15 interesujących ciekawostek o Gabrielu Narutowiczu
Gabriel Narutowicz był pierwszym prezydentem Polski, który przeszedł do historii jako ofiara tragicznego zamachu. Co warto o nim wiedzieć? Poniżej znajdują się wybrane ciekawostki na jego temat.
1. Gabriel Narutowicz pochodził ze szlachty litewskiej. Jego ojciec, Jan Narutowicz, zniósł pańszczyznę w swoich majątkach jeszcze zanim stało się to oficjalnym nakazem.
2. Gabriel Narutowicz miał rok, kiedy zmarł ojciec. Wychowaniem synów zajęła się wówczas jego matka, która była wielbicielką filozofii oświecenia i wywarła ogromny wpływ na przyszłe poglądy Gabriela.
3. Gabriel Narutowicz studiował na Wydziale Matematyczno-Fizycznym w Petersburgu, ale musiał przerwać studia ze względu na zdrowie. Następnym krokiem było podjęcie nauki w Zurychu, gdzie studiował na Politechnice.
4. Podczas studiów Gabriel Narutowicz pomagał Polakom, którzy byli ścigani przez carat do tego stopnia, że wydano nakaz jego aresztowania. W związku z tym przyjął obywatelstwo szwajcarskie i zajął się karierą konstruktora oraz inżyniera.
5. Podczas pierwszej wojny światowej Gabriel Narutowicz pracował w Szwajcarskim Komitecie Generalnym Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Coraz bliższa były mu wówczas koncepcje polityczne głoszone przez Józefa Piłsudskiego.
6. W 1918 zakończyła się pierwsza wojna światowa, a Polska odzyskała niepodległość po 123 latach. Gabriel Narutowicz dostał wówczas zaproszenie do kraju i bardzo zaangażował się w jego odbudowę.
7. Jego doświadczenie z pracy w Szwajcarii bardzo się przydało, kiedy został ministrem robót publicznych. To on był odpowiedzialny za nadanie odpowiedniego biegu Wisły od Warszawy do Modlina, a także za budowę hydroelektrowni w Porąbce.
8. Między 1920 a 1922 rokiem Gabriel Narutowicz mieszkał w jednym z budynków Łazienek Królewskich, który był później nazywany Domem Narutowicza.
9. Na początku grudnia 1922 roku Gabriel Narutowicz został pierwszym prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Wybór zawdzięczał w dużej mierze głosom lewicy oraz mniejszości narodowych w Polsce. Wynik ten był wstrząsem dla prawicy, a prawicowa praca nazywała go wybrańcem Żydów.
10. 16 grudnia 1922 roku prezydent był na wystawie w warszawskiej „Zachęcie”. To właśnie tam został zastrzelony przez polskiego nacjonalistę, Eligiusza Niewiadomskiego, który był powiązany z Narodową Demokracją.
11. Świadkiem zamachu na Gabriela Narutowicza była popularna poetka, Kazimiera Iłłakowiczówna, która podtrzymywała jego głowę, kiedy prezydent opadał powoli z sił. Natychmiast wezwano lekarza, ale ten stwierdził zgon.
12. Eligiusz Niewiadomski, zabójca prezydenta, był znanym w Polsce malarzem. To on namalował jeden z najsłynniejszych portretów przedstawiających Stefana Żeromskiego.
13. Po zamachu na prezydenta, Eligiusz Niewiadomski, został rozbrojony przez obecnych na wystawie mężczyzn. Poddał się bez walki i zapewnił, że nie będzie już strzelał. Spokojnie zaczekał na przybycie policji.
14. Zamordowanie Gabriela Narutowicza odbiło się szerokim echem w kraju i na całym świecie. Kondolencje do Polski przysyłali nie tylko politycy z całego świata, ale również papież.
15. Na pogrzebie prezydenta Gabriela Narutowicza pojawiło się kilkadziesiąt tysięcy osób, a na ulicach, którymi jechał kondukt żałobny, zgromadziło się około pół miliona osób. Został on uwieczniony przez wytwórnię „Sfinks”, ale film zaginął.