10 interesujących ciekawostek o żelazku

1. Przedmioty służące do prasowania były wykorzystywane już w IV w. p.n.e. Starożytni Grecy używali rozgrzanego wałka do prasowania plis, natomiast starożytni Rzymianie wygładzali tkaniny uderzając w nie specjalnym metalowym młotkiem.

2. W VIII w. n.e. Chińczycy zaczęli używać do prasowania miedzianych rondli, które wypełniali rozżarzonym węglem drzewnym. Przyciskali nimi rozciągniętą tkaninę., uzyskując w ten sposób pożądany efekt.

3. W XVIII w. pojawił się w Europie prototyp dzisiejszego żelazka. Był nim wygładzony blok metalu z uchwytem, początkowo zrobionym ze skręconego pręta, a następnie z drewna. Nagrzewało się go na piecu kuchennym. Do produkcji używano najczęściej żeliwa, stąd nazwa żelazko.

4. W celu utrzymania temperatury przez dłuższy czas wymyślono żelazka z paleniskami umieszczonymi nad stopą. Ubrania przypalały się jednak od sypiących się iskier, a także brudziły popiołem. Oprócz węgla jako paliwo stosowano więc denaturat, benzynę, a nawet gaz.

5. Żelazka z duszą miały wyjmowany wkład w postaci żelaznej sztabki. Wkład ten nagrzewało się na palenisku. Żelazka z duszą były wygodniejsze w użyciu niż żelazka na węgiel.

6. Pierwsze żelazko elektryczne skonstruował Amerykanin Henry Seeley. Do jego nagrzewania wykorzystał łuk elektryczny. Podczas korzystania z żelazka wydawało ono charakterystyczny syk.

7. W 1926 r. pojawiły się pierwsze żelazka z nawilżaczem. Zostały one wyprodukowane przez firmę Eldec. Pierwotnie para wydobywała się tylko z jednej dziurki.

8. Mimo pojawienia się żelazek elektrycznych, wcześniejsze modele pozostały jeszcze długo w użyciu. Ostatnie żelazko na rozżarzone węgle w Polsce zostało wyprodukowane w 1974 r. w chorzowskiej hucie „Batory”. Korzystali z nich ludzie w miejscach, gdzie nie dotarł jeszcze prąd elektryczny.

9. Obecnie stopy żelazek wykonywane są najczęściej z aluminium. Mają one powłoki z różnych materiałów – teflonowe, stalowe i ceramiczne. Najtwardsze są powłoki granitowe i szafirowe.

10. Nazwa żelazko stosowana jest również wobec jednego z najstarszych narzędzi górniczych. Było ono rodzajem klina, który wbijano w skałę przy pomocy specjalnego młota zwanego pyrlikiem. Żelazko i pyrlik znajdują się w herbie górniczym.