Ciekawostki

10 ciekawostek o Powstaniu Listopadowym

fot. Wojciech Kossak / Wikipedia

Wieczorem 29 listopada 1830 roku w Warszawie grupa spiskowców, na których czele stanął Piotr Wysocki, rozpoczyna powstanie listopadowe. W trakcie powstania doszło do ciekawych wydarzeń jak:

1. Monety powstańcze

Powstanie trwało od 29 Listopada 1930 roku do 21 Października 1831 roku i Polacy przez ten okres korzystali z polskiego pieniądza, jakim były tzw. monety powstańcze.

Bank Polski zarządzający Mennicą Warszawską otrzymał od władz powstańczych polecenie wybicia nowej monety, która zastąpiłaby dotychczasowe monety rosyjskie.

2. Olszynka Grochowska

5 lutego 1831 roku pod Olszynką Grochowską miała miejsce najbardziej krwawa bitwa powstania listopadowego. Wojska rosyjskie pod dowództwem feldmarszałka Michała Dybicza starły się z dowodzonym przez gen. Chłopickiego 40-tysięcznym oddziałem polskim.

Polacy w obronie zastosowali tzw. „race kongrewskie” (wczesna forma broni rakietowej). Race te zbliżone do współczesnych fajerwerków powodowały mnóstwo huku, dymu i ognia.

3. Śmierć Konstantego Juliana Ordona

Śmierć Konstantego Juliana Ordona jest fikcją literacką. Adam Mickiewicz w 1832 roku na podstawie opowiadania Stefana Garczyńskiego (naoczny świadek wydarzeń na Woli) napisał wiersz pt. „Reduta Ordona”.

Konstanty Julian Ordon rzeczywiście dowodził artylerią w reducie, jednak bohaterską śmierć poniósł kpt. Nowosielski. Natomiast Ordon spotkał się w 1855 roku z Mickiewiczem w Bułgarii, a w 1887 roku zmarł we Florencji we Włoszech.

4. Upadek

Po upadku powstania władze nakazały wycofanie monet powstańczych z obiegu, w efekcie, czego zaczęły powstawać pamiątkowe szkatułki z nielegalnymi już monetami powstańczymi. Do dziś można te szkatułki nabyć na aukcjach za spore sumy.

5. Zryw Podchorążych

Zryw Podchorążych zakończyłby się w ciągu kilku godzin lub najwyżej kilku dni, gdyby mieszkańcy stolicy nie odpowiedzieli spontanicznie na apel Podchorążych „Do broni!”.

6. Legitymizacja

Legitymizacji działań Podchorążych dokonał sejm, który został zwołany w składzie przedpowstaniowym i na pierwszym posiedzeniu w dniu 18 grudnia 1830 roku przyjął uchwałę uznającą powstanie za narodowe.

7. Belweder

29 listopada 1830 roku około godziny 18.00 Polacy ruszyli na Belweder, gdzie rezydował znienawidzony dowódca armii Królestwa Polskiego. W opanowaniu Belwederu uczestniczyło 24 spiskowców, a strzegło go trzech rosyjskich żołnierzy.

8. Rosyjski książę

Podczas zajmowania Belwederu rosyjski książę miał ukryć się na poddaszu. Według innych wersji uciekł przebrany za kobietę.

9. Polscy generałowie

Polscy generałowie konsekwentnie odmawiali poparcia zrywu, w wyniku czego z rąk powstańców zginęło sześciu generałów:
– Generał Stanisław Potocki,
– Ignacy Blumer,
– Maurycy Hauke,
– Józef Nowicki,
– Tomasz Jan Siemiątkowski,
– Stanisław Trębicki.

10. Kobiety w powstaniu

W trakcie powstania także kobiety z bronią w ręku biły się o niepodległość. Najsłynniejszą kobietą-powstańcem była Emilia Plater walcząca z Rosjanami na Litwie.