Promieniowanie Gamma – 22 ciekawostek, informacji i faktów
Promieniowanie gama to forma elektromagnetycznego promieniowania, która pokrywa się z zakresem promieniowania rentgenowskiego.
Promieniowanie to powstaje m.in. poprzez przemiany jądrowe, zderzenia cząstek subatomowych lub jąder. Jest to promieniowanie jonizujące i przenikliwe oznaczane grecką literą γ. Przedstawiamy 22 ciekawostki związane z promieniowaniem gamma.
1. Promieniowanie gamma może być wykorzystane przy sterylizacji sprzętu medycznego a także utrwalania produktów spożywczych.
2. W medycynie promieniowanie gamma jest stosowane m.in. podczas leczenia nowotworów podczas radioterapii. Promienie gamma są używane w tzw. bombie kobaltowej lub jako nóż gamma a także w diagnostyce, np. w tomografii emisyjnej pojedynczych fotonów.
3. Promieniowanie gamma jest wykorzystywane w nauce i przemyśle, np. podczas pomiaru grubości gorących metalowych blach, papieru czy w wannach hutniczych.
4. Promieniowanie gamma jest wykorzystywane laboratoryjnie do identyfikowania substancji promieniotwórczych.
5. Według naukowych odkryć, każda burzowa chmura emituje promieniowanie gamma. Dane z samolotów pokazały, że podczas burzy przy pojawieniu się błyskawic blisko samolotu odnotowane zostały promienie rentgenowskie i gamma. Pasażerowie samolotów nie muszą się martwić, takie wybuchy promieniowania mierzone są w tysięcznych częściach sekundy.
6. Na świecie codziennie mamy do czynienia z prawie 1100 wybuchami tego promieniowania. Są to tzw. Ziemskie błyski gamma.
7. Naukowcy porównują sposób pojawiania się promieni gamma do rozbłysku błyskawicy. Wokół chmury burzowej pojawiają się elektrony, które zaburzone przez cząsteczki powietrza wyzwalają promieniowanie gamma. Promieniowanie to jest zazwyczaj wykrywane w górnej części chmury burzowej.
8. Gdyby człowiek mógł widzieć promienie gamma, Księżyc byłby dla nas jaśniejszy od Słońca. Promienie kosmiczne uderzają w powierzchnię Księżyca oddziałując z jego pyłową powierzchnią i tym samym emitując promienie gamma.
9. Rozbłyski promieniowania gamma to najsilniejsze elektromagnetyczne zjawiska jakie zaobserwowano we wszechświecie.
10. Astronomowie przeglądając Drogę Mleczną zarejestrowali ponad 70 źródeł wysokoenergetycznych promieni gamma.
11. Promieniowanie gamma jest najbardziej energetyczną formą promieniowania i może przenikać m.in. przez ołów i beton.
12. Promieniowanie gamma może wywoływać zmiany w strukturze DNA i chromosomów.
13. Pierwszy raz zaobserwował promieniowanie gamma Paul Ulrich Villard podczas swoich badań nad radem w 1900 roku. Nazwa „promieniowanie gamma” została natomiast nadana przez Ernesta Rutherforda, fizyka z Wielkiej Brytanii w 1903 roku.
14. Błyski promieniowania gamma uznano za najjaśniejsze znane źródło promieniowania we Wszechświecie.
15. Naukowcy dowiedli, że wiele z rozbłysków promieniowania Gamma pochodzi spoza naszej galaktyki.
16. Kosmiczny Teleskop FERMI wykazał nieznaną strukturę, która generuje promieniowanie gamma i znajduje się na Drodze Mlecznej. Jej rozmiary są podobne do rozmiaru naszej galaktyki.
17. Współczesne smartfony mogą wykrywać promieniowanie gamma, są nawet do tego dedykowane specjalne aplikacje.
18. Podczas swojego maksimum Słońce bombarduje Ziemię ogromną ilością promieniowania gamma powodując zmiany w temperaturze oceanów i wzorcach opadów.
19. Promieniowanie gamma ma formę niewidzialnego światła tego samego rodzaju co podczerwień i dopiero minimum 10 cm warstwa ołowiu może je powstrzymać.
20. Lekarze wykorzystują promienie gamma żeby zobaczyć co jest we wnętrzu pacjenta ponieważ przechodzą one przez ciało człowieka.
21. Bliski i silny rozbłysk gamma mógłby zniszczyć życie na naszej planecie. Rozkładając ozon pozostawiłoby Ziemię bez żadnej warstwy ochronnej. Takie rozbłyski są stałym zagrożeniem dla Ziemi a według hipotez naukowców mogły być odpowiedzialne za wymarcie życia na naszej planecie przed 450 milionami lat.
22. Hipotezy wskazują, że rozbłyski gamma mogą powstawać podczas zderzenia się gwiazd neutronowych i przekształcania się gwiazd w czarne dziury.