Co to jest konstytucja?
Konstytucja to najważniejszy akt prawny naszego kraju. Obecnie obowiązuje ustawa zasadnicza, która została uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997 roku. Zatwierdzono ją 25 maja, a weszła w życie 17 października tego samego roku.
Jest złożona z preambuły oraz 13 rozdziałów zawierających 232 artykuły. Konstytucja jest dokumentem, który ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w naszym kraju. Rozprawia ona o następujących kwestiach, odpowiadających tytułom rozdziałów:
-Preambuła to część wstępna dokumentu, która opisuje kiedy i w jakich okolicznościach został wydany dany akt prawny. Określa także cel, w jakim został on stworzony. Uchwalenie obecnie obowiązującej Konstytucji ściśle wiąże się z bardzo ważnym momentem w historii naszego kraju, jakim było odzyskanie pełnej suwerenności państwa w 1989 roku.
-Rozdział I pt. RZECZPOSPOLITA obejmuje 29 artykułów mówiących o zasadach funkcjonowania państwa polskiego oraz jego organizacji. Ten fragment konstytucji wskazuje także na trójpodział władzy w Polsce na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
-Rozdział II pt. WOLNOŚCI, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA to jak sama nazwa wskazuje rozdział, w którym można się zapoznać z przywilejami oraz zobowiązaniami obywatela wobec państwa. Można tam znaleźć także podstawowy podział praw człowieka na prawa osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne, a także kulturalne. Według konstytucji najważniejszymi obowiązkami obywatela jest przestrzeganie prawa RP, w razie potrzeby obrona Ojczyzny, ogólna troska o wspólne dobro oraz pokrywanie wszelkich świadczeń publicznych. O prawach i obowiązkach obywateli traktuje aż 50 artykułów.
-Rozdział III pt. ŹRÓDŁA PRAWA zawiera 8 artykułów na temat źródeł prawa, które obowiązuje w naszej ojczyźnie. Źródła te to przede wszystkim Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzania a także akty prawa miejscowego.
-Rozdział pt. IV SEJM I SENAT reguluje kwestie związane z działaniami władzy ustawodawczej, czyli przede wszystkim Sejmu i Senatu.
-Rozdział V pt. PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ to 20 artykułów na temat najważniejszego przedstawiciela Polski za granicami naszego kraju. Osoba obejmująca urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pełni nie tylko rolę reprezentatywną, ale także stanowi ważną część władzy wykonawczej.
-Rozdział VI pt. RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA RZĄDOWA reguluje wszystkie kwestie dotyczące władzy wykonawczej w Polsce, czyli Rady Ministrów, która jest odpowiedzialna za politykę wewnętrzną oraz zagraniczną a także zarządza administracją rządową.
-Rozdział VII pt. SAMORZĄD TERYTORIALNY to 10 artykułów o podziale terytorialnym Polski, czyli podziale na województwa, powiaty i gminy. Podstawową jednostkę organizacyjną każdego samorządu terytorialnego stanowi gmina.
– Rozdział VIII pt. SĄDY I TRYBUNAŁY reguluje kwestie związane z sądownictwem i organami państwowymi, które sprawują władzę sądowniczą w Polsce. W tym rozdziale jest wyraźnie określona odrębność władzy sądowniczej od władzy ustawodawczej i wykonawczej.
-Rozdział IX pt. ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA zawiera 14 artykułów na temat Najwyższej Izby Kontroli, urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Zadaniem tych organów jest ochrona prawa oraz kontrola jego przestrzegania.
-Rozdział X pt. FINANSE PUBLICZNE przede wszystkim reguluje kwestie związane ze sposobem uchwalania corocznego budżetu państwa oraz wskazuje organy odpowiedzialne za zarządzanie majątkiem Skarbu Państwa.
-Rozdział XI pt. STANY NADZWYCZAJNE zawiera 7 artykułów na temat stanów, które są wprowadzane w sytuacji szczególnego zagrożenia. Wyróżnia się trzy stany nadzwyczajne: stan wyjątkowy, stan wojenny oraz stan klęski żywiołowej. Stan nadzwyczajny może wprowadzić prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady ministrów na czas nie dłuższy niż 90 dni przy czym może on dotyczyć terytorium całego państwa lub tylko jego części.
-Rozdział XII pt. ZMIANA KONSTYTUCJI zawiera tylko jeden artykuł określający sposoby zmiany Konstytucji. Obecnie obowiązująca Konstytucja może być zmieniana tylko wtedy, gdy zostaną spełnione wszystkie, ściśle określone w tym rozdziale warunki.
-Rozdział XIII pt. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE jest w całości poświęcony zmianom, jakie powinny zajść w prawie polskim po uchwaleniu nowej Konstytucji.
Najważniejszy akt prawny w Polsce
Konstytucja jest najważniejszym aktem prawnym w naszym państwie, dlatego też każdy obywatel powinien mieć świadomość jakie zapisy się w niej znajdują. W każdym domu powinna być choć jedna mała książeczka ze spisem praw, obowiązków i przepisów obowiązujących w naszym kraju.
Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej można nabyć w dobrych księgarniach, a jeśli chcemy uzyskać szybko dostęp do wszystkich artykułów, to możemy też przeczytać ją online na stronie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Polacy wciąż zbyt mało wiedzą na temat Konstytucji, a szkoda, bo to właśnie do niej odnoszą się zarówno politycy rządzący jak i opozycja. Interesując się polityką nawet w małym stopniu, powinno się choć w niewielkim stopniu znać zapisy umieszczone w najważniejszym dokumencie w naszym państwie.