Ciekawostki

15 interesujących ciekawostek o Jędrzeju Śniadeckim

popiersie Jędrzej Śniadecki
źródło: Aleksander Sleńdziński / Wikipedia

Jędrzej Śniadecki był polskim lekarzem, biologiem, chemikiem i satyrykiem, który żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Co warto o nim wiedzieć i dlaczego na stałe zapisał się na kartach polskiej historii? Poniżej znajdują się wybrane ciekawostki na jego temat.

1. Jędrzej Śniadecki urodził się w rodzinie mieszczańskiej, która miała szlacheckie pochodzenie. Zdobył bardzo staranne wykształcenie w dzieciństwie, a w dorosłym życiu zadbał o to, aby kształcić się dalej.

2. Był profesorem chemii oraz medycyny w Szkole Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego, a także członkiem Towarzystwa Warszawskich Przyjaciół Nauk.

3. Był znany z satyrycznej i filozoficznej publicystyki, a swoje teksty często podpisywał pseudonimami Filozoficzny Próżniak Wileński czy Włóczęga Guliwer.

4. Był młodszym bratem Jana Śniadeckiego, który był znawcą wielu nauk matematycznych, filozofem oraz krytykiem literacki  i poetą. W ich rodzinie erudycja i nauka zdawały się być czymś zupełnie naturalnym.

5. Studiował w Padwie, gdzie pod koniec XVI wieku wybudowano najsłynniejszy na świecie teatr anatomiczny. To właśnie tam naukowcy z całego świata mogli nauczyć się najlepiej medycyny praktycznej, a także fizjologii.

6. Jędrzej Śniadecki przeszedł do historii jako odkrywca pierwiastka „west” o liczbie atomowej 44. Do odkrycia doszło w 1808 roku, kiedy pracował nad teorią procesów rozpuszczania. Nie zostało to jednak oficjalnie potwierdzone, dlatego odkrycie tego pierwiastka przypisuje się obecnie Karlowi Clausowi, który potwierdził odkrycie w połowie XIX wieku.

7. Jędrzej Śniadecki był autorem pierwszego polskiego podręcznika do chemii. Opracował również terminologię chemiczną, która obowiązywała w Polsce do lat siedemdziesiątych XX wieku i różniła się od nomenklatury używanej na całym świecie.

8. W 1822 roku Jędrzej Śniadecki jako pierwszy opisał metodę leczenia krzywicy poprzez ekspozycję na światło słoneczne, co miało doprowadzać do produkcji witaminy D w skórze.

9. Naukowiec był pionierem wychowania fizycznego w Polsce. Propagował również higienę i dietetykę jeszcze zanim oba te zjawiska stały się powszechne i popularne.

10. W 1804 roku została wydana bardzo ważna praca Jędrzeja Śniadeckiego pod tytułem „Teorya Jestestw Organicznych”, w której opisał ważną cechę wszystkich organizmów żywych, a mianowicie przemianę materii.

11. W 1805 roku ukazała się praca Jędrzeja Śniadeckiego, która świadczy o tym, że był on znakomitym pedagogiem. Nosiła tytuł „O wychowaniu fizycznym dzieci” i była pierwszą w Polsce książką dotyczącą wychowania fizycznego. Autor podkreślał, że dbałość o zdrowie jest tak samo ważna jak kształcenie umysłowe.

12. Jędrzej Śniadecki zmarł w wieku 69 lat i został pochowany na niewielkim cmentarzu w Horodnikach na terenie obecnej Białorusi. Niedaleko tego cmentarza znajdował się rodzinny majątek rodziny Śniadeckich.

13. W 1969 roku ukazała się na rynku powieść Anny Mierzeckiej pod tytułem „Patrz w serce: Rzecz o braciach Śniadeckich”, która opowiadała o Janie i Jędrzeju Śniadeckich.

14. W 2018 roku znany polski kompozytor, Krzesimir Dębski, napisał utwór „Ku pamięci Jędrzeja Śniadeckiego” z okazji 250-lecia urodzin polskiego naukowca.

15. Imieniem Jędrzeja Śniadeckiego nazwano wiele szkół w Polsce, ale również jedną z wód zdrojowych w Kudowie-Zdroju.