10 interesujących ciekawostek o pierwiastkach
Pierwiastek chemiczny to najprostsza forma materii, której nie można rozłożyć za pomocą jakichkolwiek środków chemicznych. Wszystkie atomy danego pierwiastka zawierają taką samą liczbę protonów. Na przykład hel jest pierwiastkiem – wszystkie atomy helu mają 2 protony. Inne przykłady pierwiastków to wodór, tlen, żelazo i uran. Oto kilka istotnych ciekawostek, które warto wiedzieć o pierwiastkach:
1. Najlżejszym pierwiastkiem jest wodór. Pod ciśnieniem 1 atmosfery i w temperaturze 0 st. C jest 14,4 razy lżejszy od powietrza. Jest też najczęściej spotykanym pierwiastkiem chemicznym we Wszechświecie.
2. Dwukrotnie w historii nazwano pierwiastki od nazwiska żyjącej osoby. W 1997 r. pierwiastkowi o liczbie atomowej 106 nadana została nazwa Seaborg od nazwiska Glenna Theodore’a Seaborga (zm. 1999 r.). W 2016 r. pierwiastkowi o liczbie atomowej 118 została nadana nazwa oganeson na cześć Jurija Oganiesiana.
3. Kiur (łac. curium), pierwiastek o liczbie atomowej 96, został nazwany na cześć Marii Skłodowskiej-Curie i Pierre’a Curie. Jego symbolem jest Cm. Pierwiastek ten został odkryty w 1944 r. przez Glenna Theodore’a Seaborga.
4. Gal ma ciekawą właściwość – otóż trzymany w dłoni zmienia swój stan skupienia w ciecz. Topi się w temperaturze 29,76 st. C, ale jego temperatura wrzenia wynosi aż 2204 st. C.
5. Czas połowicznego rozpadu tenesu-117 wynosi zaledwie 80 milisekund. Oznacza to, że w tym czasie połowa początkowej liczby jąder atomowych ulegnie rozpadowi.
6. Hel jest jedynym pierwiastkiem, który nawet w temperaturze zera bezwzględnego i pod ciśnieniem atmosferycznym pozostaje w stanie ciekłym. Ma tez najniższą temperaturę krzepnięcia spośród wszystkich pierwiastków.
7. Węgiel jest najważniejszym pierwiastkiem dla życia. Znajduje się we wszystkich organizmach żywych. Jest składnikiem m.in. białek, cukrów, tłuszczy, węglowodorów, DNA, RNA czy ATP, będącego głównym nośnikiem energii w organizmie.
8. Czyste srebro ma największą przewodność cieplną ze wszystkich metali, jak również najjaśniejszą barwę. Wśród metali wiedzie również prym jeśli chodzi o największy współczynnik odbicia światła, jednak glin odbija światło ultrafioletowe w większym stopniu niż srebro.
9. Cyna ma najwięcej izotopów trwałych, które naturalnie występują w przyrodzie. Ich liczba wynosi 10. Sztucznie wytworzono 29 izotopów cyny.
10. Gęstość bizmutu w stanie stałym jest mniejsza niż w stanie ciekłym. Zachowuje się on podobnie jak woda poniżej 4 st. C. Zjawisko zmniejszania się objętości przy obniżaniu temperatury nazywa się inwersją rozszerzalności termicznej.