Ciekawostki

Co to jest urbanizacja – Migracja, przyczyny i konsekwencje

miasto

Urbanizacja to w najprostszej definicji stopniowy przyrost liczby osób zamieszkujących aglomeracje miejskie. Wzrost zaludnienia obszarów miejskich jest obserwowany przy jednoczesnym wyludnieniu obszarów wiejskich.

Migracja ludności

Proces ten jest spowodowany różnymi czynnikami społeczno – kulturowymi, ekonomicznymi i demograficznymi. Największy stopień urbanizacji osiągają państwa obu Ameryk, Europy, Australii oraz północnej części Azji. Najmniejszym odsetkiem ludności zamieszkującej w miastach cechuje się natomiast większość państw afrykańskich.

Proces zaludniania obszarów miejskich nie był nagły – stopniowo wraz z rozwojem przemysłowym i gospodarczym, coraz więcej ludzi napływało do większych aglomeracji i porzucało dotychczasowe życie na wsi, które nie zawsze mogło zapewnić dostatnie życie.

Dodatkowym czynnikiem wpływającym na przyspieszenie urbanizacji był rozwój życia kulturalnego w dużych miastach. Ludzie wraz z przeprowadzką do większych aglomeracji zyskiwali możliwość obcowania ze sztuką, a także dostęp do rozrywek, których na wsi wówczas nie było.

Na początku XIX wieku niewielka liczba ludzi zamieszkiwała miasta. W skali światowej było to jedynie ok. 2, 5% ludności. W bardziej rozwiniętych, intensywnie urbanizujących się krajach osiągała ona od kilkunastu do kilkudziesięciu procent, co również nie stanowiło dużej części ludności.

Największym stopniem urbanizacji cechowała się wówczas Belgia – 30% jej mieszkańców zamieszkiwało miasta. To właśnie w XIX wieku rozpoczął się intensywny proces urbanizacji na skalę światową. Wiele krajów zaczęło się intensywnie rozwijać, co spowodowało masowy napływ ludności do miast.

Obecnie wskaźnik urbanizacji jest bardzo wysoki, szczególnie w państwach mocno rozwiniętych. Jednymi z najwyższych wskaźników procentowych stopnia urbanizacji cechują się Argentyna i Australia – oscyluje on w okolicach 90%. Ludzie, szczególnie młodzi emigrują ze wsi do dużych miast w poszukiwaniu zarobku a także udanego życia towarzyskiego. Według prognoz, bardzo prawdopodobne jest, że za kilka lat ponad 60% ludności świata będą stanowić mieszkańcy miast.

Urbanizacja to nie tylko przyrost ludności. Bezpośrednim skutkiem zaludniania miast jest ich przestrzenny rozwój. Duże aglomeracje miejskie znacznie zwiększają w takiej sytuacji swój zasięg – obszary miasta zaczynają obejmować również ciągle rozbudowywane przedmieścia.

Przyczyny urbanizacji

Co powoduje ciągłą eskalację zjawiska urbanizacji? Główną przyczyną jest z pewnością poszukiwanie miejsca zatrudnienia. Coraz trudniej znaleźć pracę na wsi lub w małych miasteczkach. Duże aglomeracje miejskie oferują dużo obszerniejszy i atrakcyjniejszy rynek pracy.

Zagraniczne firmy i duże przedsiębiorstwa zazwyczaj są zlokalizowane w dużej aglomeracji lub jej okolicach. Tego typu firmy poszukują tysięcy pracowników na różne stanowiska, dzięki czemu młodzi ludzie po szkole lub studiach mogą starać się tam o pracę.

Duże miasto otwiera przed mieszkańcami naprawdę spore możliwości zawodowe, ponieważ oferty pracy są różnorodne, w różnych branżach i jest ich dużo. Można także liczyć na dość wysokie wynagrodzenie w porównaniu ze stawkami w rodzinnych miejscowościach.

Oczywiście wiąże się to także z dużą konkurencją na rynku pracy, co często dość boleśnie odczuwają nowi przyjezdni. Nie tylko perspektywy zawodowe przyciągają ludzi do miast. W dzisiejszych czasach każdy jest znacznie bardziej ciekawy świata niż dwa wieki temu.

Duże miasto oferuje znacznie więcej form rozrywki oraz obcowania ze sztuką i kulturą. W dużym mieście można także lepiej dbać o rozwój osobisty, a także zadbać o odpowiednią edukację dzieci. Mieszkanie w dużych aglomeracjach ma oczywiście także swoje wady takie jak hałas, zanieczyszczenie powietrza, duża przestępczość. Mimo to, gdy zachodzi konieczność rozwoju zawodowego, wiele osób decyduje się na przeprowadzkę do miasta.

Konsekwencje urbanizacji

Urbanizacja wydaje się być całkiem pozytywnym zjawiskiem – następstwem rozwoju gospodarczego i przemysłowego, który jest przecież korzystny. Niestety, nie jest to do końca prawda. Z ciągle rosnącym odsetkiem ludności miejskiej przybywa także sporo problemów.

Coraz większa liczba osób zamieszkujących tereny miejskie niesie za sobą coraz większe zapotrzebowanie na miejsca zamieszkania. W dużych miastach co roku przybywa wysokich wieżowców budowanych kosztem terenów zielonych. Mieszkania w nich są małe, ale z roku na rok coraz droższe.

Dodatkowo, brak zieleni w obszarach miejskich i duża liczba samochodów powodują bardzo duże zanieczyszczenie powietrza, smog i trujące opary. Problemem jest także odpowiednie gospodarowanie wodą pitną. Duże zapotrzebowanie na małym terenie powoduje, że nie jest to łatwe zadanie.

Taki sam problem występuje w kwestii oczyszczania ścieków. Miejscowe oczyszczalnie nie zawsze radzą sobie z ogromnymi ilościami ścieków, co powoduje zanieczyszczanie lokalnych wód. Dla mieszkańców największych aglomeracji kłopotem może być także komunikacja.

Niekiedy mieszkając na przedmieściach dużego miasta trzeba poświęcić bardzo dużo czasu na dojazd do pracy, która jest zlokalizowana w centrum. Duża ilość samodzielnych pojazdów powoduje, że w godzinach szczytu można utknąć w uciążliwych korkach.

Duże nagromadzenie ludności na niewielkim terenie sprzyja także zachwianiom na płaszczyźnie życia społecznego. Szybkie tempo życia, brak prawdziwego kontaktu i duże ilości stresu powodują, że ludzie szybciej popadają w depresje, sięgają po używki a w najgorszych przypadkach uciekają się do samobójstwa.

Duże aglomeracje cechują się także wysokim wskaźnikiem przestępczości. Gwałty, pobicia, kradzieże, a nawet zabójstwa zdarzają się niestety coraz częściej. Wysoki wskaźnik urbanizacji ma wiele zalet, ale nie jest to proces bezszkodowy. Urbanizacja niesie za sobą także cały szereg efektów niepożądanych, co prawdopodobnie z biegiem lat będzie się pogłębiać.