Co Warto Zwiedzić w Zamościu

Zamość to położone w województwie lubelskim miasto zwane perłą kresów. Zostało założone przez Jana Zamoyskiego, który zlecił Bernardo Morando zaprojektowanie miasta idealnego.

1. Stare Miasto w Zamościu

Stare Miasto zachowało się do dzisiejszych czasów w stanie niemalże niezmienionym. Zamość był jedynym miastem, które przetrwało bez szwanku potop szwedzki. Od 1992 roku zamojskie Stare Miasto jest obecne na liście UNESCO. Jego ulice przecinają się pod kątem prostym. Do czasów obecnych jest zachowany szachownicowy układ fortyfikacji, ulic oraz rynków.

Stare Miasto jest bogate w różnorodne zabytkowe budynki np. dawny pałac Zamoyskich, Akademia Zamojska, jatki żydowskie. Mieści się tutaj wiele sklepów, targowisko oraz mnóstwo kawiarenek, restauracji, a także obiektów noclegowych.

2. Rynek Wielki w Zamościu

Rynek Wielki to reprezentant najwspanialszych XVI-wiecznych placów. Na początku istnienia placu zabudowania na nim były drewniane i skromne. Jednak z czasem bogaci rzemieślnicy rozpoczęli zamienianie ich na bardziej rozległe murowane domy, które były przebudowywane wielokrotnie. Na parterach mieściły się zazwyczaj sklepy i punkty usługowe, a piętra były częściami mieszkalnymi. Z XVII wieku pochodzą wspaniałe kamienne portale oraz zachwycające dekoracje na fasadach.

Na rynku przeważają style późnorenesansowe. Bogato zdobione kamienice z tego okresu umieszczone są po osiem z każdej strony w dwóch blokach, które przecinają ulice przelotowe. Arterie przecinają rynek pod kątem prostym. Dawny Zamość był oparty o te dwie osie.

Na rynku obecna jest płyta przypominająca o wizycie Józefa Piłsudskiego w 1922 roku oraz pozostałości dawnego pręgierza.
Obecnie rynek jest centralnym miejscem wydarzeń kulturalnych miasta. Odbywają się tu liczne koncerty i festiwale, takie jak Eurofolk, Zamojskie Lato teatralne oraz jarmark Hetmański.

3. Zoo Zamość

Ogród został założony w 1918 roku przez Stefana Milera, który nauczał biologii w Państwowym Męskim Gimnazjum w Zamościu. Był to pierwszy w Polsce oraz jeden z nielicznych w Europie szkolny ogród zoologiczny. Jako pierwsze do zoo wprowadziły się zaskrońce i żółwie. Dzięki zbiórce pieniędzy w 1923 roku dobudowano ptaszarnię, która została zasiedlona przez przepiórki, derkacze i papugi. Przed rozpoczęciem II wojny światowej na terenie ogrodu mieszkały już lwy, niedźwiedzie, orły oraz drobne ssaki.
W 1980 roku ogród został przeniesiony na znacznie bardziej rozległy teren. Współcześnie ogród oprócz dużej ilości zwierzęcych lokatorów (w tym rzadko spotykane łaskuny chińskie) jest rozbudowany o część botaniczną.

4. Ratusz w Zamościu

Najważniejszy budynek zamojskiego starego miasta. Został wzniesiony w XVI wieku, ale obecną formę otrzymał dopiero w XVIII wieku. Jest utrzymany w stylu manierystyczno-barokowym. Obecna jest w nim 52-metrowa wieża zegarowa, na której w sezonie letnim codziennie o 12 odgrywany jest hejnał. Ciekawostką jest to, że trębacz gra tylko w trzy strony świata. Jak głosi legenda założyciel miasta zabronił zwracać się w stronę Krakowa, który był siedzibą Zygmunta III Wazy niepopieranego przez hetmana.

W czasie zaborów ratusz był wykorzystywany głównie jako szpital oraz więzienie, co sprawiło, że bogaty wystrój został zastąpiony stylem bardziej surowym. W późniejszych latach z tyłu budynku zostało dobudowane dodatkowe więzienie połączone wąskimi skrzydłami z ratuszem. Po II wojnie światowej, podczas której budynek zbytnio nie ucierpiał poddano go renowacji. Odnowiono elewację budynku oraz nadano okazalszą formę wachlarzowym schodom i wieży. Przy wejściu umieszczono tarczę z herbem miasta oraz tablicę upamiętniającą wpisanie zamojskiej starówki na listę UNESCO.

Obecnie budynek służy jako siedziba Urzędu Miasta, Straży Miejskiej oraz centrum informacji turystycznej.

5. Synagoga w Zamościu

Synagoga została zbudowana w latach 1610-1620 i jest uważana za jedną z najpiękniejszych w Polsce. Budynek został zdewastowany przez Niemców podczas II wojny światowej i przekształcony na warsztaty stolarskie. Za sprawą Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w 2005 roku przeprowadzono prace renowacyjne, a następnie synagoga została udostępniona dla zwiedzających. We wnętrzach budynku zachował się XVII wieczny Aron ha-kodesz, czyli szafa ołtarzowa służąca do przechowywania Tory. Na ścianach i sklepieniach widać bogate dekoracje, rozety oraz inskrypcje w języku hebrajskim, a z sufitów zwisają wielkie, zrekonstruowane żyrandole.

6. Galeria starej fotografii i aparatów fotograficznych

W prywatnym zakładzie fotograficznym Adama Gąsianowskiego mieści się niezwykłe muzeum. Właściciel zbierał eksponaty od dzieciństwa i zdobią one cały zakład. Trudno znaleźć miejsce, które nie jest pokryte fotografiami. Obecne są tutaj zdjęcia przedwojennych fotografów takich jak: Antoni Jabłoński, Jan Strzyżowski, Antoniego i Wincenta Suchowierzów. Obejrzeć można dziesiątki zdjęć wizytowych, a najstarsza fotografia pochodzi z 1850 roku. W kolekcji Adama Gąsianowskiego znaleźć można również aparaty. Wśród zbiorów jest m. in. Leica z 1930 roku oraz aparaty mieszkowe z 1900 roku. Obecny jest również aparat szpiegowski, a także drewniane aparaty studyjne. Wstęp na wystawę jest bezpłatny.