15 interesujących ciekawostek o Manganie
Mangan to pierwiastek chemiczny, który należy do grupy metali przejściowych. Co warto o nim wiedzieć? Poniżej znajdują się wybrane ciekawostki.
1. Sole i tlenki manganu były używane przez ludzi już w epoce starożytności. W tamtych czasach hutnicy używali go między innymi do wyrobu żelaza.
2. W epoce średniowiecza mangan używany był przez celtyckie ośrodki, które ulepszały swoje wyroby i rozwinęły cały proces dymarski.
3. Ze względu na swoje właściwości mangan jest stosowany do barwienia szkła na kolor fioletowy. Celtyckie produkty szklane wyrabiane na terenie Polski pochodzą nawet z 250 roku przed naszą erą.
4. Carl Wilhelm Scheele, czyli niemiecko-szwedzki aptekarz oraz chemik z XVIII wieku, był pierwszą osobą, która zasugerowała istnienie tego pierwiastka chemicznego. W 1774 roku naukowiec wysłał próbki braunsztynu do szwedzkiego chemika, Johanna Gottlieba Gahna, który w tym samym roku zdołał wyizolować metaliczny mangan. Udało mu się to zrobić dzięki wymieszaniu próbki z ropą naftową.
5. W skorupie ziemskiej mangan występuje w postaci rud, które składają się z jego tlenków, krzemianów i węgla. Zaraz po żelazie jest na Ziemi najbardziej rozpowszechnionym metalem ciężkim.
6. Jeśli chodzi o światowe wydobycie manganu, to na pierwszym miejscu jeszcze na początku tysiąclecia znajdowały się Chiny, które wydobywały około dziewięciu milionów ton metalu. Na drugim miejscu znalazły się Chiny z wydobyciem około 2,5 milionów ton, a na trzecim Republika Południowej Afryki, która wydobywa 1,5 miliona tony. Wysoko plasują się w tym rankingu również Ukraina, Australia oraz Brazylia.
7. Mangan jest twardym i kruchym materiałem, który ma srebrny kolor i wyróżnia się różowym połyskiem.
8. Mangan jest na masową skalę dodawany do stali, ponieważ obniża temperaturę jej topnienia i znacząco poprawia jej właściwości mechaniczne.
9. W organizmie człowieka mangan odpowiada za wiele ważnych procesów, a wśród nich za metabolizm tłuszczów, białek oraz węglowodanów. Bez manganu procesy te byłyby zwyczajnie niemożliwe, a dzienna dawka manganu wynosi dla człowieka około dwóch miligramów w przypadku osób dorosłych.
10. Aby zwiększyć poziom manganu w organizmie, warto jeść konkretne produkty spożywcze. Dużo tego pierwiastka występuje na przykład w płatkach owsianych, kakao, orzechach włoskich, migdałach, ciecierzycy, kaszy jaglanej, kaszy jęczmiennej perłowej czy też w ciemnej czekoladzie.
11. Mangan jest w organizmie człowieka odpowiedzialny również za aktywizacje enzymów odpowiedzialnych za przyswajanie witamin. Ponadto wspiera prawidłową pracę mózgu i układu nerwowego.
12. W organizmie człowieka najwięcej manganu znajduje się właśnie w mózgu. Pierwiastek ten w dużej mierze odpowiada za wydajną pracę umysłową. Ponadto występuje w trzustce, wątrobie, nerkach czy nawet w kościach.
13. Mangan jest jednym z najważniejszych pierwiastków chemicznych w przypadku par starających się o dziecko, ponieważ wpływa pozytywnie na libido i zwiększa płodność.
14. Mangan występuje w organizmie w niewielkich ilościach, dlatego bardzo ważne jest, aby człowiek go sobie dostarczał. Niedobór manganu w organizmie nie tylko obniża sprawność seksualną, ale również zdolność do wchłaniania innych związków, co może prowadzić do różnych zaburzeń.
15. Nadmiar manganu może doprowadzić do zatrucia, które objawia się ślinotokiem, agresją, silnym napięciem kończyn i sinicą.