Ciekawostki

10 Ciekawostek o Józefie bemie

fot. Józef Bem / Wikipedia

Józef Bem był polskim generałem, pisarzem, strategiem oraz dowódcą artylerii Wojska Polskiego podczas powstania listopadowego.

Jego legenda funkcjonowała już za życia, a zdolności przywódcze docenili również Węgrzy i Turcy, gdzie do dziś uznaje się go za bohatera. Co warto o nim wiedzieć?

1. Poliglota

Józef Bem był poliglotą, a jego publikacje dotyczące historii Polski ukazywały się w języku polskim, francuskim i niemieckim.

2. Generał

Generał prowadził eksperymenty pirotechniczne i z wykorzystaniem broni rakietowej. Jego badanie obejmowały napęd broni oraz przydatność saletry i innych związków. W 1819 roku doszło do wypadku, w którym silnie poparzona została jego twarz.

3. Lwów

Po przeprowadzce do Lwowa bezinteresownie zajął się przebudową klasztoru oraz kościoła Karmelitanek. Aby dorobić zatrudniał się również do wielu prac inżynieryjnych.

4. Warszawa

Bem wrócił do Warszawy w marcu 1831 roku, kiedy dowiedział się o wybuchu powstania listopadowego. Objął wówczas dowództwo w stopniu majora i rozegrał wygraną bitwę pod Domanicami. Podczas powstania listopadowego miał na koncie więcej sukcesów, dlatego awansował na pułkownika.

5. Powstanie listopadowe

Po upadku powstania listopadowego, jak wielu innych, Józef Bem udał się na emigrację do Paryża. Tam związał się z ugrupowaniem Hotel Lambert i wkrótce został założycielem Towarzystwa Literackiego.

6. Prace publicystyczne i literackie

Jego prace publicystyczne i literackie obejmują takie dzieła, jak „Zarys historii Francji”, „Zarys historii Polski” czy „O powstaniu narodowym w Polsce”. Jego publikacje bardzo często dotyczyły sprawy polskiej, dlatego często mówi się, że całe życie, zarówno jako żołnierz, jak i jako publicysta, poświęcił polskiej niepodległości.

7. Austro-Węgry

W 1848 do Bema dotarły pogłoski o rewolucji na terenie Austro-Węgier. Kiedy przybył do Wiednia, udało mu się zaciągnąć do budowania fortyfikacji ponad 20 tysięcy osób. Po kapitulacji Bem przebrał się za woźnicę i uciekł na Węgry.

8. Siedmiogród i Benat

Z nadania węgierskiego rządu objął dowództwo wojsk Siedmiogrodu i Benatu i utworzył dwa polskie legiony. Po upadku powstania węgierskiego, generał musiał uciekać do Turcji. Tam przeszedł na islam, aby móc służyć w armii sułtana. Na zawsze jednak pozostał bohaterem narodowym Węgier i za swoje zasługi otrzymał wyjątkowe odznaczenie – Krzyż Wielki Orderu św. Stefana z diamentem z korony pierwszego króla Węgier.

9. Malaria azjatycka

Józef Bem zmarł na malarię azjatycką, a następnie został pochowany w Aleppo. Jego prochy sprowadzono do Polski dopiero w 1929 roku, kiedy Polska cieszyła się już niepodległością.

10. Ostatnie słowa

Ostatnimi słowami generała tuż przed śmiercią miały być słowa: „Polsko! Polsko, ja cię już nie zbawię”.