CiekawostkiPolska

Ciekawostki o Wawelu dla dzieci i dorosłych

Jednym z najważniejszych miejsc w Krakowie jest bez wątpienia Wzgórze Wawelskie – miejsce pierwszego osadnictwa na obszarze miasta i zamek królów polskich. Kryje w sobie wiele tajemnic, które warto poznać w trakcie zwiedzania tego arcydzieła polskiej sztuki, górującej nad Starym Miastem.

Wawelskie tajemnice dla każdego

Wawel kryje w sobie perły architektury i sztuki. Pełen jest legend i niesamowitych opowieści, które wzbudzają ciekawość wszystkich odwiedzających. Poniżej przedstawimy kilka z nich.

Znaczenie słowa „Wawel”

Zacznijmy od samej genezy słowa „Wawel”. Trudno jednoznacznie określić jego etymologię. Niektórzy badacze skłaniają się do teorii, że wywodzi się ona ze słów: „wądół”, „wąwał” lub „wąwel”, które odnoszą się do geologicznej budowy skał, z której zbudowane jest wzgórze. Istnieje również inna hipoteza, powtarzana za kroniką wielkopolską z końca XIII wieku, że słowo „wąwel” miało oznaczać „wyniosłość pośród mokradeł”.

Najstarsze zabytki wawelskie

Na podstawie badań archeologicznych, badacze twierdzą, że najstarsze ślady osadnictwa na tym terenie sięgają aż paleolitu. Osada rozwijała się intensywnie ze względu na jej zlokalizowanie na przecięciu ważnych szlaków handlowych. Najwcześniejsze zachowane do naszych czasów ślady architektoniczne pochodzą z końca X i początku XI wieku. Jest to kościół św. Jerzego oraz dwie rotundy: pierwsza Najświętszej Panny Marii i druga znajdująca się przy baszcie Władysława IV.

Dalsza zabudowa ukształtowała obecnie znaną zabudowę wzgórza – z wyniosłą sylwetką gotyckiej katedry – miejsca koronacji i pochówku polskich władców oraz zamkiem królewskim, składającym się z części gotyckiej, renesansowej i barokowej.

Dzieła sztuki jak malowane – historia wawelskich arrasów

Arrasy są jedną z ciekawszych kolekcji, przechowywaną w zbiorach wawelskich. Są to dekoracyjne tkaniny, zamówione przez króla Zygmunta Augusta w Brukseli w drugiej połowie XVI wieku. Pierwotnie było ich około 170, obecnie zachowało się 138 sztuk. Kolekcja dzieli się na trzy serie: biblijną, opowiadajacą historie z Księgi Rodzaju; krajobrazową oraz z herbami i królewskimi inicjałami.

Po raz pierwszy tkaniny dekorowały wawelskie wnętrza podczas zaślubin króla z Katarzyną Habsburżanką. Później przez wiele lat zdobiły zamkowe komnaty, jako że władca zapisał je w testamencie Rzeczypospolitej. W czasie II Wojny Światowej zostały wywiezione z Polski i zdeponowane aż w Kanadzie. Na zamek wróciły dopiero w styczniu 1961 roku.

Wawelskie legendy – duch królowej Barbary

Choć rzeczywisty los królowej Barbary Radziwiłłówny należał do naprawdę tragicznych, to przez kolejne wieki obrósł w wiele dodatkowych legend i romantycznych ubarwień. Nieakceptowana przez teściową, królową Bonę i polską szlachtę młoda królowa nie mogła długo cieszyć się małżonkiem – zmarła kilka miesięcy po koronacji. Zrozpaczony Zygmunt August długo nie mógł poradzić sobie z żalem po jej śmierci. Uciekał się nawet do prób wywoływania jej ducha, które miał dla niego przeprowadzać Mistrz Twardowski. Do tego celu mag używał między innymi specjalnego lustra, które przetrwało do dziś i jest przechowywane obecnie w kościele w Węgrowie.

Niektórzy wierzą, że duch królowej Barbary faktycznie pojawiał się w wawelskich komnatach. Istnieje jednak dużo bardziej prozaiczne wytłumaczenie. Stoją za nim bracia Mniszech, knujący intrygi na królewskim dworze. Za ich namową Mistrz Twardowski pokazywał zbolałemu królowi nie jego zmarłą żonę, a jej żywego sobowtóra – Barbarę Giżankę.

Wawelski tajemniczy kamień

Oprócz tradycyjnych zabytków i legend, według niektórych na Wawelu znajduje się również inne magiczne „miejsce mocy”, nazywane Czakramem. Miałby on ponoć znajdować się na terenie kościoła św. Gereona.

Legenda jest związana z działalnością pisarską teozofki Wandy Dynowskiej, która w okresie międzywojnia promowała niesamowite właściwości czakramu. Z biegiem czasu opowieść zaczęła przybierać coraz bardziej nieprawdopodobne formy. Trudno znaleźć w nich logiczny sens, choć podobno w każdej bajce tkwi choć ziarnko prawdy.

Wawel to miejsce niezwykłe. Zwiedzanie go może być fenomenalną przygodą dla małych i dużych turystów. Jest on jednym z najważniejszych miejsc w naszej kulturze, stając się skarbcem opowieści i dzieł sztuki. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Spacerując po wzgórzu, można zachwycić się pięknem Kaplicy Zygmuntowskiej, poszukać ducha Barbary Radziwiłłówny lub zaszyć się w Smoczej Jamie, licząc na to, że nie znajdzie się w niej następca legendarnego Smoka Wawelskiego.