Ciekawostki

21 Interesujących Faktów i Ciekawostek o Malborku

fot. Diego Delso / Wikipedia

Malbork to miasto w województwie pomorskim położone nad Nogatem. Każdego roku przyciąga do siebie turystów za sprawą zamku krzyżackiego, który zachował się w dobrym stanie i który można zwiedzać, jednak Malbork skrywa w sobie więcej interesujących miejsc i faktów.

1. Największy murowany zamek na świecie

Malbork to miejscowość w Polsce, znana przede wszystkim z imponującego zamku krzyżackiego, który jest jednym z największych zamków murowanych na świecie pod względem powierzchni. Zamek został wybudowany przez Zakon Krzyżacki w XIII wieku i służył jako ich siedziba na terenie Polski. Jest to także największy zamek na świecie pod względem powierzchni lądowej.

2. Różne funkcje zamku

Zamek w Malborku w różnych okresach swojej historii pełnił różne funkcje. Oprócz bycia siedzibą Zakonu Krzyżackiego służył także jako rezydencja królewska, a nawet jako więzienie i magazyn. Jest również znany z niezwykle skomplikowanego systemu obronnego, który obejmował nie tylko mury i wieże, ale również fosy i inne zabezpieczenia.

3. Liczba mieszkańców

Malbork jest średniej wielkości miastem i w 2023 roku liczba jego mieszkańców wynosiła pnad  38 tysięcy osób.

4. Pomezania

Malbork znajduje się na terenie historycznej Pomezanii, w regionie, który był częścią dawnych Prus. Pomezania to jedna z krain historycznych Prus, zamieszkała pierwotnie przez plemię Prusów Pomezanian. Obszar ten był pod wpływami różnych kultur i państw w ciągu swojej długiej historii, w tym Zakonu Krzyżackiego, Polski i Prus. Miasto jest także położone na Powiślu, czyli na terenach wzdłuż dolnego biegu rzeki Wisły.

5. Prawa miejskie

Malbork, wcześniej znany jako Marienburg, został założony przez Zakon Krzyżacki w XIII wieku. Zakon przeniósł swoją stolicę do Malborka z Wenecji w 1309 roku. Miasto uzyskało prawa miejskie w 1286 roku. Malbork pełnił funkcję stolicy Zakonu od 1309 do 1457 roku.

6. Przyłączenie do korony polskiej

W 1466 roku, po zakończeniu wojny trzynastoletniej, Malbork wraz z większością Prus Królewskich został formalnie przyłączony do korony polskiej na mocy II pokoju toruńskiego. Od tej pory do pierwszego rozbioru Polski w 1772 roku Malbork był częścią Polski.

7. 11 dzielnic

W skład miasta wchodzi jedenaście dzielnic: Czwartaki, Kałdowo, Małe Piaski, Nowa Wieś, Piaski, Piaski II, Południe, Rakowiec, Stare Miasto, Śródmieście, Wielbark.

8. Ratusz

Malbork, choć znany przede wszystkim z imponującego zamku krzyżackiego, ma również inne zabytki i atrakcje historyczne. Ratusz, który pochodzi z XIV wieku, jest jednym z nich. Jest to ważny obiekt architektoniczny, który został rekonstruowany w różnych okresach swojej historii, w tym pod koniec XV wieku i na początku XX wieku.

9. Baszta Maślankowa i Brama Mariacka

Oprócz ratusza w Malborku można również zobaczyć resztki murów obronnych, które kiedyś chroniły miasto, wraz z bramami i basztami. Baszta Maślankowa to kolejny interesujący zabytek, który pełnił funkcje obronne. Brama Mariacka jest również ważnym elementem dawnych fortyfikacji miejskich.

10. Ruiny Szkoły Łacińskiej

Ruiny Szkoły Łacińskiej również są ciekawym śladem historycznym, pokazującym bogatą i złożoną historię Malborka jako ośrodka edukacyjnego i kulturalnego.Szkoły łacińskie w średniowieczu były ośrodkami edukacyjnymi, w których uczyło się języka łacińskiego, literatury, filozofii i teologii. Były to najczęściej placówki związane z Kościołem lub z innymi instytucjami religijnymi.

11. Most zwodzony

W Malborku znajduje się most zwodzony na rzece Nogat, który jest jednym z nielicznych działających mostów tego typu w Polsce. Most ten został zbudowany w latach 1889-1892 i działa do dzisiaj, stanowiąc ważny element lokalnej infrastruktury. W okresie letnim, kiedy ruch rzeczny jest intensywniejszy, most jest często podnoszony, co stanowi atrakcję dla turystów.

Most ten nie tylko ma wartość użytkową, ale również historyczną, jako że jest świadkiem różnych etapów historii Malborka, od czasów Pruskich, przez okres międzywojenny, aż do czasów współczesnych.

12. Oblężenie Malborka

W Malborku co roku odbywa się festiwal historyczny zatytułowany „Oblężenie Malborka”. Jest to jedno z największych wydarzeń historyczno-rekonstrukcyjnych w Polsce, podczas którego odtwarzane są różne epoki historyczne, w tym średniowiecze, a w szczególności życie i walki Zakonu Krzyżackiego.

13. Serce Władysława Jagieły

Malbork stał się miejscem spoczynku jednej z najważniejszych postaci w historii Polski – Władysława Jagiełły. Po śmierci w 1434 roku jego ciało zostało przewiezione do Krakowa, ale serce zgodnie z jego życzeniem zostało pochowane w Malborku.

14. Międzynarodowy Turniej Szachowy

Malbork jest organizatorem Międzynarodowego Turnieju Szachowego o Wieżę Zamku Malborskiego, zaś lokalne turnieje szachowe odbywają się tutaj przez cały rok.

15. Polskie Zamki Gotyckie

Miasto należy do stowarzyszenia Polskie Zamki Gotyckie, które promuje rozwój turystyki.

16. Produkcja Piwa

Malbork jest znany nie tylko ze swojego imponującego zamku, ale również z produkcji piwa. Historia warzenia piwa w tym mieście sięga średniowiecza, kiedy to mnisi krzyżaccy również zajmowali się tym rzemiosłem. W Malborku działała jedna z najstarszych browarów w Polsce, a tradycje piwowarskie są kontynuowane do dzisiaj.

17. „Krzyżacy”

Malbork stanowił scenografię do kręcenia wielu filmów. Wśród tytułów wymienić można między innymi takie produkcje jak: „Krzyżacy”, „Znak orła”, „Król olch”, „Wiedźmin”, „Hans Kloss. Stawka większa niż życie”, „Układ zamknięty”, „Korona królów”.

18. Epoka kamienia

Pierwsze ślady osadnictwa na terenie Malborka pochodzą z młodszej epoki kamienia.

19. 30 miliony cegieł

Zamek krzyżacki w Malborku jest największym zamkiem na świecie. Na jego całość składa się 30 milionów cegieł, z czego 4,5 miliona znajduje się w wysokim zamku. Na początku nazywany był twierdzą Ordensburg, a  krzyżacy nazywali go Marienburg na cześć Maryi. Kompleks zamkowy wpisany jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

20. Znane osoby z Malborka

Z Malborka pochodzą: Grzegorz Lato, Agnieszka Cegielska, Marcelina Zawadzka, Katarzyna Rosłaniec, Małgorzata Ostrowska. Miasto przyznaje tytuł Honorowego Obywatela. Otrzymali go między innymi generał dywizji Marian Spychalski, doktor Chrystian Meyl i Maria Luiza von Sethe.

21. Muzeum Kolejnictwa

W Malborku znajduje się Muzeum Kolejnictwa, które gromadzi zbiory związane z historią kolei na Pomorzu i w Polsce. Malbork był ważnym węzłem kolejowym, co dodatkowo podnosiło jego strategiczne znaczenie, zwłaszcza w XIX i XX wieku. Muzeum prezentuje różnorodne eksponaty, w tym stare lokomotywy, wagony, a także inne obiekty związane z funkcjonowaniem kolei.