15 Najlepszych Ciekawostek o Janie Zamoyskim

Zamość, to piękne miejsce z niezwykłą historią. Dziś tłumy turystów przyjeżdżają tu co roku, by pospacerować szlakami, którymi niegdyś przechadzał się założyciel tego miasta Jan Zamoyski. Posiadał on wówczas tytuł kanclerza i hetmana wielkiego dlatego mógł za sprawą przywileju lokacyjnego zakładać wsie i miasta. Założył Zamość nadając mu prawa miejskie w tysiąc pięćset osiemdziesiątym roku.

Do dziś zachowało się wiele ciekawych historycznych zabytków związanych z założycielem tego miasta. Są to między innymi: Akademia Zamoyskich, Pałac Zamoyskich, Twierdza i mnóstwo obiektów sakralnych. Jan Zamoyski, to jedna z najbardziej rozsławionych i kontrowersyjnych postaci do dziś dnia. Warto poznać najciekawsze aspekty jego życia. Oto ciekawostki, ważne informacje i fakty z życia Jana Zamoyskiego.

1. Od wielu lat spadkobiercy Jana Zamoyskiego, sądzą się z państwem Polskim o majątek, który został ich rodzinie zabrany po wojnie. Istnieje dużo kontrowersyjnych komentarzy dotyczących faktu, czy aby zwrot majątku na pewno im się należy. To były ich ziemie za czasów innego ustroju, w którym to właściciele ziemscy posiadali wsie i miasta. W aktualnym ustroju, to państwo Polskie jest właścicielem wszystkich miast i wsi, a nie poszczególne osoby. Sprawa jest w toku

2. Zamoyskim udało się uzyskać część majątku. Odzyskali Ogród Saski w Warszawie. Walka o ten majątek trwała dwadzieścia dwa lata. W końcu przyznano Zamoyskim prawo do pałacowych ogrodów. Rodzinie udało się też odzyskać odszkodowanie w kwocie siedmiuset tysięcy złotych, za przywłaszczony przez państwo ratusz w Szczebrzeszynie.

3. Dawne majątki Zamoyskich popadają w ruinę, gdyż państwo Polskie w nie nie inwestuje, ani nie chce ich oddać dawnym właścicielom. Prawdą jest, ze wiele nieruchomości przez ostatnie lata bardzo straciło na wartości. Są to między innymi: cukiernia w Klemensowie, tartak i browar w Zwierzyńcu – które zbankrutowały. Sprawy sądowe w toku.

4. Kariera Jana Zamoyskiego rozwijała się stopniowo. Zaczynał jako sekretarz króla Zygmunta II Augusta. Następnie awansował na kanclerza wielkiego koronnego Stefana Batorego, później został hetmanem wielkim koronnym. Ostatecznie udało mu się zostać starostą Krakowskim.

5. Zamoyski był niezwykle przedsiębiorczy. Jego inteligencja finansowa sprawiała, że potrafił pomnażać pieniądze. Wiedział, gdzie należy inwestować, a co najważniejsze jego inwestycje zawsze wiązały się z rozwojem społeczeństwa i państwa. Nie inwestował w broń i nie nawoływał do wojen, by zyskać bogactwa. Budował fabryki, browary, dworki itp, by służyły ludziom jako miejsca pracy i polepszały jakość życia okolicznym mieszkańcom.

6. Zamoyski dbał o edukację ludzi. Lekarzy i aptekarzy ze swej ordynacji wysyłał na zafundowane przez siebie stypendia zagraniczne, by mogli posiąść jak największą wiedzę i przysłużyć się dbając o zdrowie społeczności.

7. W tysiąc pięćset osiemdziesiątym roku zbudował własne miasto na terenie Polski, a dziewięć lat później sejm wyraził zgodę na założenie przez niego ordynacji i specjalną ustawą zatwierdzał jej statut. Ta decyzja gwarantowała Zamoyskiemu niepodzielność jego dziedzicznego majątku, własne prawodawstwo.

8. Ordynacja Zamoyska w dniu śmierci wynosiła 6 miast i 149 wsi, powierzchnia ponad 3,8 tys. km². Cały majątek odziedziczony przez syna Tomasza, czyli dobra ordynacji, dobra wolno dziedziczone, oraz starostwa dzierżone, to łącznie 23 miasta, ponad 800 wsi, powierzchnia 17,5 tys. km².

9. Zamoyski wspierał swoich obywateli, którzy pragną się rozwijać i posiadają zdolności rzemieślnicze. Pożyczał im pieniądze na niezwykle dogodnych warunkach, by zakładali własne biznesy.

10. Jan Zamoyski ożenił się cztery razy i zawsze z wybranką ze szlacheckiego rodu. Anna Ossolińska był jego pierwszą żoną, jednak zmarła po roku małżeństwa nie dając mu potomstwa. Następnie poślubił siedemnastoletnią Krystynę Radziwiłównę. Ich małżeństwo miało charakter polityczny. Krystyna urodziła Zamoyskiemu córkę Halszkę, niestety ta również zmarła jako niemowlę. Krystyna zmarła niedługo po porodzie córki. Następnie poślubił młodziutką czternastoletnią Gryzeldę Batorównę, która była bratanicą ówczesnego króla. Urodziła ona Zamoyskiemu córkę Anne i Zofię – te nie dożyły wieku dorosłego, a Gryzelda również dosyć szybko umarła. Ostatnie małżeństwo Zamoyskiego było dużo bardziej szczęśliwe, gdyż jego wybranka Barbara Tarnowska dożyła starości, a nawet przeżyła swego męża. Urodziła mu jedynego męskiego potomka: Tomasza Zamoyskiego.

11. Najstarszym znanym przodkiem Jana Zamoyskiego jest Tomasz z Łaźnina.

12. Jan Zamoyski w trakcie swojego życia zmienił wyznanie. Jak się urodził był kalwinem lecz jako student zdecydował się zostać pobożnym i gorliwym wyznawcą katolicyzmu.

13. Zamoyski został uwieczniony na obrazie namalowanym przez Jana Matejkę „Batory pod Pskowem”. Stoi on tam obok króla Batorego.

14. Jan Zamoyski nie był zwolennikiem zawierania pokoju z Moskwą, chciał aby wojna była kontynuowana, gdyż miał pewność, że Polska mogła wygrać. Dziś specjaliści uważają, że mógł mieć rację.

15. Był prawdziwym patriotą, chodź nieco ekscentrycznie to okazywał. Uważał, ze wartościowym działaniem jest konkurowanie z rodem Habsburgów. Dzięki jego postawie udało się, aby ci nie przejęli polskiego tronu.