20 intrygujących ciekawostek o Mona Lisie

Mona Lisa to z pewnością jeden z najsłynniejszych obrazów na świecie. „Giocondę” rozpozna niemal każdy: wspaniałe dzieło Leonarda da Vinci uchodzi również za jeden z najwybitniejszych malunków epoki renesansu.

Oto 20 ciekawostek, informacji i faktów o Mona Lisie:

1. Mona Lisa to obraz autorstwa Leonarda da Vinci – włoskiego malarza, rzeźbiarza, inżyniera i konstruktora. Leonardo da Vinci był prawdziwym „człowiekiem renesansu”. Zajmował się nie tylko sztuką, ale również anatomią, matematyką i geologią.

2. Wizerunek Mona Lisy został namalowany farbami olejnymi na topolowej desce.

3. Obraz powstał w latach 1503-1507.

4. Wizerunek Mona Lisy od 1797 roku znajduje się w paryskim Muzeum w Luwrze i pozostaje własnością francuskiego rządu.

5. Według ostatniej wyceny obraz może być wart nawet około 50 miliardów euro. Już w 1962 roku podczas tymczasowej wystawy w amerykańskim Waszyngtonie dzieło to zostało ubezpieczone na 100 milionów dolarów.

6. Ostatnie badania potwierdzają, że na obrazie widnieje najprawdopodobniej wizerunek Lisy Gherardi. Była to żona Francesca Giocondy, na którego zlecenie powstało słynne dzieło sztuki. To zresztą od jego nazwiska pochodzi włoska nazwa obrazu – „Gioconda”.

7. W 2006 roku zespół kanadyjskich i francuskich badaczy odkrył, że modelka pozująca do obrazu Mona Lisy była w ciąży. Świadczyć o tym ma szata, która pierwotnie przykrywała ramiona „Giocondy”, a którą na przełomie XV i XVI wieku zakładały jedynie kobiety spodziewające się dziecka. W późniejszym czasie ta część obrazu została przykryta kolejną warstwą farby, a tym samym stanowiła nieodkrytą ciekawostkę przez ponad 500 lat.

8. Pozycja, w której ukazana jest Mona Lisa, nazywana jest przez znawców sztuki „en trois quarts”. Oznacza to, że postać na portrecie ustawiona jest bokiem lub tyłem, zwracając równocześnie twarz ku malarzowi i odbiorcy obrazu. Innym przykładem portretu „en tris quarts” jest „Dziewczyna z perłą” autorstwa Johannesa Vermeera.

9. Na wyróżnienie zasługuje słynny uśmiech Giocondy, który przez lata badało wielu specjalistów. Wydawać się może, że jej uśmiech zmienia się w zależności od kąta patrzenia przez obserwatora. Do podobnych wniosków doszła wybitna neurobiolożka Margaret Livingstone, która dokładnie opisała iluzję w 2003 roku.

10. Niewiele osób wie, że w 1911 roku Mona Lisa została skradziona w Luwru. Dokonał tego jeden z pracowników muzeum, który następnie zażądał ogromnej sumy pieniędzy w zamian za zwrócenie wspaniałego dzieła sztuki. Pracownik został aresztowany po głośnej obławie policyjnej, jednak – jak sam twierdził – jego czyn nie miał na celu wzbogacenia się, a chciał jedynie zwrócić uwagę, że obraz powinien być w posiadaniu włoskich muzeów.

11. W Prado znajduje się odrestaurowana, wierna kopia Mona Lisy, która została stworzona prawdopodobnie przez jednego z uczniów Leonarda da Vinci.

12. Trzeci wizerunek Mona Lisy nazywany jest Mona Lisą z Isleworth. Przez niektórych badaczy obraz uznawany jest za pierwowzór oryginalnej „Giocondy”, który również wyszedł spod pędzla Leonarda da Vinci. Hipoteza ta jednak pozostaje do dziś niepotwierdzona.

13. Oryginalny obraz ma wymiary 77 x 53cm.

14. Muzeum w Luwrze jedynie trzykrotnie w historii zgodziło się na wypożyczenie obrazu Mona Lisy i zaprezentowanie go na tymczasowych wystawach stałych w innych krajach. Dzieło podziwiać można było w Związku Radzieckim, w Stanach Zjednoczonych i w Japonii.

15. Przez dziesięciolecia uznawano, że obraz został przycięty – świadczyć o tym miały kolumny widniejące po bokach Mona Lisy. Dopiero kilka lat temu, dzięki zastosowaniu najnowszej technologii odkryto, że kolumny zostały domalowane pod koniec tworzenia dzieła, przez co obraz wygląda na „przycięty”.

16. Dzieło Leonarda da Vinci od początku uznawane było za wybitne, nietuzinkowe i wyjątkowo oryginalne. Artysta zastosował w nim specyficzny zabieg, który polegał na namalowaniu tła z innej perspektywy. Sprawia to wrażenie, że Mona Lisa może siedzieć na wysokim moście, a za nią widać krajobraz rzeki i wzgórz przedstawiony z dużej wysokości.

17. Obraz Mona Lisy od wieków zdobił pałace i królewskie zamki. Znajdował się on w salonie kąpielowym Franciszka I, w sypialni Ludwika XIV w Wersalu i w pałacu Napoleona.

18. W okolicach 1600 roku holenderski kustosz Jean Hoey próbował odrestaurować obraz Mona Lisy, jednak jego próby zakończyły się zniszczeniem struktury malunku. Spękania na oryginalnym obrazie widoczne są do dzisiaj.

19. Ciekawostką jest, że wizerunek Mona Lisy był wielokrotnie parodiowany m.in. przez Salvadora Dali.

20. Obraz przedstawiający Mona Lisę wykonany jest w technice sfumato, która polega na nakładaniu kolejnych, cienkich warstw farby. Dzięki temu zabiegowi uzyskuje się efekt rozmycia, delikatności i niezwykłej lekkości malunku.