Co to jest smog? Jak powstaje? Czy jest niebezpieczny? Jak się chronić?

Smog to bardzo szkodliwe zjawisko atmosferyczne polegające na mieszaniu się mgły z różnego rodzaju zanieczyszczeniami powietrza takimi jak dym lub spaliny samochodowe. Słowo smog pochodzi z języka angielskiego i stanowi połączenie dwóch innych wyrazów : smoke i fog, które oznaczają odpowiednio dym i mgłę. Dawniej w języku polskim funkcjonowało także słowo dymgła, które zostało utworzone na wzór angielskiego odpowiednika.

Aktualnie do opisania szkodliwego zjawiska atmosferycznego używa się jednak tylko zapożyczonego od Anglików sformułowania smog. Zawarte w smogu pyły i różne niepożądane związki chemiczne są dla ludzi wyjątkowo niezdrowe, ponieważ podczas oddychania w łatwy sposób mogą dostawać się do płuc, co może powodować wiele uciążliwych i trudnych do wyleczenia schorzeń.

Największa skala tego niebezpiecznego dla zdrowia zjawiska występuje w okolicach dużych aglomeracji miejskich, w których jest najwięcej ośrodków przemysłowych, a na ulicach jeździ bardzo duża liczba samochodów.

Smog dzieli się na dwa typy: londyński i smog typu Los Angeles. Różnią się one między sobą składem a także porą oraz miejscem występowania. Smog londyński występuje w miesiącach od listopada do stycznia w umiarkowanej strefie klimatycznej. Smog typu Los Angeles pojawia się natomiast w subtropikalnych strefach klimatycznych, przede wszystkim w okresie letnim.

Jak powstaje smog?

W trakcie pracy fabryk i innych obiektów przemysłowych są wytwarzane niewyobrażalne ilości dymu, spalin oraz innych szkodliwych substancji i związków chemicznych. Wśród nich mogą się znaleźć między innymi np. tlenki siarki i tlenki azotu, a także zanieczyszczenia stałe, czyli tzw. pyły zawieszone. Są one emitowane do atmosfery, co sprawia, że w łatwy sposób mogą się mieszać z zawieszonymi w powietrzu, mikroskopijnymi kropelkami wody w postaci mgły.

Za ogromną część okropnego zanieczyszczenia powietrza są odpowiedzialne fabryki, ale nie tylko one są winne. Pojedyncze osoby także dokładają do całego zamieszania swoją cegiełkę. Jazda samochodem w pojedynkę oraz palenie w piecach węglem, drewnem lub co gorsza śmieciami to prawdziwa katastrofa dla względnie czystego powietrza. Człowiek jest w pełni odpowiedzialny za to, co dzieje się z naszą atmosferą.

Gdyby nie nasza niosące szkody działania, powietrze byłoby czyste, a Ziemia piękna i zielona. Skala nasilenia zjawiska smogu nie jest jednak zależna tylko i wyłącznie od ilości emitowanych dymów i spalin. To, czy zanieczyszczenia pozostaną nad miastem, czy odlecą gdzieś dalej zależy między innymi od ukształtowania terenu oraz panującego w danym miejscu klimatu.

Przy podobnej ilości emitowanych dymów nad miastem w dolinie, w której prawie nigdy nie wieje i w miejscu, gdzie panuje wietrzna pogoda, a teren jest dość płaski, stężenie pyłów nie będzie takie samo.

W przypadku wietrznego miasta smog rozrzedzi się i rozprzestrzeni tak, że lokalne powietrze nie będzie zanieczyszczone w tak dużym stopniu jak powietrze w miasteczku położonym w dolinie.

Czy smog jest niebezpieczny dla zdrowia?

Tak. Duże stężenie pyłów może stanowić poważne zagrożenie dla stanu naszego zdrowia. Smog jest szkodliwy przede wszystkim dla naszych dróg oddechowych. Unoszące się w powietrzu pyły i związki chemiczne mogą powodować wystąpienie alergii lub astmy, a także jej napadów.

Duża ekspozycja na smog może też stworzyć zagrożenie w postaci zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli a także spowodować nagłą niewydolność oddechową, a nawet paraliż układu krwionośnego.

Są to oczywiście przypadki ekstremalne, ale narażenie na długi kontakt z smogiem wiąże się z dużym ryzykiem i nie należy go lekceważyć. Według niektórych badań smog jest w minimalnym stopniu także przyczyną szybszej śmiertelności z przyczyn naturalnych. Niektórzy naukowcy twierdzą nawet, że oddychanie zanieczyszczonym powietrzem przez kobietę w ciąży powoduje wzrost ryzyka zachorowania nienarodzonego dziecka na autyzm.

W dużych miastach, gdzie skala problemu jest naprawdę duża odnotowuje się także znacznie większą zachorowalność na raka płuc. Może mieć to swoje uzasadnienie naukowe, ponieważ lotne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, które często znajdują się w smogu, są kwalifikowane jako związki kancerogenne.

Jak się chronić przed smogiem?

Mieszkanie w dużych miastach ma swoje zalety, ale jeśli chodzi o czystość powietrza, to z pewnością nie można zakwalifikować takiej lokalizacji do dobrych. Mieszkając w takiej aglomeracji warto zadbać o to, by mimo dużego zanieczyszczenia powietrza, nie narażać się na kontakt z nim aż tak bardzo.

Przede wszystkim, powinno się ograniczać czas, jaki spędzamy na „świeżym” powietrzu. Długie spacery to nie jest w takim przypadku najlepsza opcja na niedzielne popołudnie. Co ciekawe, jeżeli zastanawiasz się, jak w tej chwili wygląda kwestia zanieczyszczenia powietrza w danym mieście, to można to sprawdzić na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Jeśli jakiegoś dnia okaże się, że smog ma wyjątkowo duże nasilenie, powinno się w takiej sytuacji zastanowić nad tym, czy naprawdę nasze wyjście z domu jest tego dnia konieczne. Mieszkając w mieście, które „słynie” z dużej ilości smogu, przydatnym urządzeniem może okazać się maseczka antysmogowa.

W Polsce nie jest to zbyt popularne, ale w krajach azjatyckich widok osób noszących maseczki to codzienność. Dobra maseczka potrafi zatrzymać zdecydowaną większość zanieczyszczeń. Taka skuteczność urządzenia sprawia, że inwestycja w nie naprawdę się opłaca. W takiej sytuacji, jeśli mamy ochotę, to możemy ubrać maseczkę i bez obaw udać się nawet na długi niedzielny spacer.