Interesujące Ciekawostki o Lesie Borealnym
Tajga (las borealny). Trzymając się definicji tak nazywane są obszary leśne występujące na półkuli północnej, obejmując północną część Azji i Ameryki Północnej.
Na tych terenach dominują lasy iglaste i one stanowią zdecydowaną większość drzewostanu.
Ten typ lasu występuje także na dalekiej północy Europy.
Przedstawiamy wybrane informacje, fakty oraz ciekawostki o tajdze.
Inna nazwa tajgi to las borealny
Naukowcy zajmujący się badaniem tych obszarów wyróżnili dwa typy tajgi w odniesieniu do rejonu euroazjatyckiego :
– tajgę ciemną, w której dominują wysoko rosnące drzewa takie jak świerki, jodły, gęsto rosnące z dużym gęstym rodzajem runa krzewinkowego
– tajgę jasną, zdominowaną przez niższy, rzadziej rosnący drzewostan, występujący w rejonach Syberii Wschodniej i częściowo w północnych rejonach Europy.
Tajga Eurazji
Pas lasów ciągnący się od Skandynawii na zachodzie po wybrzeże Oceanu Spokojnego na wschodzie. Długość tej krainy lasów wynosi ponad 9 tysięcy kilometrów.
Tajga rosyjska
– jest największą strefą roślinności w Rosji
– 60% powierzchni Rosji zajmuje tajga
– 80% lasów w Rosji to tereny tajgi
Syberia
Azjatycka część Rosji, rozkładająca się szerokim pasem od Uralu na zachodzie po wybrzeża oceanu na wschodzie, z północy od Oceanu Lodowatego po stepy Kazachstanu, Mongolii i Chin na południu. Lasy rosnące na jej terenie nazywane są Tajgą Syberyjską.
Tajga syberyjska
1. Ciągnący się z zachodu na wschód pas lasów, szerokości 2-3 tysięcy kilometrów zdominowany przez drzewa iglaste, a na obrzeżach spotyka się także drzewa liściaste.
2. Wieczna zmarzlina – surowy klimat, krótkie lato, długie bardzo mroźne zimy sprawiają, że ziemia poniżej jednego metra pod powierzchnią nigdy nie rozmarza.
3. Bagna na terenie tajgi – wieczna zmarzlina i krótki okres rozmarzania wierzchniej części gruntu uniemożliwia swobodny przepływ wód gruntowych powodując tworzenie się grząskiego bagiennego podłoża.
4. Flora tajgi
– drzewa iglaste – ze względu na małe wymagania i dużą odporność na niskie temperatury dobrze znoszą otaczające je warunki.
– drzewa w tajdze ze względu na zmarzlinę, posiadają płytkie i szeroko rozłożone korzenie, ze względu na krótki okres występowania temperatur niezbędnych do wzrostu bardzo wolno rosną
– krzewy są słabo wykształcone, najczęściej spotkać można jałowiec
– w runie leśnym rosną liczne gatunki grzybów, mchów, roślin wrzosowatych
– drzewa liściaste, sporadycznie wyrastają najczęściej na skrajnych terenach dużych obszarów leśnych
5. Fauna tajgi
– wędrujące stada reniferów to dość częsty obrazek tajgowego krajobrazu
– z drapieżników spotkać można rysie, wilki, lisy, tygrysy, lamparty, kuny, niedźwiedzie, gronostaje, kuny, rosomaki
– roślinożercy to głównie łosie, jelenie, sarny.
– rodzinę ptaków reprezentują sikory, jemiołuszki, jastrzębie, głuszce
– jak na tak ekstremalne warunki duże jest tu środowisko owadów.
6. Bogactwa Tajgi Syberyjskiej
Pod powierzchnią ziemi porośniętej lasami, znajduje się bardzo dużo cennych złóż minerałów pożądanych przez człowieka. Złoto, diamenty, platyna, ropa naftowa, rudy żelaza, niklu i miedzi, węgiel i wiele innych. Bogactwo tajgi jest jej przekleństwem, rabunkowa gospodarka bez poszanowania przyrody, doprowadza do coraz większej degradacji środowiska naturalnego. Przyroda przegrywa nierówną walkę z pazernością ludzkiej gospodarki.
7. Gospodarka leśna
Rabunek to jedyne określenie tego co czyni człowiek wobec drzew. 80% rosyjskiego zapotrzebowania na drewno pochodzi z terenów tajgi, doprowadzając do nieregulowanej na olbrzymią skale wycinki.
Kłusownictwo i niekontrolowany odstrzał zwierzyny dramatycznie zmniejsza populacje wielu zanikających gatunków zwierząt.
8. Kolej Transsyberyjska
Licząca ponad 9 tysięcy kilometrów długości linia kolejowa zbudowana w latach 1981-1916 prowadzi z Moskwy do Władywostoku i jest najdłuższą linią kolejową na świecie. Jej szlak w większości prowadzi przez obszar tajgi. Budowa i eksploatacja tej magistrali w znaczący sposób przyczyniała się z jednej strony do nieznacznego ucywilizowania leśnych ostępów, z drugiej zaś za jej przyczynkiem rozpoczął się trwający do dziś proceder rabunku środowiska.
9. Nowosybirsk
Największe miasto syberyjskiej tajgi, trzecie co do wielkości w Rosji po Moskwie i Petersburgu, uznawany jest za nieoficjalną stolice Syberii. Duży ośrodek przemysłowy, którego produkcja oparta jest głównie na wykorzystywaniu lokalnych surowców.
10. Omsk
Drugie co do wielkości syberyjskie miasto, położone przy ujściu rzeki Om do Irtyszu, ważny ośrodek przemysłowy i duży ośrodek akademicki. Mieszkańcy to ludność napływowa przyciągnięta rozwojem przemysłowym. Duża grupę stanowią potomkowie zesłańców syberyjskich z różnych czasów, wśród nich wielu to Polacy, potomkowie zesłańców czasów polskich powstań i rosyjskiego zaboru.
11. Krasnojarsk
Liczące ponad milion mieszkańców miasto położone nad rzeką Jenisej, jest trzecim co do wielkości miastem Syberii, jeden z głównych ośrodków przemysłowych w Rosji, ważny węzeł komunikacji lądowej, wodnej i lotniczej.
12. Jakuck
Ciekawe miasto położone nad rzeką Leną, nie posiada mostu łączącego oba brzegi, zimą transport odbywa się po lodzie, w innych porach jeśli ustąpi kra lodowa działa przeprawa promowa.
13. Rzeki tajgi syberyjskiej
Trudno uwierzyć, że przez Syberię a co za tym idzie i przez tajgę przepływa 7 z 15 największych rzek Azji. Wszystkie one przez większą część roku skute są lodem. Latem kiedy lody i kra ustępują służą jako ważne szlaki komunikacyjne, wykorzystywane też są do spławu ściętych drzew. Zimą zaś po skutych lodem wodach, transport samochodowy odbywa się niczym po najlepszych autostradach.
Największe to:
- Ob z Irtyszem
- Jenisej
- Lena
- Amur
14. Klimat tajgi
– długie mroźne zimy z temperaturami poniżej -50 stopni
– krótkie lato z temperaturami 10 do 20 stopni
– najniższa zanotowana w Jakucji temperatura wynosiła -71, 2 stopnia Celsjusza.
15. Mieszkańcy rosyjskiej tajgi to dzisiaj głównie osiedleńcy z europejskiej części Rosji
Stanowią oni blisko 90% populacji, są to głównie Rosjanie, Ukraińcu, Białorusini.
16. Rdzenni mieszkańcy tajgi stanowią około 6% populacji
Głównie są to przedstawiciele Jakutów, Buriatów, Tatarów.
Tajga kanadyjska
1. 82% powierzchni leśnej Kanady stanowi las borealny zwany tajgą
2. Tajga kanadyjska dzieli się na trzy strefy:
– tajga północna dominują w niej drzewa iglaste
– tajga środkowa większy udział drzew liściastych
– tajga południowa drzewa mieszane
3. Flora tajgi kanadyjskiej
Największym przedstawicielem są drzewa, i podobnie jak na innych obszarach tajgi runo leśne ubogie, gównie mchy.
Najczęściej pośród drzew liściastych występuje klon czerwony, będący symbolem kraju.
4. Fauna tajgi kanadyjskiej
Podobnie jak na terenach tajgi syberyjskiej dominują tu wśród drapieżników wilk, lis, rosomak, ryś, niedźwiedź.
Roślinożerców reprezentuje łoś, owca kanadyjska, jeleń wapiti.
Ptaki to przede wszystkim jastrzębie, orły, sowy.
5. Gospodarka leśna Kanady
Podobnie jak w Rosji, również w Kanadzie pozyskiwanie drewna i jego przerabianie, stanowi potężną gałąź przemysłu, doprowadzając do nieodwracalnej degradacji środowiska naturalnego.
6. Kanadyjski ekosystem borealny jest jednym z największych na świecie odnawialnym zbiornikiem słodkiej wody.
7. 4,5 miliona kilometrów kwadratowych stanowi zalesiony obszar Kanady a w nim zdecydowana większość stanowi tajga.
8. Głównymi przedstawicielami mieszkańców tajgi kanadyjskiej są Inuici i Indianie.
Inne nacje w tym rejonie to potomkowie osadników z całego okresu po odkryciach geograficznych.
Ciekawostki z tajgą związane
1. Rosyjska tajga stanowi ¼ powierzchni wszystkich lasów na ziemi.
2. 3, 5 miliona metrów sześciennych drzew wycina się rok rocznie z syberyjskiej tajgi
3. O rozboju dokonywanym na drzewach świadczy to co dzieje się na terenach rosyjskiej Jakucji, leżącej na terenie tajgi, w rejonie tym z wyciętych drzew wykorzystuje się jedynie 10%.
4. Kanada w celu uzupełnienia wycinanych na terenie tajgi drzew, wykonuje 650 milionów nowych nasadzeń drzew rocznie.
5. Kanadyjskie lasy borealne tracą rokrocznie 4000 kilometrów kwadratowych, pomimo nowych nasadzeń i ostrego prawa związanego z gospodarką leśną.
6. Według Greenpeace w 2019 roku spłonęło 13 milionów hektarów tajgi syberyjskiej
7. Według ocen rosyjskiego Ministerstwa do Spraw Nadzwyczajnych Sytuacji dewastacja syberyjskiej tajgi jest tak duża, że może mieć wpływ na zmiany środowiskowo klimatyczne.
8. Wyeksploatowane rurociągi na terenach syberyjskiej tajgi powodują olbrzymie zniszczenia w ekosystemie, tylko w Chanty-Mansyjskim Okręgu doszło do ponad 3 tysięcy awarii rurociągów i zalania ropą naftoeą 3, 5 tysiąca hektarów terenu.
9. Zmiany klimatyczne powodują powolne topnienie wiecznej zmarzliny, dziś tempo zmian wynosi 4 centymetry rocznie. Taka sytuacja w znaczący sposób wpłynie na syberyjską tajgę
10. Katastrofa Tunguska – w 1908 roku doszło na terenie rosyjskiej tajgi do tragicznego w skutkach zdarzenia. W wyniku niewyjaśnionego do dziś zjawiska, doszło do potężnej eksplozji, która zniszczyła około 80 milionów drzew, rosnących na ponad 2000 kilometrów kwadratowych, a jej skutki odczuwalne były w promieniu 800 kilometrów.
11. Wieczna zmarzlina, kryje w swym wnętrzu wiele cennych okazów zwierząt i roślin żyjących tysiące lat temu. Najlepszym przykładem jest znalezisko, w którym odkryto zamarzniętego Mamuta.
12. W 1978 roku naukowcy penetrujący niezamieszkałe i niedostępne tereny tajgi natknęli się na mieszkających tam ludzi, którzy od 40 lat nie mieli kontaktu z nikim innym oprócz siebie.
13. Jedynie 3% lasów borealnych na świecie podlega skutecznej ochronie w formie rezerwatów, parków narodowych czy analogicznych form.
14. Lasy borealne wykazują dużą odporność na ocieplenie klimatu, w postaci naturalnej stanowią dobry magazyn dwutlenku węgla.
15. Według raportów międzynarodowych organizacji naukowych jednym z największych zagrożeń dla tajgi jest przemysł hutniczy funkcjonujący na jej terenie, dotyczy to państw skandynawskich i Rosji. Rocznie emitują one do atmosfery potężne ilości zanieczyszczeń niszczących lasy.
16. Norylsk przemysłowe miasto w tajdze rosyjskiej uznawany jest za największego truciciela lasów borealnych. Ponad 1 milion kilometrów tajgi wokół tego miasta jest całkowicie zatruty z czego 400 tysięcy kilometrów kwadratowych jest martwa w nieodwracalnym stopniu.
17. Usunięcie i zabezpieczenie trenów leśnych wokół Norylska według szacunków z lat 90 ubiegłego wieku potrzebuje nakładów w wysokości około 8 miliardów $.
18. Krasnojarsk i Brack to kolejny przykład niszczącego oddziaływania przemysłu na środowisko tajgi. W tym rejonie całkowitej degradacji uległo ponad 3, 2 miliona kilometra kwadratowego lasu.
19. Papier i jego produkcja stanowią największe zagrożenie dla lasów, głównie dotyczy to tajgi, skąd pochodzą największe ilości surowca drzewnego niezbędnego do jego produkcji.
20. Niekontrolowane zużycie papieru, które z roku na rok bardzo dynamicznie wzrasta to maszyna napędzająca dewastację lasów.
Tajga to największe obszary leśne na półkuli północnej, a lasy tropikalne na półkuli południowej są przykładami jak natura potrafi przystosować się do panujących warunków i wykształcić roślinność.
Oba przykłady lasów pokazują również jak człowiek w dążeniu do coraz większego zysku, niszczy to co w znacznym stopniu przyczynia się do jego życia.