Dziura Ozonowa – 17 Interesujących Ciekawostek
Ozon jest gazem złożonym z trzech atomów tlenu i stanowi warstwę chroniącą Ziemię przed promieniowaniem ultrafioletowym, które może być zagrożeniem dla wszystkich żywych organizmów na naszej planecie, jest więc filtrem słonecznym dla planety.
Warstwa ozonowa znajduje się między 10 a 50 km nad powierzchnią Ziemi a jej zanik jest wynikiem koncentracji halonów i freonów w naszej atmosferze.
Zanik ozonu został odkryty przez naukowców już w latach osiemdziesiątych. Dzisiaj znacznie bardziej dbamy o ekologię a liczne fundacje dbają o ochronę środowiska.
Nasza świadomość jest dużo większa niż w latach osiemdziesiątych poprzedniego wieku, ale dziura ozonowa wciąż może być dla nas realnym zagrożeniem.
Przedstawiamy 17 ciekawostek, faktów i ważnych informacji na temat dziury ozonowej:
1. 16 września jest Międzynarodowym Dniem Ochrony Warstwy Ozonowej.
2. Dziura ozonowa może być przyczyną zaćmy i nowotworów skóry u ludzi, w tym czerniaka skóry.
3. Dziura ozonowa została zauważona przez dr Farmana podczas jego badań na Antarktydzie Zachodniej w 1982 roku. W 1987 roku była ona już o 50% większa od momentu jej odkrycia.
4. Dziura ozonowa nad Antarktydą wywołała największą w historii reakcję wspólnot międzynarodowych doprowadzając do podpisania porozumienia wprowadzającego specjalne ograniczenia w przetwórstwie i produkcji przez 186 państw świata. Porozumienie zostało podpisane w Montrealu w 1987 roku, to tzw. Protokół Montrealski.
5. Na wiosnę można zarejestrować o 25% więcej ozonu niż w czasie jesieni.
6. Według naukowców dziura ozonowa obecnie ulega skurczeniu a to wynika ze znacznego zmniejszenia uwalnianych przez ludzkość substancji chemicznych.
7. Pierwsza publikacja na temat szkodliwości uwalniania freonów szkodliwych dla warstwy ozonowej pojawiła się w 1974 roku za sprawą dwóch chemików z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine, Mario Molina i Sherwood Rowland. W tych latach freony były wykorzystywane do produkcji aerozoli oraz w chłodziarkach, kosmetykach, produkcji lakierów i w środkach czyszczących. Sam ozon w laboratorium wykryto już w 1830 roku, dopiero wiele lat później wykryto jego obecność także w ziemskiej atmosferze.
8. Nad Antarktydą co roku powstaje dziura ozonowa. Proces jej powstawania rozpoczyna się w okolicy sierpnia i trwa do października.
9. W 2015 roku zanotowano największy rozmiar dziury ozonowej. Według badaczy wpływ na to miał wybuch wulkanu Calbuco w Chile.
10. Pełna regeneracja dziury ozonowej jest przewidywana na lata 50. XXI wieku. Wynika to z faktu, że w latach 90. XX wieku wstrzymano produkcję związków CFC, których okres życia wynosi 50 do 100 lat. Dlatego naukowcy przewidują, że dziura ozonowa zregeneruje się w okolicy 2060 roku.
11. Skutkiem powiększania się dziury ozonowej jest m.in. globalne ocieplenie. Polega ono na zwiększeniu średniej temperatury atmosfery ziemskiej. To z kolei jest powodem suszy w wielu miejscach i poważnych problemów gospodarczych. To także zagrożenie powodziami wynikającymi z topnienia lodowców.
12. Ozon pochłania większość ze szkodliwego promieniowania ultrafioletowego pochodzącego ze Słońca. To promieniowanie w dużych ilościach może wywołać poważne oparzenia i mutacje genetyczne zarówno u ludzi jak i u zwierząt.
13. Dziura ozonowa wpłynęła na podwyższenie się średniej temperatur w południowej Afryce.
14. Podobno proch i ozon razem pachną jak Kosmos. Stworzono nawet świeczkę pachnącą jak Wszechświat.
15. Naukowcy twierdzą, że pogoda ma wpływ na zmianę rozmiarów dziury ozonowej. Silny wiatr transportuje ozon, który ma wpływ na kurczenie się dziury ozonowej.
16. Całkowity zanik ozonu w atmosferze byłby równoznaczny z zagładą wszelkiego życia na Ziemi.
17. Erupcje wulkanów mogą przyczyniać się do tworzenia dziur ozonowych. W miejscach pojawienia się gazów wulkanicznych wykryto praktycznie całkowity brak ozonu.