28 Faktów i Ciekawostek dla dzieci o mrówkach
Mrówki są znane z niesamowitej siły w stosunku do swojej wielkości. W rzeczywistości pojedyncza mrówka może podnieść i przenieść przedmiot o wadze 50 razy większej niż jej własna masa ciała. Co więcej, mrówki są w stanie pracować razem jako grupa, aby przesunąć i przenieść jeszcze większe przedmioty. Dzięki temu mrówki są nie tylko interesującymi stworzeniami, ale także przykładem niesamowitej siły i wydajności pracy, jakie mogą osiągnąć organizmy, gdy pracują razem.
1. Na całym świecie jest ponad 12 tys. gatunków mrówek
2. Niektóre gatunki mrówek mają ukłucie, które może być bardzo bolesne i powodować reakcję alergiczną u ludzi, ale skala bólu zależy od gatunku mrówki i indywidualnej reakcji osoby, która została ukąszona.
3. Chociaż królowe mrówek mogą żyć dłużej niż wiele innych gatunków owadów, to nie są one najdłużej żyjącymi owadami. Najdłużej żyjącym znanym owadem jest czerwcak o rozmiarach do 2 mm, który może żyć nawet do 60 lat. Wśród mrówek, gatunek Pogonomyrmex Owyheei faktycznie jest znany z długowieczności królowych, ale ich maksymalna długość życia wynosi około 20 lat
4. Mrówki są szeroko rozpowszechnione na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. W zależności od gatunku mrówki mogą żyć w różnych środowiskach, w tym w lasach deszczowych, pustyniach, lasach i na obszarach zurbanizowanych. W wielu regionach świata mrówki są jednymi z najbardziej licznych i znaczących organizmów w ekosystemie, pełniąc ważną funkcję w rozkładzie organicznych resztek i zapylaniu roślin.
5. W kolonii mrówek można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje: królowe, robotnice i samce. Królowe to zwykle największe mrówki w kolonii i ich głównym zadaniem jest składanie jaj. Robotnice są mniejsze i pracują dla kolonii, wykonując różne zadania, takie jak zbieranie pożywienia, budowanie gniazd, opieka nad młodymi mrówkami i obrona kolonii.
6. Samce są mniejsze niż królowe i nie biorą udziału w pracy w kolonii, ich zadaniem jest rozmnażanie się z królowami w trakcie lotów godowych. W niektórych gatunkach mrówek w kolonii mogą być również inne podtypy robotnic, które mają specjalizowane zadania, takie jak żołnierze czy zwiadowcy.
7. U niektórych gatunków mrówek robotnice mogą „opiekować się” swoimi pobratymcami. W szczególności dotyczy to młodszych mrówek lub tych, które są w trudnej sytuacji, na przykład zranionych lub niezdolnych do samodzielnego poruszania się. Robotnice wtedy zabierają takie mrówki na swoje plecy i przenoszą do bezpiecznego miejsca w gnieździe. Jest to przykład empatii w zachowaniu mrówek
8. Mrówki posiadają dwa żołądki, z których jeden jest przeznaczony do przechowywania pokarmu dla siebie, a drugi do przenoszenia pokarmu dla innych członków kolonii. Żołądek ten jest nazywany „sakulusem”, a jest to w rzeczywistości specjalny worek żołądkowy, który znajduje się pomiędzy przełykiem a jelitem środkowym.
9. Mrówki posiadają gruczoły wydzielające feromony, które służą do komunikacji między nimi. Kiedy robotnice znajdują źródło pożywienia, wydzielają feromony za pomocą specjalnych gruczołów w swoich odwłokach, aby zaznaczyć drogę do pożywienia. Następnie inne robotnice mogą podążać za tym śladem feromonowym, aby znaleźć to samo źródło pożywienia.
10. Mrówki królowe mają skrzydła, które zrzucają, gdy rozpoczynają nowe gniazdo.
11. Mrówki nie mają płuc, jak większość owadów. Zamiast tego, tlen przedostaje się przez specjalne otwory w ich ciele, nazywane tchawkami, które są rozmieszczone na całym ciele mrówki. Tchawki są połączone z systemem tchawek, który umożliwia dyfuzję tlenu do wszystkich komórek ciała.
12. W wielu krajach mrówki są tradycyjnym elementem kuchni i są spożywane jako przekąska lub dodatek do potraw. Na przykład, w Meksyku mrówki są popularne jako przekąska, a w kuchni tajskiej i chińskiej mrówki są używane jako dodatek smakowy do potraw, takich jak sajgonki czy zupy.
13. Wiele gatunków mrówek żyje w koloniach, które mogą składać się z tysięcy lub nawet milionów osobników. W tak dużej grupie konkurencja o pokarm i inne zasoby może być zacięta, a kolonie innych gatunków mrówek mogą być traktowane jako wrogowie.
14. Niektóre gatunki mrówek wykształciły strategie obronne przeciwko atakom innych mrówek, takie jak chemiczne odstraszanie lub walka. Inne gatunki tworzą sojusze z mrówkami innych gatunków, aby wspólnie bronić się przed wrogami.
15. Mrówki nie posiadają uszu, ale zamiast tego odbierają dźwięki za pomocą czułek i wibracji, które docierają do nich przez glebę lub powietrze. Są także wrażliwe na ruchy powietrza i drgania, takie jak te, które są generowane przez drżące liście lub ruchy innych zwierząt.
16. Mrówki pracują razem jako hierarchiczna grupa i każda mrówka ma określoną pracę w kolonii, która zmienia się w zależności od wieku i potrzeb kolonii. Mrówki odgrywają różne role, takie jak robotnice, żołnierze, zwiadowcy i królowe, a ich praca jest ściśle zorganizowana. Mrówki komunikują się ze sobą za pomocą feromonów, wibracji i dotyku, co pozwala im na skuteczne działanie jako zespół.
17. Największe gniazdo mrówek na świecie zostało odkryte w 2000 roku w Argentynie. Kolonia, nazywana „ginormous”, obejmowała obszar o powierzchni ponad 6000 km² i składała się z ponad 300 milionów gniazd i miliardów pracowników. Co ciekawe, mimo że kolonia składała się z różnych populacji mrówek, to wszystkie one były ze sobą spokrewnione genetycznie i działały jako jedna superkolonia.
18. Niektóre gatunki mrówek są w stanie pływać, na przykład mrówki z gatunku Polyrhachis sokolova. W przypadku zalania gniazda wodą lub przeprawy przez strumień, mrówki te mogą połączyć swoje ciała i utworzyć ponton, który pozwala na przepłynięcie wody.
19. Królowa mrówek jest jedynym osobnikiem w kolonii, który ma zdolność do składania jaj. Jeśli umrze, to oznacza, że kolonia nie będzie miała nowych robotnic ani nowych królowych. Robotnice, które pozostają w kolonii po śmierci królowej, nie są w stanie zastąpić jej roli i często kolonia znika w ciągu kilku miesięcy.
20. Wszystkie robotnice, żołnierze i królowe to rodzaj żeński.
21. Mrówki wojownicze to specjalizowana grupa mrówek, które są odpowiedzialne za obronę kolonii przed wrogami. Są one wyposażone w ostre szczęki i silne żuchwy, które mogą zadać znaczny ból i uszkodzić potencjalnego wroga.
22. Mrówki wojownicze są zazwyczaj większe niż robotnicze mrówki, a ich ciało jest często pokryte twardym pancerzem, który chroni je przed obrażeniami. Mrówki wojownicze są również bardziej agresywne niż inne mrówki i zwykle wychodzą z gniazda, aby atakować wrogów, jeśli kolonia jest zagrożona.
23. Większość mrówek nie jest dobrze przystosowana do życia pod wodą i może zginąć po kilku minutach lub godzinach. Jednakże istnieją niektóre gatunki mrówek, takie jak mrówka ogrodowa (Lasius niger) czy mrówka wodna (Formica aquilonia), które posiadają specjalne adaptacje umożliwiające im przetrwanie pod wodą nawet do kilku tygodni.
24. Niektóre gatunki mrówek hodują mszyce, ponieważ wydzielają one słodki płyn, który stanowi pokarm dla mrówek. W zamian mrówki zapewniają mszycom schronienie, chroniąc je przed drapieżnikami i przenosząc je na nowe rośliny, gdzie mogą się karmić. Mrówki mogą również hodować inne stworzenia, takie jak pluskwy i pluskwy mączyste, aby wykorzystać ich słodki wydzielany płyn. Jest to rodzaj wzajemnej symbiozy, w której obie strony czerpią korzyści.
25. Niektóre gatunki mrówek, takie jak Cephalotes atratus, posiadają specjalnie zmodyfikowane nogi i ciało, które umożliwiają im kontrolowanie swego opadania, kiedy spadają z drzew. Ten proces jest nazywany „kontrolowanym poślizgiem”. Dzięki temu mrówki te mogą uniknąć obrażeń lub śmierci podczas spadania z wysokości.
26. Mrówki nie śpią, ponieważ nie posiadają fazy REM (Rapid Eye Movement), co jest związane z funkcjami snu u zwierząt i ludzi. Mrówki spędzają większość swojego czasu pracując, zbierając pożywienie i dbając o gniazdo, a ich pracowitość może być niezwykle imponująca. Nie są one również leniwe, ponieważ pracują cały czas, chyba że warunki pogodowe lub dostępność pożywienia wymagają zmiany ich zachowania.
27. Mrówki pojawiły się na Ziemi około 130 milionów lat temu i od tego czasu przeszły znaczne zmiany ewolucyjne, co pozwoliło im przetrwać i prosperować w różnych środowiskach.
28. Niektóre gatunki mrówek, takie jak mrówki ogniste (Solenopsis invicta), są znane z budowy tratw w celu przetrwania powodzi. Pracownicy mrówek łączą swoje ciała, tworząc zlepione razem kłębowiska, które pływają na powierzchni wody. Wraz z opadaniem wody, mrówki rozdzielają się i powracają do swoich gniazd.