Polska

10 Ciekawostek i Faktów o Chęcinach

fot. Jarosław Roland Kruk / Wikipedia

Chęciny to niewielkie miasto w województwie świętokrzyskim. Obecnie jest to siedziba gminy miejsko-wiejskiej. Historycznie ważny ośrodek miejski Małopolski.

1. 1275 rok

Pierwsza wzmianka o Chęcinach – jako wsi – pochodzi z 1275 roku. Lokację miejską uzyskały w 1306 roku, a w połowie XVI wieku stały się Miastem Królewskim. Do upadku I Rzeczypospolitej było siedzibą szlacheckich sądów ziemskich i grodzkich.

2. Piesze wycieczki

Chęciny to doskonały punkt dla pieszych wycieczek po okolicy. Z miasta rozpoczynają się szlaki na Górę Zamkową i do jaskini Raj. Przebiega również po trasie szlaku czerwonego do Kielc, niebieskiego szlaku do Łagowa i żółtego szlaku do Wiernej Rzeki.

3. Nazwa miasta

Są dwie teorie odnośnie powstania nazwy miasta. Pierwsza mówi o nazwie z 1275 roku, czyli Chęcin, co miało oznaczać zamek. Chęcin pochodzi od nazwy osobowej Chęta. Można to więc rozumieć jako Chęcin – własność Chęty.

Kiedy zaś miejscowość rozrosła się zaczęto mówić o niej w liczbie mnogiej – Chęciny co miało oznaczać skupisko kilku obiektów. Druga teorie mówi, że nazwa pochodzi od słowa Hanczyn, która zmieniła swoją formę w ciągu lat.

4. Ruiny zamku królewskiego

Nad miastem wznoszą się ruiny zamku królewskiego. Budowa została rozpoczęta około 1295-1300 roku. Później wielokrotnie był przebudowywany i odbudowywany ze względu na pożary i ataki. Mimo to dwie cylindryczne baszty obronne oraz dziedziniec pozostał do dziś w duchu pierwotnej twierdzy obronnej.

5. Rezydencja królowej Adelajdy Heskiej

Zamek stał się rezydencją królowej Adelajdy Heskiej – żony Kazimierza Wielkiego. W kolejnych latach na Zamku mieszkały: Elżbieta Łokietkówna, Zofia Holszańska i jej syn Władysław Warneńczyk oraz królowa Polski Bona Sforza. Co do królowej Bony mówi się nawet, że nawiedza zamek jako Biała Dama.

Według legendy miała bowiem w okolicach zamku utracić część rodowych klejnotów i złota. Mieszkańcy nie zgodzili się pomóc w wyławianiu kosztowności. Pragnęli, aby w mieście pozostała pamiątka po królowej, która wracała do rodzinnych Włoch.

6. Kolebka polskiego parlamentaryzmu

Chęciny to kolebka polskiego parlamentaryzmu. 26 maja 1331 Władysław Łokietek zwołał wiec do Chęcin. Był to pierwszy walny zjazd wszystkich ziem Polski – przedstawicieli wszystkich ziem. Odbywał się w dniach 26 maja – 14 czerwca 1331. Uznaje się go za początek przyszłych sejmów Rzeczypospolitej.

7. Grzbiet Góry Zamkowej

Grzbiet Góry Zamkowej na wschód od Zamku Królewskiego był planem filmowym ekranizacji powieści Henryka Sienkiewicza “Pan Wołodyjowski” w reżyserii Jerzego Hoffmana. Chęciny zamieniły się w zamek z Kamieńca Podolskiego, a w scenach batalistycznych brała udział młodzież z okolicznych szkół. Zdjęcia trwały dwa lata.

8. Jaskinia Raj

Jaskinia Raj to wapienna jaskinia krasowa wyróżniająca się wyjątkowo bogatą, różnorodną i dobrze zachowaną szatą naciekową. Dzięki temu należy do unikatowych obiektów krasowych Polski.

9. Zamek w Chęcinach

Zamek w Chęcinach okresowo był więzieniem. Osadzonymi byli m.in. Andrzej Garbaty, osobisty wróg króla Jagiełły, a także Michał Küchmeister von Sternberg, późniejszy wielki mistrz zakonu krzyżackiego.

10. Niezdobyty zamek

Zamek w Chęcinach był niezdobyty aż do 1607 r., czyli przez około 300 lat.