15 Ciekawostek o Walerianie Łukasińskim
Walerian Łukasiński był znanym w Polsce działaczem niepodległościowym oraz twórcą Wolnomularstwa Narodowego. Co warto o nim wiedzieć? Poniżej znajdują się wybrane informacje.
1. Walerian Łukasiński urodził się w 1786 roku w Warszawie. Na początku XIX wieku służył w wojsku Księstwa Warszawskiego, a w związku z tym był uczestnikiem kampanii w 1807, 1809 oraz 1813 roku.
2. W 1811 roku został wprowadzony do Wolności Odzyskanej, czyli loży masońskiej w Lublinie. Był to ruch społeczny mający na celu doskonalenie duchowe człowieka bez względu na jego poglądy i pochodzenie, w którym znajdowało się ponad 150 członków.
3. W 1819 roku założył w Warszawie Wolnomularstwo Narodowe. W organizacji zachowano obrzędowość wolnomularską oraz cztery stopnie wtajemniczenia. Składała się ona z dwustu osób, spośród których większość stanowili oficerowie niższego stopnia.
4. Był zwolennikiem tego, aby chłopi w Polsce mieli prawa do posiadanej przez siebie ziemi i zniesienie obciążeń feudalnych. Popierał pomysł, aby chłopi walczyli o niepodległość Polski.
5. W 1822 roku policja księcia rosyjskiego z dynastii Romanowów, Konstantego Pawłowicza Romanowa, wykryła spisek, w związku z którym Walerian Łukasiński został aresztowany. Spędził dwa lata w warszawskim więzieniu, a później skazano go na dziewięć lat twierdzy, ale karę szybko skrócono o dwa lata, czym zajął się sam car Aleksander.
6. W 1824 roku na warszawskich Powązkach odbyła się publiczna degradacja majora. Wkrótce trafił do twierdzy zamojskiej. Na początku zamknięto go w kazamacie Bramy Lwowskiej, która należy do zamojskiej twierdzy, a następnie znalazł się w małej komorze Bramy Lubelskiej.
7. W 1825 roku był inicjatorem buntu więźniów w twierdzy zamojskiej, za co skazano go na śmierć. Po raz kolejny udało mu się przeżyć, ponieważ skorzystano z prawa łaski. W rezultacie został skazany na 14 lat więzienia i publiczną chłostę.
8. W 1830 roku polski hrabia i kamerjunkier dworu królewskiego Mikołaja I Romanowa, Gustaw Małachowski, zaapelował do cara w sprawie ułaskawienia Waleriana Łukasińskiego. Mimo że na petycję nigdy nie odpowiedziano, Walerian Łukasiński wkrótce trafił na wolność.
9. Podczas powstania listopadowego Walerian Łukasiński został wywieziony jako więzień stanu do rosyjskiej twierdzy Szlisserburskiej. Spędził tam trzydzieści osiem lat aż do końca życia w celi o zaostrzonym rygorze, a więc w wilgotnej komorze pozbawionej światła i podłogi.
10. W 1856 roku odmówiono mu prawa do amnestii, ponieważ Rosjanie uważali go za głównego prowodyra powstania listopadowego. Prawo to objęło za to wielu rosyjskich spiskowców i rewolucjonistów.
11. Walerian Łukasiński dopiero w 1862 roku, czyli kilka lat przed śmiercią, otrzymał prawo do spacerów po więziennym dziedzińcu, dostęp do wiadomości oraz materiałów piśmiennych, a w związku z tym zaczął pisać pamiętnik.
12. Był nazywany żelaznym majorem i stał się jednym z najważniejszych symboli zrywów narodowowyzwoleńczych oraz męczeństwa w XIX wieku.
13. Stanisław Wyspiański oddał mu hołd, czyniąc go jednej z bohaterów słynnej „Nocy listopadowej”.
14. W 1983 roku Walerian Łukasiński został odznaczony Gwiazdą Wytrwałości, czyli historycznym polskim odznaczeniem powstańczym
15. W 1931 roku nakręcono film „Księżna Łowicka”, w którym w rolę Waleriana Łukasińskiego wcielił się Józef Węgrzyn.