30 ciekawostek o Galileuszu
Galileusz, nazywany ojcem nowoczesnej astronomii, był włoskim matematykiem i fizykiem, a także naukowcem, który zmienił sposób myślenia na temat astronomii. Przyjął poglądy Kopernika, odrzucając jednocześnie tezy Arystotelesa, jakoby Ziemia była w centrum, a inne planety i Słońce na jej orbicie.
Dzięki ulepszeniu teleskopu, dokonał wielu odkryć, w tym odkrycie czterech księżyców Jowisza, czy analiza plam na słońcu. Jest również wynalazcą kompasu.
Pozostał w stałym konflikcie z kościołem katolickim, głównie ze względu na poparcie poglądów Kopernika.
Do początku XX wieku, jego prace były w indeksie ksiąg zakazanych. Poniżej, zostały przedstawione najciekawsze informacje o życiu Galileusza.
1. Galileusz urodził się w 15 lutego 1564 w Pizie we Włoszech. Jego ojcem był Vincenzo Galilei – słynny lutnista, teoretyk muzyki, kompozytor, a matą Giulia Ammannati. Był on pierwszym z sześciorga dzieci.
2. Galileusz po ojcu odziedziczył talent muzyczny będąc równie dobrym co on – lutnistą.
3. Najmłodszy brat Galileusza – Michelagnolo Galilei, również był znanym kompozytorem i lutnistą, chociaż przyczyniał się on do kłopotów finansowych dorosłego już wtedy Galileusza. Podobno właśnie przez pomoc młodszemu bratu, Galileusz chciał jak najszybciej rozwinąć swoje wynalazki, aby przyniosły mu dodatkowe dochody.
4. Rodzina Galileusza przeniosła się do Florencji, kiedy ten miał osiem lat. On natomiast został w Pizie przez okres dwóch lat pod opieką niejakiego Jacopo Borghiniego. W latach 1575 – 1578 kształcił się w opactwie Vallombrosa, czyli około 30 kilometrów od Florencji.
5. Kiedy miał jedenaście lat, rozpoczął naukę w zakonnej szkole u jezuitów. Cztery lata później, został zabrany z klasztoru przez ojca, kiedy to oznajmił, że chce zostać mnichem.
6. Jego imię Galileo pochodziło od Galileo Bonaiuti – przodka, który był lekarzem, znanym politykiem i wykładowcą na początku wieku XV. W tym samym czasie rodzina postanowiła zmienić nazwisko na Galilei.
7. Jako pierwszy stosował metodę doświadczalną w badaniu zjawisk przyrody.
8. W wieku siedemnastu lat, rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Pizie. Nie ukończył ich jednak, gdyż bardziej interesował go matematyka.
9. Mając dwadzieścia pięć lat, został wykładowcą matematyki na Uniwersytecie w Pizie, natomiast 3 lata później wykładał już geometrię, astronomię i mechanikę na Uniwersytecie w Padwie. Pracował tam do roku 1610, później zajął się rozwijaniem metody naukowej przy pomocy licznych obserwacji i eksperymentów.
10. Z Marią Gambią, z którą nigdy się nie ożenił, miał trójkę dzieci. Dwie córki zostały zakonnicami.
11. Odkrył zjawisko bezwładności oraz plamy słoneczne.
12. Jako jeden z pierwszych osób, używał do obserwacji planet, gwizd i Księżyca – teleskopu.
13. Jako pierwszy dostrzegł pierścienie Saturna.
14. Zdaniem kościoła, Galileusz wkroczył na całkiem zakazany teren refleksji teologicznych. Przełomowy wynalazek jakim był teleskop, pozwolił mu potwierdzić teorię Kopernika, przez co o mało nie trafił na stos.
15. Zbudował również lunetę, której używał do obserwacji ciała niebieskiego.
16. Odkrył teorię swobodnego spadania ciał oraz heliocentryzm prawa ruchu wahadła.
17. Za pomocą samodzielnie przez siebie skonstruowanego układu soczewek, zobaczył księżyce Jowisza oraz kratery na księżycu. Spostrzegł wtedy, ze to księżyce krążą wokoło Jowisza, tak jak planety, które krążą wokół Słońca.
18. Galileusz badał prędkość, grawitację oraz swobodny spadek, zasadę ruchu pocisków, zasadę względności i bezwzględności. Pracował też w technologii i naukach stosowanych, gdzie opisywał właściwości wahadeł, wymyślił kompas wojskowy.
19. W latach 1606 – 1607 skonstruował termometr, wykorzystując w tym zależność pomiędzy gęstością ciała a temperaturą, natomiast w roku 1610 skonstruował lepszą wersję mikroskopu, wykorzystując części teleskopu. Pozostawił po sobie również bardzo dużo projektów wynalazków, których niestety nie zdążył zrealizować, np. świecę połączoną z lustrem do odbijania wewnątrz budynku światła, przyrząd przypominający długopis czy urządzenie usprawniające zbiór owoców, a także wiele innych.
20. Na początku roku 1610 Galileusz opublikował dzieło „Sidereus Nuncius”, w którym opisał swoje odkrycia: dostrzegł na księżycu góry, a także odkrył księżyce Jowisza i fazy Wenus. Wiadomość ta dotarła do Zakonu Jezuitów. Dlatego też 10 grudnia 1610 roku jezuita Christopher Clavius – uznawany ówcześnie za jednego z największych matematyków epoki, napisał do Galileusza list, w którym zapewnił go, że jezuiccy obserwatorzy nieba potwierdzają jego odkrycia. Zachęcał też go do odwiedzenia Rzymu, co astronom uczynił w roku 1611. Został tam przyjęty z honorami, a dodatkowo, papież Paweł V udzielił mu audiencji i przyjął jako członka do prestiżowej Akademii Linceańskiej.
21. W roku 1612 wydał „Traktat o unoszących się ciałach”, a w 1613 opublikował „List o plamach na Słońcu”. Chociaż spotkał się on wówczas z falą niezrozumienia, to miał poparcie Kardynała Maffelo Barberiniego, który później został papieżem Urbanem VIII.
22. Uczeń Galileusza – książę Cosimo de Medici, zaoferował mu dobre stanowisko na swoim dworze, jednak jego żona uważała astronoma ma heretyka.
23. Obrona tezy Kopernika i heliocentryzmu budziła ówcześnie wiele kontrowersji. Galileusz spotkał się z niechęcią ze strony astronomów, którzy powątpiewali w heliocentryzm. Sprawę zbadała w roku 1615 rzymska inkwizycja, która stwierdziła, że tezy Galileusza są absurdalne, głupie i wyraźnie przeczą w wielu miejscach sensowi Pisma Świętego. Astronom w „Dialogu dotyczącym dwóch głównych systemów światowych” bronił swoich poglądów. Tym samym zraził do siebie papieża Urbana VIII i jezuitów, którzy do tego czasu go popierali.
24. Początkowo inkwizycja chciała oskarżyć Galileusza o złamanie zakazu nauczania, gdyż w dokumencie z 1616 roku było napisane, że taki zakaz na niego nałożono. Jednak dokument okazał się nieprawdziwy, a Galileusza oskarżono o złamanie nakazu nauczania swoich teorii jako faktu.
25. Za głoszone teorię został skazany na dożywotni areszt domowy. Podczas odbywania kary, napisał dwie nowe rozprawy naukowe, które stanowiły podsumowanie jego wcześniejszej pracy.
26. W roku 1637 Galileusz stracił wzrok, a w 1638 zostały opublikowane „Rozmowy i dowodzenia matematyczne z zakresu dwóch nowych umiejętności” – jedno z najważniejszych dzieł astronoma, opisujące jego odkrycia w zakresie mechaniki.
27. 8 stycznia 1642 roku Galileusz zmarł śmiercią naturalną w Arcetri. Uzyskał wcześniej rozgrzeszenie i papieskie błogosławieństwo. Według świadectwa córki, która była zakonnicą, jego ostatnie słowo brzmiało „Jezu”.
28. Galileusz patronuje wielu naukowym instytucjom, głównie tym związanym z astronomią, ale nie tylko. Na jego cześć została nazwana jedna z lóż masońskich w Polsce. Jego imieniem została także nazwana warszawska ulica, znajdująca się na terenie obecnego Bemowa.
29. Na wystawie we florenckim muzeum noszącym imię astronoma, można zobaczyć dwa palce z dłoni Galileusza, odcięte przez wielbicieli uczonego w XVIII wieku.
30. 30 października 1992 roku Watykan wydał decyzję, aby ogłosić oficjalną rehabilitację Galileusza. Zgodnie ze zdaniem Jana Pawła II, kościół popełnił duży błąd potępiając włoskiego naukowca. Jego rehabilitacja trwała aż 359 lat.