100 Interesujących Ciekawostek o Albercie Einsteinie
Albert Einstein to jeden z najbardziej rozpoznawalnych powszechnie naukowców. To postać tworząca teorię względności po to tylko, by Nobla dostać za zupełnie inne, nie tak przełomowe już dla fizyki osiągnięcia.
To także osoba, która – pomimo tego, że sławna była pewnie w większości ze swojego wizerunku, w tym bujnej, nieco niechlujnej fryzury – angażowała się nie tylko w naukę, ale także w politykę.
Einstein był to z pewnością człowiekiem wybitnym i zabieganym, ale czy miał on ciekawą osobowość? Co właściwie o nim wiadomo, biorąc pod uwagę to, że o jego życiu prywatnym i cechach charakteru długo nie było wiadomo nic? Przekonajmy się.
1. Albert Einstein studiował matematykę od 1891 roku.
2. W młodości opisał swoje plany na przyszłość w formie eseju.
3. Przez jakiś czas był on nauczycielem tak matematyki, jak i fizyki. Jako nauczyciel pracował przez kilka lat.
4. Einstein unikał służby wojskowej, za powód podając płaskostopie i żylaki.
5. Pracę, która zawierała podstawowe założenia szczególnej teorii względności, opublikował Einstein w wieku 26 lat. Praca ta nosiła tytuł „Zur Elektrodynamik bewegter Korper”. Einstein w tym tekście redefiniował pojęcia czasu i przestrzeni, zrywał z pojęciem czasu absolutnego i połączył czas i przestrzeń w czterowymiarową czasoprzestrzeń.
6. Einstein nie pracował tylko nauczyciel, ale potem także jako wykładowca i profesor. Wykładał między innymi na Uniwersytecie w Bern, na Uniwersytecie w Zurichu oraz na Uniwersytecie Karl-Ferdinand w Pradze.
7. Na Uniwersytecie w Berlinie przyjął on pozycję badacza Akademii Nauk, a także rolę przewodniczącego.
8. W 1915 roku opublikował on ostateczną wersję swojej ogólnej teorii.
9. Jego poglądy zauważył londyński „Times”, 7 listopada 1919 roku zaznaczając, że nadchodzi rewolucja w nauce, a jej przyczyną ma być nowa teoria wszechświata Einsteina. „Times” pisał o obaleniu poglądów Newtona.
10. Einsteina generalnie uwielbiano w prasie angielskiej.
11. W ankiecie przeprowadzonej w 1999 roku przez czasopismo naukowe „Physics World” Alberta Einsteina uznano za największego fizyka wszech czasów. Znalazł się on w gronie 100 innych wybitnych badaczy tej gałęzi nauki.
12. W 2001 roku tygodnik „Time” uznał Einsteina za „człowieka stulecia”.
13. Einstein opublikował całą masę prac – około 450 – w tym mniej więcej 300 prac to prace ściśle naukowe.
14. Zmienił on nie tylko naukę jako taką, ale też filozofię nauki.
15. Einstein był pochodzenia żydowskiego.
16. W 1921 roku otrzymał on Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki teoretycznej, ściśle za: „wkład do fizyki teoretycznej, zwłaszcza opis prawa efektu fotoelektrycznego”.
17. Einstein jest autorem słynnego wzoru E = mc², czyli równoważności masy i energii.
18. Teoria względności uważana jest za jego największe dzieło.
19. Einstein jest współtwórcą mechaniki kwantowej, a szczególnie pojęcia fotonu i korpuskularno-falowej teorii światła.
20. Badaniami matematycznymi i fizycznymi zainteresować miał Einsteina w szkole średniej jego wuj, Jakub Einstein.
21. Sam z siebie w szkole średniej Einstein nie przejawiał wielkiego zainteresowania nauką.
22. Rodzice Einsteina nie zachęcali przyszłego noblisty do studiowania nauk ścisłych – przeciwnie, namawiali go do studiowania prawa. Ich namowy jednak na niewiele się zdały, bo zachęcony do nauk ścisłych przez wuja Jakuba, Einstein postanowił nie zagłębiać się szczególnie w nauki humanistyczne.
23. Einstein był dość utalentowany muzycznie – gdyby nie kariera „w matematyce”, z powodzeniem mógłby zostać skrzypkiem.
24. W 1905 roku Einstein obronił swoją pracę doktorską.
25. W tym też roku na „światło dzienne”, „z szuflad” zaczęły wychodzić jego naukowe publikacje.
26. Einstein korespondował z Bertrandem Russellem (brytyjskim filozofem, logikiem i matematykiem, znaczącą postacią) i do niego też skierowany był jeden z ostatnich listów Einsteina, które zdążył jeszcze napisać, zanim umarł.
27. Einsteina skremowano od razu w dzień jego śmierci, w Trenton, New Jersey, o godzinie 16, 18 kwietnia 1955 roku.
28. Od 1909 roku Einstein zaangażowany był już zaangażowany w pracę naukową całkowicie.
29. Kiedy w Niemczech doszli do władzy naziści, Einstein, który miał pochodzenie żydowskie zmuszony był opuścić Niemcy. Dla nazistów nie liczyło się nic ponad jego pochodzenie. Było to przykre tym bardziej, że wcześniej w Niemczech przyznano Einsteinowi obywatelstwo, w związku z czym mógł on swobodnie pracować w tym kraju. „Sielankę” przerwały właśnie panujące wówczas w Niemczech rasistowskie nastroje.
30. Naziści palili książki Einsteina (tak, jak palili książki innych badaczy i twórców żydowskiego pochodzenia) zupełnie nie zważając na ich wybitną zawartość.
31. W 1934 roku Einstein, chroniąc siebie przed rasizmem, wyemigrował do USA.
32. Emigracja stała się dla niego o tyle łatwiejsza, że niemal natychmiast otrzymał on stanowisko profesora w Princeton, w Instytucie Studiów Zaawansowanych.
33. W roku 1940 Einstein otrzymał obywatelstwo Stanów Zjednoczonych.
34. Przed wybuchem II wojny światowej Albert Einstein był pacyfistą, po tym jednak fakcie stał się zagorzałym zwolennikiem budowy broni atomowej, a także jej wykorzystania.
35. W roku 1953 Einstein podpisał pacyfistyczny manifest autorstwa wspominanego tu już Bertranda Russella.
36. Powodem śmierci Einsteina był nieleczony tętniak aorty.
37. Einstein nie był zwolennikiem sztucznego przedłużania życia, uważając takie zabiegi za „niesmaczne”.
38. Albert Einstein wspierał środowisko LBGT+, składając podpis pod petycją środowisk gejowskich, które walczyły przeciwko homofobii w Niemczech. Chciał „zalegalizować” homoseksualizm.
39. Naziści wyznaczyli nagrodę pieniężną przeznaczoną dla tego, kto uśmierci Einsteina.
40. Umysł Einsteina był większy do „normy” o około 15%.
41. Einstein nie posiadał jednak wybitnego umysłu „generalnie”, w każdej, nawet codziennej sytuacji – ponoć często mylił on numery telefonów, a także daty.
42. Einsteinowi zaproponowano nawet fotel prezydenta (co uczynił Izrael), nie chciał on jednak skorzystać z tej możliwości.
43. Einstein przyjaźnił się z Marią Skłodowską-Curie.
44. Einstein umiarkowanie interesował się Bogiem, zainteresowanie to jednak związane było bezpośrednio z zainteresowaniem fizyką – badacz zastanawiał się na przykład, czy hipotetyczny Bóg był czymkolwiek zdeterminowany, tworząc wszechświat. Rozważał on determinizm w metafizycznym kontekście.
45. Einstein ze smutkiem zauważał, że ogromny postęp nauki nie pociąga za sobą niestety postępu intelektualnego. Ubolewał on nad tym, że w dobie tak wielkich odkryć naukowych i osiągnięć na gruncie nauki wielu ludzi wciąż wierzy w niezliczoną ilość przesądów.
46. Znak zodiaku Einsteina to Ryby.
47. W roku 2019 obchodzimy 140. rocznicę narodzin wybitnego badacza i 64. rocznicę jego śmierci.
48. Einstein nie chadzał do fryzjera. Strzygła go jego żona, Eliza.
49. Słynne zdjęcie Einsteina, na którym pokazuje on język, powstało na jego przyjęciu urodzinowym podczas którego wytknął on język do fotoreporterów, okazując swoje wielkie zmęczenie całym tym wydarzeniem.
50. Einstein należał do Klubu Palaczy Fajek.
51. Gimnazjum, do którego uczęszczał Einstein było gimnazjum katolickim.
52. Pierwsze małżeństwo Einstein zawarł ze swoją studencką miłością.
53. Wspierając badania prowadzące do konstrukcji bomby atomowej przewodził on Emergency Committee of Atomic Scientists, które informowało ludzi o postępach w tej właśnie sprawie.
54. W swoim testamencie Einstein przekazał wszystkie swoje rękopisy i listy Uniwersytetowi Hebrajskiemu.
55. Albert Einstein jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych powszechnie naukowców.
56. Siedem godzin po śmierci Einsteina jego umysł pobrano i zachowano do celów naukowych.
57. Jakkolwiek szczytny był to cel, to okoliczności uzyskania zgodny na taki zabieg otoczone były kontrowersjami.
58. Bibliotece Uniwersytetu Hebrajskiego Einstein podarował nie tylko własne listy i rękopisy, ale też niezliczoną ilość książek innych autorów. Darzył on to miejsce szczególną sympatią.
59. Ogromne zbiory twórczości Einsteina znajdowały się też na uniwersytecie w Princeton, gdzie Einstein długo pracował i dokonywał odkryć. Przeniesiono jednak to archiwum do Jerozolimy.
60. Urząd prezydenta Izraela Einstein odrzucił ponoć nawet nie dlatego, że bardziej zainteresowany był inną pracą, lecz ze względu na to, że „nie dorósł do tego zaszczytu”.
61. Einstein zajmował się ponoć pisaniem wierszy.
62. Niechlujna fryzura Alberta Einsteina wzbudzała niemałe kontrowersje, do tego stopnia, że list do badacza wysłała nawet 9-letnia dziewczynka, prosząc, by to z kolei Einstein poprosił, aby następnym razem „fryzjer ostrzygł go jak należy”.
63. Do końca XX wieku niewiele było wiadomo o prywatnym życiu tego badacza.
64. Einstein nie lubił ponoć nosić skarpetek.
65. Nauczyciele nazywali Alberta Einsteina leniem nie tylko w szkole, ale także czasami podczas studiów.
66. Rodzice Einsteina jak i sam chłopiec w dzieciństwie należeli do klasy średniej.
67. Albert Einstein miał młodszą siostrę, Marię. Nazywał ją jednak „Maja”.
68. Ucząc się do matury przyszły badacz przebywał w szkole z internatem.
69. Już w młodości przerażała go służba wojskowa – przestraszny perspektywą służenia w wojsku w wieku 16 lat uciekł ponoć ze szkoły do domu rodzinnego, „zwiewając” właśnie przed wojskiem.
70. W wieku młodzieńczym Einstein był ponoć osamotniony i dość nieszczęśliwy, a takie pesymistyczne skłonności ujawniały się raz na jakiś czas jego doroślejszym życiu.
71. Matka Einsteina zajmowała się prowadzeniem domu „na pełny etat”.
72. Na egzaminach wstępnych na Federalną Politechnikę w Zurychu Einstein zdobył celujące noty z matematyki i fizyki.
73. Oblał jednak z francuskiego, chemii i biologii.
74. Einstein zdał maturę w roku 1896.
75. Siostra Einsteina poślubiła brata pierwszej miłości Einsteina. Brat i siostra, w których zakochało się rodzeństwo Einsteinów pochodzili z rodziny, którą Einstein poznał – i z którą zaprzyjaźnił się – już w liceum.
76. Innego jeszcze członka rodziny Wintelerów – najstarszą córkę – poślubił przyjaciel Einsteina, tak więc rodzina ta przez jakiś czas była „Einsteinami” dosłownie otoczona.
77. Pierwsza żona Einsteina była jedyną kobietą na swoim wydziale. Została też matką pierwszego dziecka Einsteina.
78. Losy ich wspólnej córki – urodzonej w 1902 roku Lieserl – są nieznane.
79. Tuż po zakończeniu studiów Einstein nie mógł od razu znaleźć pracy na uczelni. Pracował więc jako specjalista urzędu patentowego w Bernie, w Szwajcarii.
80. Prac, opublikowanych w 1905 r., rozpoczynających karierę naukową Einsteina było pięć.
81. Pierwsza praca opisywała zasadę działania efektu fotoelektrycznego, dwie kolejne poświęcone były dowodom na istnienie atomów, w czwartej pracy natomiast Einstein przedstawił szczególną teorię względności.
82. Pracując naukowo Einstein wiele podróżował, bo zapraszano go na międzynarodowe konferencje i spotkania. W jednym z takich spotkań – Kongresie Solvaya – uczestniczyła też Maria Skłodowska-Curie.
83. Podobnie wiele uczelni składało mu propozycje wygłoszenia wykładów. Einsteina zapraszały takie uczelnie jak na przykład: Uniwersytet w Zurychu, Uniwersytet Karola w Pradze, Politechnika Federalna w Zurychu oraz Uniwersytet w Berlinie.
84. Sukcesy na gruncie zawodowym nijak nie przyczyniły się do sukcesów Alberta Einsteina na gruncie prywatnym – w momencie, gdy jego kariera rozkwitała, małżeństwo Einsteina z kolei rozpadało się.
85. W 1912 toku Einstein miał romans ze swoją stryjeczną kuzynką, Elsą Löwenthal.
86. W tym samym roku, w którym Einstein rozstał się ze swoją pierwszą żoną, poślubił Elsę.
87. W 1921 roku (już po opublikowaniu swojej przełomowej teorii) Einstein wziął udział w cyklu wykładów, odwiedzając między innymi Stany Zjednoczone, Anglię, Japonię oraz Francję.
88. Nagrodę Nobla otrzymał podczas tej podróży.
89. Albert Einstein korespondował z wieloma współczesnymi mu myślicielami, między innymi z Zygmuntem Freudem, aktorem Charliem Chaplinem, naukowcami Edwinem Hubblem i pisarzem Rabindranathem Tagore.
90. Faszyści nienawidzili ponoć tak samo jego żydowskiego pochodzenia, jak i pacyfizmu.
91. W latach 20 XX wieku naziści zatrudnili naukowców – Philippa Leonarda oraz Johannesa Starka. Naukowcy ci publikować mieli prace, które przeczyły dokonaniom Einsteina i dyskwalifikowały cały jego naukowy dorobek.
92. Po ucieczce z Niemiec do Stanów Zjednoczonych (by chronić siebie przed faszystami) Einstein do Niemiec już nigdy nie wrócił.
93. Einstein wspierał prace nad bombą atomową nie tyle z samego zamiłowania do broni (wiemy, że był raczej pacyfistą, podpisał choćby pacyfistyczny manifest), a ze względu na to, iż obawiał się, że Niemcy skonstruują taką bombę pierwsi. Ze względu na te właśnie obawy wystosował on list do samego prezydenta Franklina D. Roosvelta, w którym zaproponował rozpoczęcie w Stanach Zjednoczonych programu badawczego nad bronią nuklearną. Prace prowadzone w ramach tego projektu (projekt ten nosił nazwę „Manhattan”) doprowadziły do skonstruowania i wyprodukowania bomby atomowej.
94. Kiedy Einstein zorientował się, jak broń, przy której konstruowaniu pomagał, działa „w praktyce” – kiedy zrzucono bomby atomowe na Hiroszimę i Nagasaki – wzywał on do wprowadzeniu międzynarodowych mechanizmów kontroli rozpowszechniania niosącego tak ogromne straty środka walki.
95. Albert Einstein angażował się w działalność charytatywną. Pomagał na przykład uchodźcom z Niemiec.
96. Swoje przerażenie co do braku balansu pomiędzy postępem nauki a ludzką inteligencją jako taką Einstein wyraził, twierdząc, że pewny jest nieskończoności dwóch rzeczy – po pierwsze wszechświata, a po drugie, właśnie ludzkiej głupoty.
97. Popularne jest także jego powiedzenie, że jeżeli tylko będzie miała miejsce trzecia wojna światowa, to, jeśli dojdzie i do wojny czwartej, to ta toczona będzie ponownie prymitywnymi narzędziami, „na kije i kamienie”. Trudno dziwić się, że takie słowa padły właśnie z ust Einsteina, biorąc pod uwagę to, „jak blisko”produkcji bomby atomowej znajdował się ten uczony.
98. Einstein bardziej od wiedzy cenił ponoć wyobraźnię. Wyobraźnia kojarzyła mu się z kosmosem, będąc jak kosmos nieograniczona.
99. Wyobraźnia była też jego zdaniem tak samo przydatna w nauce, jak i w codziennym życiu, bo „wyobraźnia zaprowadzi cię wszędzie”.
100. Uniwersytet Hebrajski został utworzony dzięki staraniom Einsteina.