Ciekawostki

15 interesujących ciekawostek o Janie Szczepaniku

Jan Szczepanik
źródło: Jan Szczepanik / Wikipedia

Nazywany polskim Edisonem Jan Szczepanik był wynalazcą, któremu ludzkość do dziś wiele zawdzięcza. Co warto o nim wiedzieć? Poniżej znajdują się wybrane informacje na jego temat.

1. Jan Szczepanik urodził się w latach siedemdziesiątych XIX wieku w Rudnikach, które aktualnie znajdują się na Ukrainie. Był nieślubnym synem córki rolników, która oddała go pod opiekę wujostwa, kiedy w końcu wyszła za mąż.

2. Jego przyjaciółmi w dzieciństwie byli późniejszy poeta Franciszek Mirandola, geograf Eugeniusz Romer, a także przyszły generał Jan Edward Romer.

3. Po przeprowadzce do Krakowa Jan Szczepanik mieszkał na rogu ulic Floriańskiej i Św. Tomasza, a także zatrudnił się w Magazynie Aparatów Fotograficznych Ludwika Kleinberga. To tam miał okazję po raz pierwszy zobaczyć, jak prezentuje się technologia oraz konstrukcja ówczesnych aparatów.

4. Ludwik Kleinberg szybko zorientował się, że jego pracownik ma wielki talent i innowacyjne pomysły. W związku z tym zaczął finansować pomysły Jana Szczepanika, a w 1898 roku założył w Wiedniu towarzystwo zajmujące się wdrażaniem wynalazków Polaka o nazwie „Societe des Inventions Jan Szczepanik et Cie”.

5. Pierwszym wynalazkiem sprzedawanym przez towarzystwo były perforowane karty do maszyn żakardowych. Wkrótce pracownie znajdowały się również w Berlinie, Dreźnie i Wiedniu.

6. Jako nauczyciel zasłynął z tego, że kiedy wpadł mu do głowy nowy pomysł, potrafił w trakcie lekcji wybiec z klasy i pobiec do domu, aby zrobić notatki. Kompletnie zapominał wówczas o swoich uczniach, a  podobno często zdarzało mu się zostawiać ich bez opieki. Władze szkoły uznawały go jednak za niegroźnego wariata.

7. W 1900 roku o Janie Szczepaniku było przez moment bardzo głośno w prasie, ale nie ze względu na jego wynalazki. Był najsłynniejszym rekrutem armii austro-węgierskiej, ponieważ po zrezygnowaniu z kariery nauczyciela został zobowiązany do trzyletniej służby. Na szczęście, kiedy odbywał służbę wojskową w Przemyślu poznał swoją przyszłą żonę, Wandę z Dzikowskich.

8. Niemal od początku XX wieku mieszkał z niedługimi przerwami w Tarnowie i już do końca życia związał się z tym miastem.

9. W swoim zyciu był autorem kilkuset patentów i ponad pięćdziesięciu wynalazków. Zajmował się przede wszystkim dziedziną fotografii, telewizji i filmu.

10. Przejmowała go ciężka praca wiejskich tkaczy, dlatego zaczął od udoskonalenia maszyn tkackich. Jego metoda tkania i kolorowania tkanin skróciła cały proces dziesięciokrotnie. Do wynalezienia urządzenia takiego zainspirowała go zasada działania ówczesnych aparatów fotograficznych.

11. W Wiedniu towarzystwo Jana Szczepanika zaczęło sprzedaż od czarno-białych gobelinów, na których znajdował się wizerunek cesarza Franciszka Józefa I. Największy gobelin otrzymał sam cesarz.

12. Pod koniec XIX wieku, czyli długo przed wynalezieniem telewizji, Jan Szczpanik złożył w Brytyjskim Urzędzie Patentowym wniosek o zarejestrowaniu telektroskopu, który mógł przenosić obraz razem z dźwiękiem.

13. W 1899 zajmował się kolorową fotografią, ale nie uważał tego za potrzebny wynalazek. Kiedy niemal trzydzieści lat później Kodak wprowadził kolorowe filmy, okazało się, jak bardzo się mylił.

14. Jan Szczepanik opracował własny system, na który składały się kamera, projektor oraz taśma filmowa, wyprzedzając czasy o dekady.

15. Udoskonalił kamizelką kuloodporną, a jego produkt zamówił nawet car Mikołaj II po nieudanym zamachu na własne życie.