25 ciekawostek o Krynicy-Zdroju
Krynica-Zdrój to miasto należące do województwa małopolskiego, położone w Beskidzie Sądeckim, w dolinie Kryniczanki oraz jej dopływów.
Obszar otoczony jest przez wzgórza Góry Krzyżowej, Góry Parkowej i Jasiennika. Krynica-Zdrój jest bardziej popularnym ośrodkiem lecznictwa uzdrowicielskiego i sanatoryjnego, w którym można pozbyć się chorób układu trawiennego, układu krążenia, a także przemiany materii.
Miasto znajduje się na terenie Popradzkiego Parku Krajobrazowego i jest to również znany ośrodek turystyczny, stanowiący idealną bazę na wypady w góry.
Należy też do jednego z największych ośrodków sportów zimowych w Polsce. Poniżej znajduje się lista interesujących ciekawostek dotyczących właśnie tego regionu.
1. Krynica jest podzielona na siedem osiedli: Krynica Centrum, Krynica Dolna, Pułaskiego, Piłsudskiego, Czarny Potok, Tysiąclecia i Źródlane.
2. Nazwa Krynica-Zdrój pisana z łącznikiem stanowi formę zatwierdzoną urzędowo, natomiast forma pisana bez łącznika uchodzi za potoczną.
3. W roku 1547 Krynica-Zdrój już istniała, jednak jej rozwój nastąpił dopiero w XVII wieku, kiedy to odkryte zostały lecznicze właściwości źródeł mineralnych. Za początki uznaje się „Mały Domek” z roku 1794, w którym właśnie później znalazły się kąpielowe zakłady. Największy rozwój Krynicy jako uzdrowicielska datuje się na II połowę XIX wieku za sprawą Józefa Dietla.
4. W XIX wieku powstały tu Stare Łazienki Borowinowe, Stare Łazienki Mineralne, Pijalnia Głowna z deptakiem, Dom Zdrojowy, teatr modrzewiowy oraz liczne pensjonaty.
5. W uzdrowisku przebywało bardzo wielu słynnych Polaków, m.in. Grottger, Matejko, Reymont, Sienkiewicz, Gałczyński, Tuwim czy Kiepura.
6. W tamtym czasie Krynica zasłynęła również jako ośrodek zimowych sportów.
7. W roku 1807 Krynice nazwano urzędowo kąpielowym zdrojem i już wtedy zaczął tu oficjalnie przyjmować pacjentów stały lekarz.
8. Nikifor Krynicki, czyli Epifan Drowniak był malarzem prymitywistą, który nieodłącznie powiązany był z tym miastem. Obecnie w muzeum jego imienia, uruchomionym w roku 1995 można podziwiać jego obrazy.
9. Po I Wojnie Światowej władze polskie przejęły uzdrowisko. Zostało wtedy odrestaurowanych kilka obiektów, wybudowano również nowe, takie jak pensjonat „Lwigród” czy schronisko na Jaworzynie Krynickiej, a także kolejkę na Górę Parkową, tor saneczkowy i zimowy stadion.
10. Według statystyk, w roku 1919 na leczenie bądź urlop przybyło do miasta 10 tysięcy osób, natomiast w roku 1938 turystów było już 40 tysięcy.
11. Wybuch II Wojny Światowej i okres okupacji przerwał rozwój miasta.
12. Po wojnie Krynic ponownie zaczęła się rozwijać. Powstała pijalnia główna z salą koncertową, nowe sanatoria branżowe, boiska i korty tenisowe.
13. Statystyki z roku 2018 mówią, że miasto wtedy liczyło 10757 mieszkańców.
14. W roku 1997 została uruchomiona kolejka gondolowa na Jaworzynę (1114 m n. p.m.), która w ciągu godziny może przewieźć nawet 1200 osób. To sprawiło, że Krynica-Zdrój zasłynęła jako duży ośrodek narciarski.
15. W czasach swojego świetności w Krynicy bywali nie tylko Polacy, tacy jak Józef Piłsudski, Józef Ignacy Kraszewski czy Ludwik Solski, ale także obcokrajowcy, m.in. Valdas Adamkus, królowa Holandii Juliana, Wiktor Janukowycz czy Václav Havel.
16. Obecnie Krynica-Zdrój pomaga w leczeniu schorzeń związanych z układem trawiennym, przemianą materii, układem moczowym czy też układem krążenia. W mieście znajduje się sanatorium, szpital, rozlewnie wód mineralnych i leczniczych czy pijalnie.
17. Najstarszy budynek w Krynicy to powstała w roku 1806 pijalnia „Słotwinka”. Początkowo zlokalizowana była w miejscu obecnej Pijalni Głównej na deptaku krynickim z 1971 roku.
18. W Krynicy mieści się drewniany kościół Przemienienia Pańskiego, wybudowany w roku 1864 oraz kościół NMP Wniebowziętej wzniesiony z stylu renesansu włoskiego w latach 1887 – 1926.
19. 1 lipca 2008 z nieustalonych do tej pory przyczyn, zapalił się zabytkowy budynek Szczerbiec, znajdujący się przy ulicy Kościuszki w Krynicy. Skutkami pożaru było zniszczenie poddasza i piętra budynku. Ruiny zostały rozebrane z przyczyn bezpieczeństwa.
20. Szlak Cerkwi Łemkowskich znajduje się w Krynicy-Zdroju i najbliższych okolicach. Jest on poświęcony sakralnemu budownictwu tych regionów, zamieszkałych niegdyś w głównej mierze przez Łemków.
21. Na obszarze Krynicy-Zdroju znajduje się spółka Uzdrowisko Krynica-Żegiestów SA, która rozlewa miejscowe wody pod marką „Kryniczanki”. Spółdzielnia Pracy „Postęp” to producent mineralnej wody „Muszynianka”.
22. Od roku 1990 odbywają się w Krynicy-Zdroju wrześniowe cykliczne spotkania przedsiębiorców i polityków z Europy Wschodniej i Centralnej o nazwie „Forum Ekonomiczne”. Od 2004 roku zapraszani są goście również z Europy zachodniej i arabskich krajów.
23. Krynica-Zdrój znajduje się na terenie Popradzkiego Parku Krajobrazowego.
24. Krynica-Zdrój posiada bardzo długie tradycje w hokeju na lodzie, od roku 1928 funkcjonuje tu klub KTH Krynica (Krynickie Towarzystwo Hokejowe) i odbywają się międzynarodowe zawody EIHC. Mistrzostwa Świata w hokeju były tu rozegrane w roku 1931.
25. Krynica jest również kolebką saneczkarstwa w Polsce. W roku 1909 powstała tu pierwsza sekcja tej dyscypliny przy klubie Sportowym Makabi. W 1930 roku odbyły się tu pierwsze Mistrzostwa Polski w tej dyscyplinie, a w 1935 roku Mistrzostwa Europy. A w latach 1958 i 1962 miały miejsce Mistrzostwa Świata w saneczkarstwie.