językoznawcy wykazali, że nazwa ta – „fort na rzece Taff” – musiała zostać po raz pierwszy użyta w języku brytyjskim, kiedy Rzymianie zajmowali Cardiff około 2000 lat temu.

35. Autor Roald Dahl był Walijczykiem. Dahl jest znany ze swoich książek Charlie i fabryka czekolady.

36. W połowie IX wieku tereny Walii opanowane były przez Wikingów.

37. Marconi – wynalazca radia – przeprowadził swoje pierwsze testy radiowe w Walii w 1897 roku.

38. Językiem Walijskim mówi jedynie około 17% społeczeństwa.

39. W 1282 roku dokonała się ostateczna aneksja Walii przez Anglię. Aby mocniej powiązać narody, król Edward I w 1301 roku nadał swemu synowi, Edwardowi II, tytuł księcia Walii, w geście, który miał świadczyć o jedności między Walią i Anglią. Tytuł księcia Walii przysługuje wg. tradycji najstarszemu synowi brytyjskiego władcy, będącemu następcą tronu Zjednoczonego Królestwa. Tradycja ta jest kultywowana do dnia dzisiejszego.

40. W języku walijskim nie ma słów bezpośrednio tłumaczonych na „nie” i „tak”.

41. W marcu 2020 roku został upieczony największy na świecie tort walijski. Wydarzenie miało miejsce w Carmarthen, gdzie pracownicy z Tan Y Castell Bakery upiekli 28 kg walijskiego tortu.

42. Na początku XXI wieku Cardiff stało się sławne jako centrum produkcji telewizyjnej, gdzie kręcony był znany na całym świecie serial BBC „Doctor Who”.

43. Nieczynna kopalnia Gaewern Slate w hrabstwie Ceredigion działała przez 150 lat do 1960 roku. Gdy wyeksploatowano zasoby, ludzie zaczęli traktować ją jak wysypisko śmieci i wyrzucali tam od niewielkich sprzętów elektronicznych po pralki i lodówki.

44. Prawdopodobnie najstarsza na świecie kolejka wąskotorowa, znajduje się w Walii. Działa ona od 1836 roku i jest cały czas użytkowana.

45. Cardiff jest jednym z najbardziej płaskich miast i ma więcej terenów zielonych na osobę niż jakiekolwiek inne duże miasto w Wielkiej Brytanii.

46. Pierwsza wojna światowa przyspieszyła spadek popularności walijskiego. Szacuje się, że w konflikcie zginęło około 20 tysięcy Walijczyków.

47. Walijska Mennica Królewska została założona w 1968 roku i od tego czasu stała się jedną z najbardziej znanych mennic na świecie. Wynika to głównie z faktu, że mennica ta jest odpowiedzialna za bicie monet dla około 60 różnych krajów na całym świecie. To czyni ją jedną z wiodących i najważniejszych mennic na świecie.

48. W Cardiff mieści się Senedd Cymru, czyli walijski parlament. Cardiff jest również bazą dla większości walijskich instytucji narodowych, kulturalnych i sportowych.

49. Bangor jest najstarszym miastem w Walii. Znajduje się w północnej części kraju i jest miastem katedralnym. Bangor liczy sobie 18 tysięcy mieszkańców. Początki Bangor sięgają już VI wieku.

50. Mabinogion to jeden z najważniejszych sag średniowiecznej literatury walijskiej. Zawiera kilka opowieści, w tym Cztery Gałęzie Mabinogi i Sen Macsena Wlediga i wiele innych.

Walia | Fajne Podróże 9

51. Król Artur żył w Walii. Był to legendarny celtycki władca Brytów z przełomu V i VI wieku. Bohater licznych dzieł literackich, legend czy filmów.

52. David’s w Pembrokeshire, liczące 2000 mieszkańców, jest najmniejszym miastem katedralnym na świecie. Jest to również jedyne miasto w Wielkiej Brytanii, które leży w całości na terenie parku narodowego.

53. K, Q, V czy Z to litery niespotykane w języku walijskim.

54. Devils Bridge to wieś w Walii, gdzie znajduje się żelazny most ukończony w 1901roku. Został on wybudowany nad kamiennym mostem ukończonym w 1753 roku. Ten natomiast został wybudowany nad jeszcze mniejszym kamiennym mostem ukończonym w 1200 roku. Dzisiaj można oglądać nałożone na siebie trzy mosty.

55. Tenis ziemny po raz pierwszy pojawił się w Walii w XIX wieku.

56. Rhos-on-Sea jest domem dla najmniejszej kaplicy w Wielkiej Brytanii. Może pomieścić tylko sześć osób.

57. Bill Frost był walijskim wynalazcą, który wzbił się w powietrze 8 lat przed braćmi Wright w swojej „Latającej maszynie” w 1895 roku. Było to krótkotrwałe, ponieważ rozbił się o drzewo.

58. Najstarszym drzewem w Walii jest Llangernyw Yew na dziedzińcu kościelnym św. Digaina. Drzewo ma około 4000 lat.

59. Lubisz sport? Udaj się do stolicy Walii, Cardiff, na międzynarodowy dzień rugby, aby nasiąknąć atmosferą i obejrzeć rodzimą drużynę w akcji na The Principality Stadium.

60. Katedra w Bangor jest obecnie poświęcona celtyckiemu św. Deiniolowi, który założył tam klasztor w VI wieku.

61. Walia posiada trzy parki narodowe, które zajmują 20% lądu, oraz pięć obszarów o wybitnych walorach przyrodniczych.

62. Walia jest często nazywana „krainą pieśni”, ponieważ kraj ten jest znany z harfistów, chórów męskich i artystów solowych.

63. Jack Daniels ma korzenie walijskie. Joseph Job Daniels pochodził z Aberystwyth w zachodniej Walii. Wyemigrował do Stanów Zjednoczonych w XVIII wieku, a jego wnuk Jack stworzył znaną na całym świecie whiskey Jack Daniels.

64. Walijski ser był niegdyś wykorzystywany w czasach średniowiecza jako rozstrzygnięcie rozwodu.

65. Cardiff zostało uznane za miasto przez króla Edwarda VII 28 października 1905 roku i stało się stolicą Walii w 1955 roku.

66. Drużyna piłkarska Cardiff City jest jedynym nieangielskim klubem, który zdobył Puchar Anglii. Było to w 1927 roku.

67. Llandudno jest domem dla najdłużej działających pokazów: Punch and Judy, odbywającego się przy ikonicznym wiktoriańskim molo w mieście. Pokazy odbywają się w weekendy i wakacje szkolne między Wielkanocą a wrześniem już od 150 lat.

68. Lewis Carrol czerpał inspirację z Llandudno podczas pisania Alicji w Krainie Czarów.

69. W Llandudno mieszkał Randolph Turpin, były mistrz świata w boksie wagi średniej, a na szczycie Great Orme znajduje się bar i restauracja tematyczna poświęcona jego pamięci.

70. Spis powszechny z 1911 roku odnotował największą liczbę osób mówiących po walijsku – 977 366 osób, czyli 43,5% populacji.

71. Principality Stadium w Cardiff ma jeden z największych rozsuwanych dachów spośród wszystkich stadionów sportowych na świecie.

72. W pobliżu Abercraf leży Ogof Ffynnon Dddu. Ma głębokość 308 metrów i jest to najgłębszą jaskinią w Wielkiej Brytanii. Posiada również ponad 40 kilometrów tuneli i przejść, co czyni ją trzecią najdłuższą jaskinią w Wielkiej Brytanii.

73. Pomimo wielu lat wydobycia, Walia nadal posiada ogromne źródło surowców naturalnych i jest odpowiedzialna za dostawy węgla, miedzi, stali i innych surowców do wielu krajów.

74. Garetha Edwardsa, który jest uważany za jednego z najlepszych graczy rugby wszech czasów pochodzi z Walii.

75. Najdłuższe rzeki w Walii to: Severn (354 km), Wye (dł. 210 km), Dee (110 km), Tywi (108 km) i Usk (90 km).

76. Biblia została przetłumaczona na język walijski przez biskupa Williama Morgana w 1588 roku. Wędrowne szkoły niedzielne kaznodziei Griffitha Jonesa w XVIII wieku sprawiły, że Walia była jednym z niewielu krajów europejskich, w których większość ludzi potrafiła pisać i czytać po walijsku.

77. Walijczyk Pete Edwards obstawił u bukmachera 50 funtów, że jego dwuletni wnuk Harry zagra w przyszłości w reprezentacji piłkarskiej. Kurs wyniósł 2500 do 1. Miało to miejsce w 1999 roku. Natomiast 15 października 2013 roku Harry Wilson zadebiutował w reprezentacji Walii w meczu kwalifikacji do Mistrzostw Świata 2014 przeciwko Belgii. Pan Edwards wygrał 125 tysięcy funtów.

78. Walia miała kiedyś cztery stolice, reprezentujące cztery narożniki Walii. Były to Caernarfon (północny zachód), Denbigh (północny wschód) Brecon (południowy wschód), oraz Carmarthen (południowy zachód).

79. Walia jest częścią Zjednoczonego Królestwa, jednak jest stosunkowo mniejsza niż inne kraje w tym państwie. W kraju znajduje się tylko 7 miast: Cardiff, Swansea, Bangor, Newport, St. Asaph, St. Davids i Wrexham.

80. Kiedyś Południowa Walia stanowiła 40% całego węgla eksportowanego przez Wielką Brytanię.

Walia | Fajne Podróże 7

81. W 2020 roku, w ankiecie przeprowadzonej wśród 2000 Brytyjczyków, Cardiff zostało uznane za najbardziej przyjazne miasto dla rowerzystów, zajmując pierwsze miejsce.

82. Wyspa Flat Holm znajduje się ponad 6 kilometrów od wybrzeża Cardiff i jest miejscem o szczególnym znaczeniu dla miasta. Na wyspie można podziwiać kolonie ptaków morskich, zwiedzać miejsca historyczne, takie jak koszary wojenne i zrujnowany szpital, w którym leczono ludzi z cholery,

83. Donald Davies, pionier komputerowy, odegrał ogromną rolę w utorowaniu drogi do powstania internetu. W 1965 roku wymyślił on komutację pakietów, która jest dziś dominującą podstawą komunikacji danych w sieciach komputerowych na całym świecie.Mennica Królewska w Llantrisant produkuje 5 miliardów monet rocznie.

84. Cardiff znajduje się w południowej części Walii i jest 11 co do wielkości miastem w Wielkiej Brytanii. Co roku miasto odwiedza około 18 milionów turystów.

85. Swallow Falls jest najczęściej odwiedzanym wodospadem w Wielkiej Brytanii.

86. Większość walijskich nazw miejsc jest w języku walijskim, znanym jako Cymraeg. Ale znajdziemy tu również nazwy pochodzące z języka angielskiego, francuskiego, irlandzkiego, flamandzkiego, łacińskiego, norweskiego, brytyjskiego czy nawet brytańskiego – języka, którym mówiono tu 2000 lat temu i który rozwinął się w to, co obecnie nazywamy walijskim.

87. W Walii mieści się CAT, Centrum Technologii Alternatywnych, „główny brytyjski ośrodek inspiracji ekologicznej”.

88. Znana księżna Diana, po ślubie z Karolem III, wówczas księciem Walii stała się księżną Walii.

89. W tym kraju nie ma wielkich ośrodków przemysłowych. Pracę najłatwiej znaleźć tu w szeroko pojętych usługach.

90. Walia została uwieczniona w filmie Christophera Nolana „Mroczny Rycerz powstaje”. Henrhyd falls w Brecon Beacons został wykorzystany jako wejście do kwatery głównej Batmana. Jest to oszałamiający wodospad ze spadem na 27 metrów.

91. Po zakończeniu panowania cesarstwa rzymskiego pojawiła się tożsamość narodowa Walii. Pomimo późniejszych najazdów Anglów, Jutów i Sasów, Walia zachowała swą odrębność.

92. Od 1996 roku Walia jest podzielona na 9 hrabstw, 10 hrabstw miejskich i 3 miasta.

93. Mimo że grunty orne zajmują ok. 20% powierzchni kraju, to rolnictwo nie odgrywa istotnej roli dla Walii.

94. Zamek Conwy to najlepiej zachowany z walijskich zamków, wchodzący w skład tzw „Żelaznego Kręgu walijskich zamków”. Krąg ten miał być symbolem władzy Anglików nad Walijczykami.

95. Walia leży nad Morzem Irlandzkim w południowo-zachodniej części Wielkiej Brytanii. Długość linii brzegowej wynosi 2700 km. Graniczy z Anglia.

96. 30% powierzchni Walii to obszary chronionego krajobrazu (parki narodowe, wybrzeża dziedzictwa kulturowego, obszary o wybitnych walorach przyrodniczych).

97. Hay-on-Wye, oprócz tego, że jest gospodarzem słynnego na całym świecie festiwalu literackiego „Hay” (który przyciągnął takie sławy jak Bill Clinton), jest światową stolicą używanych książek.

98. Mniejsze kamienie wzniesione w Stonehenge w Wiltshire, pochodziły z Preseli Hills w Pembrokeshire i zostały przywiezione tam przez prehistorycznych inżynierów ponad 4500 lat temu. Każdy z kamieni ważył od 2 do 5 ton.

99. Principality Stadium ma pojemność blisko 75 tys. miejsc.

100. Niektóre znane atrakcje kraju to: Park Narodowy Pembrokeshire Coast, Elan valley, Lynny Y Fan Fah i zamek Conwy.