20 Ciekawostek o Górach Świętokrzyskich
Góry Świętokrzyskie to niskie pasmo górskie w województwie świętokrzyskim. Położone w centralnej części Wyżyny Kieleckiej przyciągają do siebie nie tylko fanów pieszych wędrówek, ale również osoby zainteresowane poznawaniem zabytków. O Górach Świętokrzyskich – łysogórach – można powiedzieć jednak znacznie więcej. Oto ciekawostki o Górach Świętokrzyskich.
1. Łysica
Pierwszą ciekawostką jest to, że najwyższy szczyt to Łysica – jej wysokość wynosi 614 metrów nad poziomem morza. Góra skrywa się również pod nazwą Góry świętej Katarzyny.
2. Łysogóry
Kolejna interesująca ciekawostka: nazwa Łysogóry pochodzi od relikwii, które przechowywane są na klasztorze zlokalizowanym na Łysej Górze.
3. Najstarsze pasmo górskie
Góry te, obok Sudetów, są jednymi z najstarszymi pasm górskich na kontynencie europejskim. Kilka razy ulegały one wypiętrzaniu, niszczeniu oraz zalewaniu przez morze.
4. Świętokrzyski Park Narodowy
Na terenie gór dla ochrony przyrody w 1950 roku utworzono Świętokrzyski Park Narodowy.
5. Jaskinia Raj
Jaskinia Raj to położona w Chęcinach jaskinia uznawana za najpiękniejszą w Polsce. Znajduje się na terenie rezerwatu przyrody o tej samej nazwie. Jest to wapienna jaskinia krasowa. Wyróżnia ją bogata, różnorodna i dobrze zachowana szata naciekowa. Jaskinia jest otwarta dla zwiedzających. Jej długość wynosi 240 metrów.
6. Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego
Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego w Nowej Słupi to miejsce, w którym zobaczyć można pozostałości po piecach dymarskich – produkowano w nich żelazo. Poza tym zwiedzający mogą dowiedzieć się, jak wygląda technologia i organizacja wytopów.
7. Szlaki turystyczne
Przez Góry Świętokrzyskie wytyczonych jest wiele szlaków turystycznych o różnym poziomie trudności, między innymi szlak żółty na trasie Barcza – Góra Barcza – Klonów – Bukowa czy zielony Chęciny – Brzeziny – Morawica – Borków – Rezerwat Słopiec – Daleszyce.
8. Pobenedyktyński klasztor
Wizytówką gór, od których też wzięły nazwę, jest pobenedyktyński klasztor zlokalizowany na Łysej Górze, do którego co roku zmierza wielu chrześcijan, by zobaczyć na własne oczy relikwie Świętego Krzyża.
Poza nimi na terenie klasztoru znajduje się Muzeum Misyjne oraz krypta z mumią księcia Jeremiego Wiśniowieckiego.
9. Pałac Biskupów Krakowskich
Pałac Biskupów Krakowskich to jedna z wizytówek Kielc. Obecnie mieści się w nim Muzeum, w którym można oglądać dzieła między innymi Witkacego, Kossaka, Wyspiańskiego.
10. Sabat
Sabat w wiosce Krajno-Zagórze to jeden z największych ośrodków narciarskich w Górach Świętokrzyskich. Można spróbować tu jazdy na konstrukcji trzy narty plus kierownica – tak zwane Skki Trikke.
11. Kamienie Brodzińskiego
Na Łysej Górze znajduje się grupa skał zwana Kamieniami Brodzińskiego, nazwana tak na cześć polskiego poety romantycznego Kazimierza Brodzińskiego. Skały te są popularnym miejscem wśród wędrowców.
12. Legendy i folklor
Góry Świętokrzyskie są bogate w lokalny folklor i legendy, w tym opowieści o czarownicach i duchach, które miały zamieszkiwać te tereny, szczególnie w okolicach Łysej Góry.
13. Geologia
Góry te są znane z unikalnych formacji skalnych, w tym z występujących tu rzadkich kamieni i minerałów. Region jest także znany z fosyli, świadczących o bogatej prehistorycznej przeszłości.
14. Rezerwaty przyrody
Oprócz Świętokrzyskiego Parku Narodowego, na terenie Gór Świętokrzyskich znajduje się wiele rezerwatów przyrody, chroniących unikalne ekosystemy i rzadkie gatunki roślin i zwierząt.
15. Festiwal Świętokrzyskie Dni Literatury
W regionie odbywa się coroczny festiwal literacki, który przyciąga pisarzy i miłośników literatury z całej Polski.
16. Rowerowe szlaki turystyczne
Oprócz pieszych szlaków turystycznych, region oferuje także liczne trasy rowerowe, które prowadzą przez malownicze krajobrazy Gór Świętokrzyskich.
17. Architektura sakralna
Na terenie Gór Świętokrzyskich znajduje się wiele zabytkowych kościołów i kaplic, które odzwierciedlają bogatą historię religijną regionu.
18. Tradycyjne kuchnia regionalna
Region jest znany z tradycyjnych potraw, takich jak kluski śląskie, pierogi, czy kiełbasa świętokrzyska, które odzwierciedlają bogatą kulturę kulinarne tego obszaru.
19. Muzeum Wsi Kieleckiej
To skansen znajdujący się w Tokarni, prezentujący tradycyjne budownictwo i kulturę ludową regionu Świętokrzyskiego.
20. Kadzielnia
Rezerwat przyrody w Kielcach, znany z unikalnych formacji wapiennych oraz amfiteatru, gdzie odbywają się różne imprezy kulturalne. Kadzielnia to także popularne miejsce wśród miłośników wspinaczki skalnej.